2010 YGS TÜRKÇE
1. Bilimsel bir yazı, dile getirdiği düşünce ne olursa olsun her türlü duyguyla, duygusallıkla ilgisini kesmiştir. Böylesi yazılarda bilim adamı, kendini mümkün olduğu kadar paranteze almalıdır. Bu yazılar, “Nesneler kendisi konuşuyor.” diyenleri haklı çıkarmalıdır.
Bu parçada geçen “kendini paranteze almak” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Anlama çabası içinde olmak
B) Konu dışına çıkmamak
C) Farklı görüşlere saygı duymak
D) Kişisel değerlendirmelerini yansıtmamak
E) Özgün bir bakış açısına sahip olmak
2. Sanatta ve edebiyatta etkilenme doğaldır. Çünkü sanatçının en önemli özelliği, sürekli arayış içinde olması, kendini yeterli görmemesidir. Nitekim yazar André Gide, kendine yettiğini söyleyen sanatçıyı “zekâsına diyet yaptıran insan”a benzetir.
Bu parçada geçen “zekâsına diyet yaptırmak” sözüyle sanatçılara özgü hangi özellik belirtilmek istenmiştir?
A) Düşünce ve duygu dünyasını besleyerek geliştirmeme
B) Öz eleştiri yapma alışkanlığı olmama
C) Görüşlerini başkalarıyla paylaşmak istememe
D) Başkalarını taklitten kaçınma
E) Yaratıları üzerinde gerektiği ölçüde çalışmama
3. Kırk yılı aşan yazarlık çabamda ne anlatmak istemiştim? Bu, kurşun bir kütle gibi çökmüştü üstüme. Oysa yaşamım boyunca nice insanlar tanımıştım; nice bağlılıklara, vefalara, öfkelere tanık olmuştum. İnsanların iyiliklerini, ihanetlerini görmüştüm. Kalıcı bir sevginin olamayacağını öğrenmiştim. Aşk, kâğıt üzerinde güzeldi; mutlu sonlar, romanlara özgüydü.
Böyle diyen yazar altı çizili sözle aşağıdakilerden hangisini anlatmak istemiştir?
A) Yazdıklarının anlaşılmamasına üzüldüğünü
B) Soruyu yanıtlamada güçlük çektiğini
C) Eskiden yazdıklarını artık beğenmediğini
D) Yaşadıklarını anlatmaktan kaçındığını
E) Duygu dünyasına sınırlar çizdiğini
4. Paul Valery, “Küçük dergiler, edebiyatın, şiirin laboratuvarıdır.” demiştir.
Sanatçı, bu sözüyle küçük dergilerin hangi özelliğini
belirtmek istemiştir?
A) Belirli türlere bağlı kalma
B) Ürünleri seçerek yayımlama
C) İlk yapıtlara ve yeniliklere yer verme
D) Yapıtları yazarlarından ayırarak düşünme
E) Okurların beğenisini geliştirmeyi önemseme
5. “Yazacaklarım, yazdıklarım gibi olacaksa sözün onurunu koruyarak kalemimi kâğıdın yanı başına bırakıveririm.” demiş bir şairdir o.
Sanatçı bu sözleriyle aşağıdakilerden hangisini anlatmak istemiştir?
A)Yazın alanında kendini göstermeyi herkesin başaramayacağını
B) Kendi söylemini her şeyin üzerinde tuttuğunu
C) Çok yapıt vermenin, zamanla yazarları bu işten soğuttuğunu
D) Kimi yazarların eleştirilerden çekindiği için yazmadığını
E) Kendini yinelemeye başlarsa yazmaktan vazgeçeceğini
6. I. Sanatçı, toplumsal ilişkileri öyle bir biçimde ortaya koymalıdır ki başkaları da o ilişkileri görebilsin.
II. Çağından sorumlu olan bir sanatçı, gerçeği dile getirmekle yetinmez, aynı zamanda onu yeniden biçimlendirme amacını güder.
III. Değerlerini yitirmiş bir toplumda sanat, doğru sözü söyleyecekse yitirilen değerleri de yansıtmak zorundadır.
IV. Toplumcu dünya görüşünü benimseyen sanat, dünyanın değişebileceğini göstermeli, değişmesine yardım etmelidir.
V. Sanatçıya görevini anımsatmak ve onu uyarmak toplumsal bir sorumluluktur.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangileri anlamca birbirine en yakındır?
