SÖZCÜKTE ANLAM – 9 (ÇIKMIŞ SORULAR)
1. Yabancı filmlerdeki konuşmaların Türkçeye çevrilişinde ve bunların altyazı olarak verilişinde yapılan yanlışlar dilimize zarar vermektedir. Bunu önlemenin en iyi yolu, bu işi,, çevirdiği ve çeviri yapacağı dili çok iyi bilen, o dillerin tadına varmış kişilere yaptırmaktır.
Aşağıdakilerden hangisi, bu parçada geçen ” o dillerin tadına varmış” sözüne en yakın anlamdadır?
A) Çeviri konusunda pek çok deneyimi olan
B) Çevirisi yapılan dilin özellikleriyle ilgili çalışmaları bulunan
C) Bildiği yabancı dilin konuşulduğu ülkeyi iyi tanıyan
D) Her iki dilin inceliklerini bilen ve bunları sanatlı bir biçimde kullanan
E) Dillerin, birbirine benzeyen ve benzemeyen yönlerini görebilen
(ÖSS 1991)
2. Bir çiçek istiyorum, boş tarlamı ekmeğe
I
Bir kanat istiyorum, beni yerden alacak
II
Bir güneş istiyorum, karanlığı silecek
III
Ve tohum istiyorum, ben bakmasam solacak
IV
Yukarıdaki dörtlüğü daha anlamlı kılmak için numaralandırılmış sözcük öbeklerinden hangilerinin yerleri değiştirilmelidir?
A) I. ile III.’nün B) I. ile IV.’nün
C) II. ile III.’nün D) II. ile IV.’nün
E) III. ile IV.’nün
(ÜSS 1977)
3. Aşağıdakilerin hangisinde, altı çizili deyimin cümleye kattığı anlam ötekilerden farklıdır?
A) Gece gündüz demeden bu işle uğraşacağından kuşkum yok.
B) Bu işi kabul etmeden önce inceden inceyehesaplar yapması gerekti.
C) Senin her şeyi ince eleyip sık dokuduğunuherkes bilir.
D) Bu öneriyi enine boyuna düşündükten sonra karar vermelisin.
E) Seçtiğin konuyu, kılı kırk yararcasına incelediğin anlaşılıyor.
(ÖSS 1991)
4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, cümlede kullanılan deyimin açıklaması yoktur?
A) Onu birden karşımda görünce çok şaşırdım, gözlerime inanamadım.
B) Hazırlanan taslağı henüz iyice incelemedim, ona şöyle bir göz attım.
C) Konuşmasında, dinleyicilerin ilgisini çekmeyen, konu dışı gereksiz şeyler söyledi, ağız kalabalığı etti.
D) İşe başlamadan önce deneyimli kişilerin görüşlerini sormalı, onların fikrini almalısın.
E) Bu konu üzerinde günlerce çalıştı, sonunda işin üstesinden geldi.(ÖSS 1992)
5. Aşağıdakilerin hangisinde “fazla” sözcüğü cümleye “gereğinden çok” anlamını katmaktadır?
A) Tatilde fazla paraya ihtiyacın olacak.
B) Bu iş için fazla elemana ihtiyacımız var.
C) Bu konuda fazla titizlik gösteriyorsun.
D) Başarmak için fazla çaba gösterdi.
E) Bu çiçekler fazla su istiyor.
(ÖSS1992)
6. Odasını üstünkörü boyadı.
Altı çizili sözün bu cümleye kattığı anlam aşağıdakilerin hangisinde vardır?
A) Sınav tam başlamak üzereyken sınıfa girdi,
B) Çalışma masasını toplamadan dışarı çıkmış.
C) Kitapları çantasına özensizce koydu.
D) Gereksiz eşyaları tavan arasına çıkardı.
E) Evin ancak bir bölümünü temizleyebilmiş.
(ÖSS 1993)
7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kullanılan deyim, açıklamasıyla birlikte verilmiştir?
A) Arkadaşını gözüm ısırıyor; daha önce bir yerde görmüş gibiyim.
B) Her zaman böyledir; hep işin kolayına kaçar.
C) Dün akşam, yolculuk heyecanından olacak, gözüme uyku girmedi.
D) Çocuklarının para sıkıntısı çekmesini istemez; onlara bol harçlık verirdi.
E) Olayı düşündükçe, tüylerim diken diken oluyor.
(ÖSS 1993)
8. Bir sanatçı ne…………evrensel konulan seçerse seçsin, bunları kendine………..bir anlatımla işler.
Bu cümlede boş bırakılan yerlere en uygun gelen sözcük çifti aşağıdakilerden hangisidir?
A) değin, özgü B) kadar, özge
C) denli, başka D) özgün, has
E) denli, özgü
(ÜSS 1977)
9. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki deyim açıklamasıyla birlikte verilmiştir?
A) O gün şafak sökerken uyanmış, yola çıkmak üzere hazırlanmıştı.
B) Şimdilik sabrediyor, zamanı gelince her şeyi ortaya dökmeyi düşünüyordu.
C) Herkes aynı sorun üzerinde düşünüyordu ama hiç kimse onu açıkça dile getirmiyordu.
D) Ona en çok duyarlık gösterdiği yönden saldırmış, onu can evinden vurmuştu.
E) Bu duruma gerçekten çok üzülüyordu ama elinden hiçbir şey gelmiyordu.
