10.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı BirYay Yayınları Kitap Cevapları 209. sayfanın cevaplarına aşağıdan ulaşabilirsiniz.
Metni Anlama ve Çözümleme
- Metinde kullanılan argo ifadelere örnekler veriniz.
Hidayet’e de aşağı mahalleyi ispiyonlattık.
Kim bu ruhsatsız lafa karışan çarliston marka kereste?
Sus keten tohumu.
- Okuduğunuz metindeki olayları özetleyiniz.
Ali, kendisinin işlemediği suçtan dolayı halkın gözünde kahraman olur. Halkın galeyanına gelir ve kahraman olduğuna kendini inandırır. - Keşanlı Ali niçin hapse girmiştir? Gerçekleri neden diğer insanlara açıklamamaktadır?
Kendisinin işlemediği suçu sahiplenmiştir. Çünkü herkes onu kahraman olarak görmektedir. Gerçekleri açıklasa kahraman durumları olmayacak ve sevdiği kızı etkilemeyecektir.
- Okuduğunuz metnin teması nedir?
Kişi göründüğü gibi olmalı ve dürüstlükten ayrılmamalıdır.
- Okuduğunuz metnin yazıldığı dönemi ve şartları düşünerek toplumsal değişimlerin metne etkisini değerlendiriniz.
Yeni sanayileşen bir ülke vardır. Bir tarafta düzenli şehirler varken diğer tarafta yokluk ve sefalet içerisinde olan mahalleler dikkat çekmektedir ve buralarda yaşam oldukları zordur. Bunu da kara mizah olarak vermiştir Haldun Taner.
- Okuduğunuz metnin kahramanı olan Keşanlı Ali’nin özellikleri nelerdir? Mahalleli, Keşanlı Ali’ye nasıl bir rol biçmiştir? Keşanlı Ali nasıl biridir?
Ali’ye kahraman rolü biçilmiştir. İşlemediği suç üstüne kalmıştır ve bu onu halkın gözünde kahraman olarak görünmesine vesile olmuştur. Ali, saf ve iyi niyetli biridir. Mahallelinin sözlerine kendini çabuk kaptırır.
- “Keşanlı Ali Destanı”nerede ve ne zaman geçmektedir?
Sineklidağ’da 1950’li yıllarda geçmektedir.
- Modern tiyatroda önemli kavramlardan biri de sahne ve dekordur. Sahne oyun alanıdır. Dekor ise oyunun özelliklerine göre sahnenin düzenlenmesidir. Okuduğunuz metinde mekânları ve bunlara göre düzenlenmesi gereken dekorların neler olduğunu söyleyiniz.
Sineklidağ bir mekan olarak verilmiş ve bir gecekondu mahallesi olduğu için dekor olarak da buranın yoksulluğu doğru bir şekilde verilmelidir.
- Okuduğunuz metinde geleneksel Türk tiyatrosuna benzer hangi özellikler bulunmaktadır?
Oyunun geleneksel tiyatro öğelerinden izleyiciyi güldürerek eğitme biçimi kullanılmıştır. Bunu birtakım trajikomik durumlar yaratarak yapmıştır. Oyunda karakterler şiveli konuşmaktadır. Ayrıca hemen hemen tüm karakterlerin bir sıfatı vardır. Örneğin Keşanlı Ali, İzmarit Nuri, Çakal Rüstem. Buda oyunda tip oluşturmaya katkı sağlamıştır. Oyunda yüceltme ve kahraman ilan etme gibi abartma öğeleri de kullanılmıştır. Oyunda kahramanlık kavramının tartışılması yine geleneksel tiyatronun yanlış anlaşılma mefhumuyla yansıtılmıştır.
- Keşanlı Ali’nin yerinde olsaydınız oyunun son bölümünde nasıl bir tercihte bulunurdunuz?
Cevabı size kalmış.
- Gecekondulaşma, köyden kente göç, Türk sinemasında oldukça fazla işlenmiş bir konudur. İzlediğiniz Türk filmlerinde Keşanlı Ali gibi kurtarıcı tiplere rast geldiniz mi? Anlatınız.
Genelde bu tarz filmlerde kötü karakterler mahalleye gelir, halka zulüm eder. Kemal Sunal’ın Sahte Kovboy filmi de bu durumun benzeri konumundadır. - “1960’larda Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nin çağrılısı olarak, Tiyatro Enstitüsü’nde konuk hoca sanıyla dersler verirdim. Bunun için her ayın son haftası gider Ankara’da kalır, sonra İstanbul’daki fakülteme dönerdim. Altındağ’la ahbaplığım o tarihte başladı. Çoğu akşamlarım ve gecelerim orada geçti. Gün geçtikçe onlarla övür(alışkın) oldum. Gecekondu dünyasında geçecek bir oyun tasarlamaya da işte, o tarihte başladım. Konu ne kadar bizdense oyunun üslubu da o kadar bizden olsun istiyordum.”
Okuduğunuz metinde yazarın tabiriyle bize ait olan unsurlar nelerdir?
Gecekondu mahallesindeki yoksulluğu ifade eder.