A) I. ve II. B) II. ve IV. C) II. ve V.
D) III. ve IV. E) IV. ve V.
7. (I) Onca güzel, onca kalıcı şiir yazmış, Türk şiirine yeni renkler katmış bir şairin arada sırada kötü şiir yayımlayabileceğini kabul edebiliriz. (II) Buna bir itirazımız yok. (III) Ama bu, gelecekte onun sanatsal değerine gölge düşürür. (IV) Hangi yaşta, hangi aşamada olursa olsun şaire hep daha iyisini, yenisini yazmak yakışmaz mı? (V) Elli yılda kazandığı ustalık sıfatına zarar vermesi doğru mudur şairin?
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden başlayarak olumsuz nitelikli eleştiriye yer verilmiştir?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
8. (I) Âşık geleneğinin teknolojiyle tanışması, gramofonla olmuştur. (II) Radyo yayınlarında halk müziğine ve âşık tarzı ürünlere yer verilmesiyle birlikte gelenek, geniş kesimlerle buluşmuştur. (III) Her zaman, her yerde dinleme olanağı veren plak ve kasetler geleneğe farklı bir boyut kazandırmıştır. (IV) Sonraki yıllardaysa televizyonda, âşık edebiyatı ürünlerine daha fazla yer verilmiştir. (V) Artık, kahvehaneler ve köy odalarından çok, elektronik ortamda yorumlanan bu ürünlerin eğitici yönü, eğlendirici yönünün gerisinde kalmıştır.
Âşık geleneğinin anlatıldığı bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
A) I. cümlede, bir gelişmeden söz edilmiştir.
B) II. cümlede, nasıl yaygınlaştığı anlatılmıştır.
C) III. cümlede, bir yeniliğin dinleyicilere sağladığı kolaylık dile getirilmiştir.
D) IV. cümlede, dinleyici isteklerinin önemsendiği belirtilmiştir.
E)V. cümlede, işlevinde görülen bir değişiklik ortaya konmuştur.
9. (I) Günümüzde yayıncılar, çok satan kitapların peşinde koşuyor, bir yazarın ya da kitabın değerini ne kadar sattığı belirliyor. (II) Reklamını, etkinlik sayısı ve ziyaretçi çokluğuna bağlayarak yapan kitap fuarları da bu tutumu besliyor. (III) Artık çok satan kitap, iyi kitap olarak algılanıyor. (IV) Böyle bir ortamda yetişen genç bir yazarın, “Okunuyorum öyleyse varım.” demesinden doğal ne olabilir? (V) Bu yüzden yazarlar, nitelikli ama okunmayan kitaplar yazma yerine, popüler romanlar üretmeyi, medyada çok görünmeyi yeğliyorlar.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
A) I. cümlede, saptama yapılmıştır.
B) II. cümlede, bir zorunluluk dile getirilmiştir.
C) III. cümlede, değişen bir değerlendirme ölçütünden söz edilmiştir.
D) IV. cümlede, sonuç ortaya konmuştur.
E) V. cümlede, yazarların yönelimi üzerinde durulmuştur.
10. (I) Küçüklüğümden beri, babam edebiyatçı olduğu için doğal olarak hep edebiyatın içindeydim. (II) Ama nedense yazmayı uzun yıllar hiç düşünmedim. (III) Yazmaya babamla ilgili bir anı kitabı yazarak başladım. (IV) O kitabı yazarken bir de öykü gelişti, yazma gücümü böylece keşfettim. (V) Ondan sonra, demek ki yazabiliyormuşum, dedim; öyle de devam etti.
Bir yazarın kendini anlattığı bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
A) I. cümlede, çocukluğunun geçtiği ortama ilişkin bilgi veriyor.
B) II. cümlede, kendisinin de açıklayamadığı bir duruma değiniyor.
C) III. cümlede, yazma işini oyalanma amacıyla yaptığını belirtiyor.
D) IV. cümlede, yazma serüveninde ortaya çıkan bir durumdan söz ediyor.
E) V. cümlede, yazmadaki öz güveninin nasıl geliştiğini açıklıyor.
11. Bağımsız sıralı cümlelerde her cümlenin öznesi, tümleci, yüklemi ayrıdır. Cümleler yalnızca anlam ilişkisi nedeniyle bir arada bulunur.
Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki açıklamayı örneklendiren bir cümledir?
A) Adam, durmadan öfkeli öfkeli konuşuyor, masada oturanlarsa sessizce onu dinliyorlardı.
B) Mendiliyle gözlerini kuruladı, yaşam öyküsünü kaldığı yerden anlatmaya başladı.
C) Sordum soruşturdum, sonunda aradığım nitelikte bir usta buldum.
D) Ali, kitaplarını çantasından çıkardı, sırasının üzerine yerleştirdi.
E) Müşteri, getirilen kahveden bir yudum aldı, sonra yeniden gazetesine daldı.
12. Eski yıllarda olduğu gibi, “bizi bize anlatan sanat” yani
I
tiyatro, izleyici tarafından bu dönemde de ilgiyle karşılandı.
II
Özellikle Devlet Tiyatroları, hem düzenlediği festivaller hem de
III
sahnelediği oyunlarla verimli bir yıl geçirdi.
IV V
Yukarıdaki altı çizili tamlamalardan hangisi tür bakımından ötekilerden farklıdır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
13. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcükler, tür bakımından aynıdır?
A) Gelirken ne getireceğini söylemedi.
Burada ne ailemden biri var ne de arkadaşlarım.
B) Görüşmelerimizi artık tamamlamamız gerekiyor.
Bu şehirde yaşamak artık iyice zorlaştı.
C) Belleğime kazınmış o acılı günü hiç unutur muyum?
Kitapta bu konuyu işlememi özellikle o istemişti.
D) O kadar dosyayı bir günde nasıl inceleyecek?
Kendisinden nasıl bir çalışma beklendiğinden haberi yok.
E) Oraya yalnız gitmeni doğru bulmuyorum.
Aradı, yalnız ne zaman geleceğini söylemedi.
14. Mimarinin, inancın ve çok kültürlülüğün şehri Mardin, şimdilerde güncel sanatın doğudaki merkezi olmaya hazırlanıyor.
Bu cümlede aşağıda verilenlerden hangisi yoktur?
A) Ünlü düşmesi B) Zaman zarfı
C) Sıfatlaştıran -ki D) Türemiş sözcükler
E) Dönüşlülük zamiri
15. (I) Doğduğum yer olan Malatya’da kışlar çetin geçerdi. (II) Beş altı yaşlarındayken köyde yollarımızın kardan kapandığını anımsarım. (III) Komşular kazma kürek ile yolları açardı, boyumuzu aşan kar tünelinden geçerek okula zor giderdik. (IV) İnsanın doğa karşısındaki korunmasızlığına yoksulluk da eklenince hayallere, masallara, söylencelere sığınırdık. (V) İlk şiirlerimi o günlerde yazmaya başladığımı sanıyorum.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
A) I. cümlede, birden fazla fiilimsi vardır.
B) II. cümlede, yüklem etken ve geçişlidir.
C) III. cümledeki “ile” edattır.
D) IV. cümlede, yüklem belirli geçmiş zamanın hikâyesiyle çekimlenmiştir.
E) V. cümlede, işaret sıfatı kullanılmıştır.
16. “1969 yılında Güzel Sanatlar Akademisini bitirdim.Resim
I
yapmaya karikatürist olarak başladım; çizdiklerimi 10 liraya
II
satardım Dolmuş,Tef, Pardon gibi dergilere. İlk sergimi 1959
III
yılında Taksim meydanında açtım ve yalnızca üç tablo satarak
IV
yer kirasını ancak ödeyebildim.” diyor usta ressam sanat
V
yaşamının ilk yıllarını anlatırken.
Bu parçadaki altı çizili sözlerden hangisinin yazımı yanlıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
17. 1204-1261 yılları arasındaki Latin işgali sırasında harap olan
I
kilisenin eski hâline kavuşması için çalışmalar yapıldı. Kilise genişletildi ve mozaiklerle süslendi. Binanın kuzeyine ve
II
güneyine eklemeler yapıldı. Orta bölümü ise Türkler’in egemen
III
olduğu dönemde onarıldı. 1511’de de Vezir Ali Paşa tarafından
IV V
camiye çevrildi.