(ÖSS 1994)
10. Nasıl” sözcüğü, aşağıdaki cümlelerin hangisinde “şaşma ve hayret bildirme” görevinde kullanılmıştır?
A) Ona nasıl kızıyorum, bilemezsin?
B) Okula gitmeliydin; nasıl gitmezsin?
C) Bu işi bile bile nasıl yaparlar?
D) Hele bir yatılı okula gitsin, bak sınıfı nasıl geçecek?
E) Bu davranışından sonra ona nasıl darılmam?
(ÜSS 1977)
11. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki ikileme cümleye “zorlukla” anlamı katmıştır?
A) Gece gündüz demeden çalışıyordu.
B) Çamurlara bata çıka yürüdük.
C) Yaptığı yanlışı er geç anlayacak.
D) Bu işte onun da az çok payı var.
E) Olan oldu, artık üzülme.
(ÖSS 1995)
12. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili sözcük mecaz anlamıyla kullanılmıştır?
A) Gelecek hafta bugün yine buluşalım, dedi.
B) Az sonra beyaz bir at üstünde gelin göründü.
C) Çocuğu uyutmak için odaya götürdü.
D) Bu boş sözleri dinlemekten bıkmıştı.
E) Akrabalarını görmek, onlarla konuşmak istiyordu.
(ÖSS 1995)
13. Marmara’da her yelken
Uçar gibi neşeli
Yukarıdaki dizelerde olduğu gibi, kimi sözler benzetme amacı gütmeden kendi anlamları dışında kullanılır.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde, bu örnektekine benzer bir kullanım vardır?
A) Dalgalan sen de şafaklar gibi ey nazlı hilâl
B) Ben ezelden beridir hür yaşadım hür yaşarım.
C) Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüda.
D) Bastığın yerleri toprak diyerek geçme tanı.
E) Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda.
(ÖSS 1995)
14. Bir kişiyi toplumsal ilişkilin yönünden tanıtırken en son başvuracağımız sözcük aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) Güvenirlik B) Bencillik
C) Yalancılık D) Doğruluk.
E) Güzellik
(ÜSS 1977)
15. Sanatçı, yeni resimlerinde soyut ile somut öğeleri yan yana, iç içe, biçim ve renk karşılıklarıyla kullanarak, izleyiciyi etkileyen bir anlatıma ulaşıyor.
Bu cümlede geçen “izleyiciyi etkilemek” sözüyle anlatılmak istenen, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Zıtlıkları göstermek
B) Kendini yenilemek
C) Dikkatini çekmek
D) Farklı teknikleri denemek
E) Alışılmışın dışına çıkmak
(ÖSS 1996)
16. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, cümleye “aşırı bir biçimde” anlamı katmaktadır?
A) O, ehliyetini daima yanında taşır.
B) Onun böylesine ağır konuştuğunu ilk kez duyuyordum.
C) Burada, çalışmalarınla ilgili bolca kaynak bulabilirsin.
D) Haftada bir yayımlanan bu dergiyi sürekli almak istiyorum.
E) Yanına birkaç parça giysi alıp hemen yola çıktı.
(ÖSS 1996)
17. I. Onun bu pişkinliğine bir anlam veremedik.
II. Çoğunluk sağlanamadığı ipin toplantı ertelendi.
III. Cesaretinin kırılmasına sen sebep oldun.
IV. Çevre temizliğine önem vermek gerekir.
Yukarıdaki cümlelerin hangilerinde altı çizili sözcükler gerçek anlamı dışında (mecaz anlamıyla) kullanılmıştır?
A) I. ve II. B) I ve III. C) II. ve III.
D) II. ve IV. E) III. ve IV.
(ÖSS 1991)
18. I. Onunla kırk yılda bir, Ankara’ya gittiğimde görüşüyoruz.
II, Alışmış olmalı, yıllar yılı aynı kentte yaşadı.
III. Dostlarının sayısı yıldan yıla artıyor.
IV. İkisini de yıllardan beri tanırım.
Yukarıda numaralanmış cümlelerin hangilerindeki altı çizili sözler anlamca birbirine en yakındır?
A) I. ve II. B) I. ve III.
C) l. ve IV. D) II. ve İlI.
E) II. ve IV
(ÖSS 1994)
19. Deneme yazmanın temel koşulu sayılan başka türlü düşünme, genellikle yazarların olgunluk çağına özgü bir niteliktir.
Bu cümlede geçen “başka türlü düşünme” sözüyle anlatılmak istenen, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kitlelerin isteklerine yanıt verebilme
B) Üstün nitelikli olduğunu yorumlarıyla kanıtlama
C) Yeni bilgiler edinip kendini geliştirme
D) Olayların ilgi çekici yönlerini görebilme
E) Sıradanlıktan kurtulup özgün olabilme
(ÖSS 1996)
20. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki ikilemeyi oluşturan sözcükler tek başlarına kullanılamaz?
A) Yalan yanlış bilgilerle doğru bir karar veremezsin.
B) Karşıdan, güçlü kuvvetli görünüyordu.
C) Mırın kırın etme de olanları anlat.
D) Aradan aşağı yukarı on yıl geçti.
E) İngilizceyi şöyle böyle bilir.
(ÖSS 1995)
CEVAPLAR
| 1. D | 11. B |
| 2. B | 12. D |
| 3.A | 13. A |
| 4. E | 14. E |
| 5. C | 15. C |
| 6.C | 16. B |
| 7.A | 17.B |
| 8.E | 18.E |
| 9. D | 19.E |
| 10. C | 20.C |
