Türkçenin Başlıca Ses Özellikleri
- Türkçe sözcükler büyük ve küçük ünlü uyumuna uyar. Ancak bu kurala uymayan çok az sayıda sözcük ve ekler vardır.
çamur, kabuk, sabun, yağmur, hamur, samur, tavuk…
- Türkçe sözcüklerde ilk heceden sonra (ikinci üçüncü hecelerde) o, ö ünlüsü bulunmaz.
telefon, balkon, doktor, atom, konsol, radyo, röportaj, römork…
- Türkçede uzun ünlü yoktur.
câhil, cühelâ, nâme, âlim, âşık, ucube, heyula, hâkim, kâmil…
- Türkçede iki ünlü yan yana gelmez.
şuur, şiir, saat, faal, fiil, naat, kanaat, maalesef, teessüf, taaccüp…
- Türkçe sözcüklerde f, h, j sesi yoktur.
fasıl, faiz, efdal, efor, hakem, haber, jilet, jargon, ajanda, müjgân…
- Türkçede c, ğ, I, m, n, r, v, z sesleri sözcüğün başında bulunmaz.
cümle, cennet, lahika, maşuk, nur, ruhsat, vazife, zarafet…
- Türkçede sözcük başında iki ünsüz yan yana bulunmaz.
plan, spor, flüt, tren, plaket, trafik, kredi, kriter, prens, flama…
- Türkçede sözcük kökünde aynı cinsten iki ünsüz yan yana bulunmaz.
madde, cadde, şiddet, sıhhat, tasavvuf, millet, hürriyet, ciddi, hisse…
- Türkçede sözcük sonunda b, d, c, g sesleri bulunmaz.
kitab, hitab, ferd, derd, Hac, miraç, ihraç, reng, ceng…
- Türkçede, yabancı dillerden gelmiş “b, c, d, g” sesleriyle biten sözcüklerin bu sesleri “p, ç, t, k” seslerine dönüştürülür.
kitap, hitap, ilaç, hariç, renk, cenk…
Bu kural, karışıklığa yol açmaması için bazı sözcüklerde uygulanmamıştır.
ot (bitki)
od (ateş)
saç (baş derisini kaplayan kıllar)
sac (yassı demir-çelik ürünü)
haç (Hristiyanlığın sembolü)
hac (İslam’ın şartlarından biri)