Bu parçadaki altı çizili sözlerden hangisinin yazımı yanlıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
18. Tam yirmi beş yıl oldu. Her sabah erkenden gelir , bu
I
duvarın dibine serer kitapları. Geçenler bakarlar, inceleyip ,
II
bırakırlar. Cağaloğlu’ndaki bu kitapçı, yokuşu tırmananların
III
görmeye alışık olduğu , vazgeçemediği bir parçası gibidir. Yalnız
IV
bir derdi vardır: Güvercinler. Onlar kitapçıdan daha eski sahibidirler bu duvarın , vazgeçmezler yerlerinden.
V
Bu parçadaki numaralanmış virgüllerden (,) hangisi yanlış kullanılmıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
19. Televizyon programlarında sunucuların göz önünde bulundurması gereken kurallar vardır . İşte bunlardan birkaçı :
I II
Anladım, tamam, hıı, haaa, evet gibi sözlerle konuşmacının sözünü kesmeyiniz . Çünkü sunucunun gereksiz yere söze
III
karışması konuşmacının dikkatini dağıtabilir. Sunucunun soracağı soruların ; konuşmacıyı konunun içine çekecek
IV
nitelikte olması gerekir. Görüşmeyi, zamanın kalmadığını belirterek bitirmek, geçerliğini yitirmiş bir önlemdir artık .
V
Bu parçadaki numaralanmış noktalama işaretlerinden hangisi yerinde kullanılmamıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
20. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?
A) Sorumluluklarının bilincinde olmak, herkeste bulunan bir özellik değildir.
B) Mesleğinizde belli bir düzeye gelebilmek kadar geldiğiniz düzeyi korumak da önemlidir.
C) Azimle çalışmanın ne demek olduğunu, onları görünce anladım.
D) Bu araştırmayı sonuçlandırmak, onlar için hiç de güç olmamıştır.
E) Bizim alacağımız başarı, aslında ülkemizin başarısıdır.
21. (I) Bir zamanlar geceleri oturur, anılarımı, izlenimlerimi küçük defterlere yazardım. (II) Sonra nasıl oldu bilmem, ne o küçük defterler kaldı ne de bende o sayfalara bir şeyler karalama isteği. (III) Belki de yaşamın bin bir türlü zorluğu bana bu gündelik eğlenceyi unutturdu. (IV) Yıllardan beri çeşitli günlükler okuyorum: Gide’in, Green’in… (V) Alfred de Vigny’nin “Bir Şairin Günlüğü”nü de dilimize çevirdim. (VI) Günlük türüne karşı duyduğum yakınlık, Salah Birsel’in “Günlük” ünü okuduktan sonra daha da arttı.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf hangi cümleyle başlar?
A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI.
22. (I) Komik kavramıyla ilişkili olan mizah ve hiciv, yöntemleri, amaçları, konuları bakımından birbirinden ayrılmaktadır. (II) Toplumdaki veya insandaki sıra dışı olduğu için gülünç bulunan şeyleri güzelleştirerek komik göstermek sanat yoluyla olur. (III) Düzeltilebilir kusurları ele alan mizahın amacı, bunları abartarak sergilemektir. (IV) Komik olan şeye karşı hoşgörülüdür, eğlendirirken toplumsal aksaklıkları fark ettirmeye çalışır. (V) Oysa hiciv yermeye yönelik bir saldırı biçimidir, komik olan kusuru ortadan kaldırmayı amaçlar, bağışlayıcı değildir. (VI) Hedef aldığı kişiyi toplum içinde küçük düşürmek için, dilin sağladığı bütün olanaklardan yararlanır.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır?
A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI.
