10.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı BirYay Yayınları Kitap Cevapları 82. sayfanın cevaplarına aşağıdan ulaşabilirsiniz.
Metni Anlama ve Çözümleme
- Okuduğunuz koşukların temasını aşağıdaki tabloya yazınız.
Koşuk | Tema |
1. koşuk | Baharın gelişi |
2. koşuk | Ayrılık |
3. koşuk | Kahramanlık |
- Okuduğunuz koşukların ahenk unsurlarını (ölçü, kafiye, redif) bulunuz. Ahenk unsurlarının şiire katkısını değerlendiriniz.
1. koşuk | 7’li hece ölçüsü ile yazılmıştır. -ıldı/ildi redif olarak kullanılmıştır -r yarım uyak |
2. koşuk | 7’li hece ölçüsü ile yazılmıştır. -tadım redif olarak kullanılmıştır -r yarım uyak |
3. koşuk | 7’li hece ölçüsü ile yazılmıştır. -dım/dim redif olarak kullanılmıştır -ra yarım uyak |
- Okuduğunuz koşuklardan yola çıkarak İslamiyet’ten önceki Türklerin yaşayışı ile ilgili hangi çıkarımlara ulaşılabilir?
- Göçebe toplum olduklarından doğa ve tabiat olaylarına önem verilmiş ve her daim gözlemlenmiştir.
- Yine toplayıcılıkla geçindikleri için savaşlar önemlidir. Savaşların olması içlerinde yiğitlik ve kahramanlık duygularını da ortaya çıkarmak için şiirlerine de yansımıştır.
- Koşuklarda kullanılan deyimleri bulunuz. Bu deyimlerin şiirin anlatımına katkısını değerlendiriniz.
- Arslanlayu kökredim > Aslan gibi kükredim
- Alplar başın togradım >Yiğitlerin başını doğradım
- Yağmur kipi kan saçar > (Gözlerim) yağmur gibi kan(lı yaşlar) saçar
- Bagrım başın kartadım >Bağrımın (kapanmış olan) yarasını (yeniden) deştim.
- Okuduğunuz şiirlerde mübalağa ve teşbih yapılan yerleri tespit ediniz. Bunların şiirin anlamına katkısını değerlendiriniz.
- Arslanlayu kökredim > Aslan gibi kükredim derken kendini aslana benzetmiştir. Aynı zamanda olan bir durum abartılı şekilde verilmiştir.
- Yağmur kipi kan saçar > (Gözlerim) yağmur gibi kan(lı yaşlar) saçar derken gözlerindeki yaşı yağmura benzetmiştir.Aynı zamanda gözyaşlarının çokluğunu yağmura benzetirken mübalağa da yapmıştır.
Benzetme ve mübalağalar düz anlatımla verilen mesajlardan daha etkili olur. Sözün gücü artar.
- Şiirdeki kişinin öfkelenip savaşmasının sebebi ne olabilir? Tartışınız.
Ölüm-ayrılık-düşmanlıklarının verdiği zarardan dolayı olabilir.
Etkinlik
- Aşağıda verilen koşmaları okuduğunuz koşuklarla konu ve yapı bakımından karşılaştırınız. Benzer ve farklı yönleri yazınız.
1 Bülbül ne yatarsın bahar erişti Ulu sular göl olduğu zamandır Kat kat oldu gül yaprağa karıştı Gene bülbül kul olduğu zamandır Karacaoğlan | Her ikiside hece ölçüsü ile yazılan Karacaoğlan şiiri 11’li heceyle yazılmıştır. Koşuk ise 7’li heceyle yazılmıştır. Konu bakımından benzerlik vardır. |
2 Seyyah oldum şu alemi gezerim Bir dost bulamadım gün akşam oldu Kendi efkarımca okur yazarım Bir dost bulamadım gün akşam oldu Kul Himmet | Her ikiside hece ölçüsü ile yazılan Karacaoğlan şiiri 11’li heceyle yazılmıştır. Koşuk ise 7’li heceyle yazılmıştır. Konu bakımından benzerlik vardır. |
3 Dadaloğlu yarın kavga kurulur Öter tüfek davulbazlar vurulur Nice koç yiğitler yere serilir Ölen ölür kalan sağlar bizimdir Dadaloğlu | Her ikiside hece ölçüsü ile yazılan Karacaoğlan şiiri 11’li heceyle yazılmıştır. Koşuk ise 7’li heceyle yazılmıştır. Konu bakımından benzerlik vardır. |
- Duygu ve düşünceleri coşkulu bir dille anlatan şiirlere lirik şiir, doğa güzelliklerini anlatan şiirlere pastoral şiir; yiğitlik, kahramanlık ve savaş temalarının işlendiği şiirlere epik şiir, bilgi vermeyi amaçlayan şiirlere didaktik şiir, toplumun aksayan yönlerini eleştiren şiirlere satirik şiir denir.
Okuduğunuz koşukların şiir türlerini aşağıdaki tabloya yazınız.
1. koşuk | Pastoral Şiir |
2. koşuk | Lirik Şiir |
3. koşuk | Epik Şiir |