23. (I) Kim ne derse desin, eleştirmenler özelde edebiyatın, genelde sanatın üvey evlatlarıdır. (II) İki kere ikinin dört ettiği kadar kesin bir gerçektir bu. (III) Şairler ve yazarlar, onları pek sevmezler, soğuk bir iş ilişkisidir eleştirmenlerle aralarındaki. (IV) Överseniz mesele yok, kupkuru bir teşekkürle yetinir çoğu. (V) Ama beğenmezseniz hemen çıkarırlar acımasız eleştiri oklarını ve saplamaya başlarlar.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde mecazlı bir söyleyiş yoktur?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
24. (I) Geçmiş çağlardan günümüze kalan büyük yapıtlar, örneğin Tolstoy’un Savaş ve Barış, Stendhal’ın Parma Manastırı, Dostoyevski’nin Budala adlı yapıtları çağlarının birer tanığıdır. (II) Ama yazarlar bu yapıtları çağın tanığı olmak isteğiyle yazmamıştır. (III) Çağlarının havasını kendi kişiliklerinde erittiklerinden ister istemez çağın etkileri yapıtlarında belirir. (IV) Ne var ki çağına tanıklık etmenin çeşitli yolları vardır. (V) Bu yollara başvurulmadan yazılanlar bu işlevi yerine getiremez, kısa zamanda unutulur, öte yandan yaratma isteğiyle yazılan yapıtlarsa kalıcılığa ulaşır.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra “Kızıl ve Kara’yı okuyan günümüz insanının, Napolyon çağının anlayışını bu kitapta bugün de bulması, yapıtın kalıcılığını sağlayan sanatsal ve dilsel değerinin bir göstergesidir.” cümlesi getirilebilir?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
25. Gazeteci olmak bir ayrıcalıktır elbet. Unutulmaz anılar kalır kişide acısıyla, tatlısıyla. Bir arayış içinde geçmiştir o yıllar, koşturmayla, konuşmayla, yazmayla. Bir bakıma Özdemir Asaf’ın şu ünlü dizesini düşündürür: “Durduğum nokta yerinde durmuyor.” Öyledir, hem sen koşup durursun araştırıp, inceleyip bir şeyler bulmak için hem de konularının kaynağı olan toplum durmaksızın değişir yöneticileriyle, sorumlularıyla.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Konuşma havası içinde yazılmıştır.
B) Devrik cümlelere yer verilmiştir.
C) Sözcükler arasında sessel yinelemeler kurulmuştur.
D) Benzetmeden yararlanılmıştır.
E) Tekdüzelikten kaçınılmıştır.
26. Dergi yayın yönetmenleri bilir, —-. Bunu şöyle açıklayabiliriz: Şiirde belli bir yere gelmiş, geçmişte yazdıkları, gelecekte yazacaklarını güvence altına almış
şairler vardır. Edebiyat dünyasında usta olarak kabul edilmişlerdir. İşte bu şairlerden şiir istemişseniz ya da onlar bir çağrı beklemeden derginize katkıda bulunmak istemişse yolladıkları şiiri yayımlamak durumunda kalırsınız. O şiirin iyi olup olmadığına bakmazsınız. Sorumluluğun sahibi, altındaki imzadır.
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) bazen şiir bazen de şair yayımlanır
B) şiir kıskançtır, bencildir, başka uğraşları şaire yasaklar
C) şiir yazmak bir tür denge kurma işidir
D) şiir, sözcükleri özenle seçmeyi gerektirir
E) algı dünyamızı sarsan bir şiir, yeni bir yönelişin habercisi olabilir
27. Bir arkadaşımla, yıllardır edebiyatın hemen her alanında ürünler vermiş bir sanatçıdan söz ediyorduk. Öykülerine yakınlık duyduğum ama şiirlerinden pek tat alamadığım biriydi o. Şairliğine haksızlık ettiğimi düşünen arkadaşım, tuttu bir şiirini örnek verdi o kişinin, üstelik benim de sevdiğim bir şiirdi bu. “Kim o kadar suyun başında beklese günün birinde bir balık tutar.” dedim. Birikmiş emek günün birinde iyi bir ürünle geri döner size ama —-.
Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) çalışarak her işte başarılı olunacağı unutulmamalıdır
B) önemli olan sürekliliği sağlamaktır
C) bir değil, birçok türde yazmayı denerseniz
D)eleştirmenlerin beğenisine seslenecek yapıtlar ortaya koyabilirseniz
E) aradan geçen zaman içinde yaratıcılığınızı yitirmiş olursunuz
28. Ben hiçbir zaman ödüllere karşı olmadım. Ödüller bir yazarın adını duyurabilmesi açısından elbette önemli. Özellikle İzmir’de yaşarken adını edebiyat dünyasına ancak birtakım yarışmalar sayesinde duyurabilen biri için… Adımı yarışmalarla duyurdum ama kuşkusuz bu ödül bana ayrı bir sorumluluk yükledi. “Sait Faik Öykü Ödülü alan birine bu yakışmaz.” diyerek yazdıklarım üzerinde öz denetim kurduğum zamanlar oldu, bu da bir yazar için sınırlayıcı olabiliyor.
Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık söylenmiş olabilir?
A) Bugüne kadar kaç edebiyat ödülü aldınız?
B) Aldığınız ödüller öykülerinizin çok okunmasını sağladı mı?
C) Ödüller yazarları hangi yönden etkiler?
D) Ödüller edebiyat alanında tanınmanın tek koşulu mudur?
E) Ödüller yüzeysel yapıtların yazılmasına yol açar mı?
29. Benim kitabımdan önce de dil yanlışlarıyla ilgili kitaplar vardı. Ama bu kitabın büyük ilgi uyandırması konuya yabancı olanların da Türkçenin sorunları üzerinde düşünmesini sağladı. Gördükleri hiç de hoşlarına gitmedi; dilde büyük bir yabancılaşma, büyük bir yozlaşma gördüler. O yüzden dil sorunlarını ele alan birçok kitap yayımlandı, hâlâ da yayımlanıyor.
Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık söylenmiş olabilir?
A) Dile ve dil bilgisine yönelik çalışmaların bu kadar öne çıkmasını neye bağlıyorsunuz?
B) Dil bilgisi kurallarının yeterince bilinmemesinin nedenleri nelerdir?
C) Yanlışların giderilmesinde, yazılanlar hangi ölçüde etkili oldu?
D) Yapılan çalışmalar Türkçenin inceliklerini ne ölçüde ortaya çıkardı?
E) Dil alanında uzmanlaşmayan kişilerin kitap yayımlamasını nasıl karşılıyorsunuz?
30. Okuduğum kitaplardan birinde, “Yayımlanan ilk yazı bir bilettir, bir yolculuğa çıktığınızı söyler.” deniyordu. Ben de onlardanım, bir kez çıktım yola; durmayı, bırakmayı, durakların birinde inmeyi, vazgeçmeyi, geri dönmeyi hiç düşünmedim. Biletin hakkını vermek ve onu yolun sonuna kadar kullanmak istedim. Yolun buraya kadar olan bölümünde işlerin fena gitmediğini düşünüyorum. Yol beni haksız çıkarmadı, sanırım ben de onun saygınlığını korudum, hakkını ödedim.
Kendisinden böyle söz eden bir yazarla ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi söylenebilir?
A) Herkesin anlayabileceği düzeyde yapıtlar ortaya koyduğu
B) Yapıtlarının odağına kendini yerleştirdiği
C) Yapıtlarını gözlem gücüyle biçimlendirdiği
D) Anlatımda yeni yöntemler denediği
E) Kararlılıkla nitelikli yapıtlar ortaya koyduğuna inandığı
31. Anılarını yazanlar çoğaldı. Bana da anılarımı yazmamı söyleyenler oldu. Onlara, “Hiçbir zaman toplumun belleğine kazandırılacak anılarım olduğunu düşünmedim.” diye yanıt verdim. Gerçi bir yazar, bir gazeteci olarak belirli olayları, kişileri çeşitli yazılarımda anlattım ama kişiliklere, özel yaşantılara girmedim. Bana göre anılarını yazacak kişinin hem kendine hem de gelecek kuşaklara karşı sorumluluk taşıması gerekir. O kişi, çok şey görmüş, pek çok insan tanımış, pek çok olayın tanığı olmuş olsa da bunları dıştan bakan biri gibi anlatmalıdır. Bunun yanı sıra kendini önemsememeli, öne çıkarmamalıdır.
Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi, anılarını yazacak kişilerde aranacak özelliklerden biridir?
A) Yazdıklarının doğruluğuna inanma
B) Farklı anlatım tekniklerinden yararlanma
C) Bilinen, tanınan bir sanatçı olma
D) Tanıklıklarının anlatımında öznellikten kaçınma
E) Başkalarının gözlem ve yaşantılarından yararlanma
32. Çok sayıda roman yazılıyor. Bunların birçoğu yayımlanıyor ama ben bunu romanın yükselişi olarak görmüyorum. Çalakalem, savruk bir dille yazılmış, editör süzgecinden geçmemiş birçok roman, özentili bir biçimde süslenerek neredeyse okurun gözüne sokuluyor kanımca. Son yıllarda roman yükselişte değil, tam tersine düşüşte.
Bu sözleri söyleyen kişi romanla ilgili olarak özellikle aşağıdakilerin hangisinden yakınmaktadır?
A) Türsel özelliklerinin bilinmeyişinden
B) Konuların sıradanlığından
C) Anlatıma gerekli özenin gösterilmeyişinden
D) Duygu yoksunluğundan
E) Kolay anlaşılır olmayışından
33. İşinizde iyi olabilirsiniz ama bununla yetinmemeniz gerekir. İyi yaptığınız bir şeyde takılıp kalmanız, ölümü kabullenmek gibidir. İnsanın görevi, iyi yapamadığı şeyleri öğrenme umuduyla yapmayı denemektir.
Bu parçada insanla ilgili olarak vurgulanmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sorunların çözümünde farklı yollara başvurmalıdır.
B) Bildiklerini zenginleştirerek kendini yenilemelidir.
C) Yaşamı iyi ve kötü yanlarıyla tanımaya çalışmalıdır.
D) Yaptıklarını bir değerlendirmeden geçirmelidir.
E) Sorumluluklarını eksiksizce yerine getirmelidir.
34. Toplumlar kültürel açıdan geliştikçe ahlak ilkeleri de değişime uğrar. Deneyimler, düşünsel gelişmeler, sanatsal ve teknolojik üretim, ilkelerin anlamlarına yeni boyutlar kazandırır. Her gelişim, insanın olayları farklı açıdan yorumlamasını olanaklı kılar. Örneğin, aydınlanma devrimi, sınıfsal katmanlaşmalar gibi toplumsal, düşünsel dönüşümler, ahlak kavramında da yeni ölçütleri zorunlu kılmıştır.
Bu parçadan ahlakla ilgili olarak aşağıdakilerin hangisine ulaşılabilir?
A) Kişiden kişiye değişen bir içerik taşıdığı
B) İnsanları iyiye ya da kötüye yönlendirdiği
C) Etki gücünün zaman içinde zayıfladığı
D) İnsan ilişkilerini yönlendiren tek güç olduğu
E) Bilimsel, toplumsal gelişmelerden etkilenerek değiştiği
35. Okuma yazması olmasına karşın benim kitaplarımı okumayan babamın, evde kalan tek kitabımı kimselere vermediğini öğrenince şaşırıyorum. Anneme
bunun nedenini soruyorum. “Neden olacak oğlum, kitabın boş yerlerine telefon numaraları yazmış da ondan.” diyor. Duyduklarımdan ötürü babama karşı asla olumsuz bir duygu beslemiyorum. Onu anlıyorum, her hâliyle seviyorum. Okuma alışkanlığının olmadığı bir kültürden geldiği hâlde bir kitabı sırf oğlu yazdı diye okumasını da istemezdim zaten.
Bu sözleri söyleyen kişi aşağıdakilerin hangisiyle nitelendirilebilir?
A) Hoşgörülü, gerçekçi bir tutum içinde olan
B) Düş kırıklığına uğramış, bulunduğu ortamdan yakınan
C) Sorgulayan, kendisine gereken değerin verilmediğini bilen
D) İyimser, yakınlarının sıkıntılarına ortak olmaya çalışan
E) Üretken, yapıtlarında yalınlığı yeğleyen
36. Ben, herkesin alışkın olmadığı, farklı bir evde büyüdüm. Babam ve ağabeyim profesyonelce olmasa da resimle ilgileniyorlardı. Dayım da odasında sürekli bir şeyler yazardı. Yani evin içinde resim, kitap, dergi hep vardı. Böyle bir havayı soluyunca insan kendiliğinden sanata ilgi duyuyor. Dolayısıyla birçok sanat dalına olan ilgim, eğitimimin evde başlamış olmasından kaynaklanıyor. Çünkü insan, evinde ne görüyorsa onu yapıyor. Ben de yaşama, yıllardır bir ressamın, yazarın gözüyle bakıyorum.
Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sanatta başkaları örneksenerek başarılı olunabilir.
B) Resim, küçük yaşta başlanıldığında başarı kazanılabilecek bir sanat dalıdır.
C) İnsanın yetişmesinde, yakın çevre önemli bir etkendir.
D) Çocukların sanata yönlendirilmesinde ailenin yol göstermesi gerekir.
E)Çocuklar, yeteneklerini geliştirmeleri için yüreklendirilmelidir.
37. Elli yaşına gelene kadar neler öğrendim? Sabrı öğrendim en başta. Sınırlarımı, bağışlamayı… Hayatın vermediklerinin hesabını insanlardan sormamayı… Gerektiğinde vazgeçmeyi, yetinmeyi… Dostluklarımı yıpratmadan eskitmeyi… Ben bunları öğrendim.
Bu sözleri söyleyen kişi aşağıdakilerden hangisiyle nitelendirilemez?
A) Sahip olamadığı şeyler için başkalarını suçlamayan
B) Yapabileceklerinin ve yapamayacaklarının farkına varan
C) Arkadaşlık ilişkilerini kırgınlıklar yaşamadan sürdüren
D) Başkalarının sorunlarını kendi sorunları sayan
E) Elinde bulunandan fazlasını istemeyen
38. Bu çağda yazarlar, yaşamı elekten geçirmeden yapıt ve yaratılarında işliyorlar. Bu yüzden edebiyat, yaşama teklifsizce girmiş oluyor ve “popüler edebiyat” çıkıyor ortaya. Edebiyat, yaşamı zenginleştirme, önden gitme işlevini yitiriyor, ona eşlik etme niteliğini kazanıyor. Tekrar tekrar okunan, her okumada bir katman daha zenginleştiren olmaktan çıkıyor, bir okumada bitiriliyor. İçerikleri üzerinde düşünülme gereği duyulmayan, oradan oraya çekiştirilen türden metinler toplamı oluyor edebiyat.
Bu parçada yazarlar ve yapıtlarla ilgili olarak yakınılan durumlar arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Sanatsal bir değer taşımayan ürünler ortaya koyma
B) Okuru değişik sorularla yüz yüze getirme
C) İkinci kez okunmayı gerektirmeme
D) İnsanı değiştirme işlevi taşımama
E) Konular arasında bir seçim yapmama
39. Temelleri Yunan ve Latin yazarlar tarafından atılan deneme, bir yazınsal tür olarak on altıncı yüzyılda şekillenir. Fransızca “essai” kelimesinin karşılığı olan bu türün en belirleyici özelliği, öne sürülen düşünceleri kanıtlama zorunluluğunun olmayışıdır. Yazınsal sürecin bir serüvene dönüştüğü bu türde metnin ucu sürekli açıktır. Bunun için okuyucu her an bir sürprizle karşılaşabilir. Anlam çok yönlüdür. Öyle ki dilin resmî kıyafetinden arındığı bu türde, anlatımda içtenlik ve rahatlık iç içedir. Böylece hayatın içinde var olan türlü türlü durumlara, olay ve olgulara, gerçeklere, yazar tarafından yeni bir şekil verilebilir.
Bu parçada denemeyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
A) Savunulanların ispatlanması gerekmediğine
B) Söylemsel niteliklerine
C) Tarihsel gelişimine
D) Her konuda yazılabileceğine
E) Öğretici yanının bulunmadığına
40. Önce kendilerine beğendirmeye çalışırlar şiirlerini. Seçicidirler. Bir şiir üzerinde haftalarca, aylarca uğraştıkları olur. Yetkinlik midir bu? Sanmıyorum, titizlik diyeceğim ben, şiir dilini gereğince çapaksız kullanma titizliği. Şiirin boşluklarda, susmalarda, eksiltmelerde olduğunu bilen, has bir şair tavrı. Vitrinde olmanın her şeyden önemli olduğu günümüzde hâlâ var mıdır böyle adını sık sık duyurmaktan, ortalıkta görünmekten kaçınan şairler? Neyse ki var!
Bu parçada sözü edilen şairler aşağıdakilerden hangisiyle nitelendirilemez?
A) Verimsiz olarak tanınan
B) Çok dikkatli ve özenli çalışan
C) Gerçek şiirin ne olduğunu bilen
D) Geri planda kalmayı yeğleyen
E) Zor beğenen
Edebiyat / Dil ve Anlatım Kaynak Site
CEVAPLAR
1. D 2. A 3. B 4. C 5. E 6. B 7. C 8. D 9. B 10. C
| 11. A 12. C 13. B 14. E 15. D 16. D 17. C 18. B 19. D 20. E
| 21. C 22. A 23. B 24. E 25. D 26. A 27. B 28. C 29. A 30. E
| 31. D 32. C 33. B 34. E 35. A 36. C 37. D 38. B 39. E 40. A
|
