9.Sınıf Dil ve Anlatım 1. ve 2. Ünite Konu Tarama Testi – 1

1.       Aşağıdaki bilgilerden hangisi yanında verilen kavramla uyumlu değildir?

A)     İletişimi sağlayan her türlü göstergeleri inceleyen bilim daldır. ( göstergebilim )

B)      Bir amacı olmayan ve kendi dışındaki bir şeyi ifade eden doğal göstergedir. ( belirti )

C)      Bir göstergenin bulunduğu yere göre kazandığı anlama denir. ( bağlam )

D)     Otellerde, resmi kuruluşlarda tuvaletlerin girişinde bayan şekli kullanarak “bayanlar tuvaleti” olduğunu gösteren şekil.  ( doğal gösterge )

E)      Bir güvercin resmi ile “özgürlük”ü anlatmak.    ( sembol )

2.       Eskiden Yunanlılar konukseverliklerini göstermek için gelen misafirlerin arabalarını tekerleklerini sökerlermiş. Türkiye’de günümüzde misafire böyle davranılırsa hakaret olarak algılanır.

Bu parçada iletinin farklı algılanması sebebi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak açıklamıştır?

A)     Zaman değiştikçe ileti de değişir.

B)      Mekan değiştikçe ileti de değişir.

C)      Kültürel farklılıklar aynı iletiye farklı anlam yükleyebilir.

D)     Alıcıların farklı olması iletiyi anlamsızlaştırabilir.

E)      İletinin anlamı, alıcı verici ilişkisine bağlıdır.

3.       Aşağıdakilerden hangisi dil ile kültür ilişkisi için söylenemez?

A)     Dil, kültürü oluşturan değerleri yansıtır.

B)      Kültür somut özelliklerle zenginleşirken dil ona soyut özellikler de yükler.

C)      Kültür, dilin sınırlarını belirler.

D)     Kültür hangi yönde zenginleşmişse dil de o yönde zenginleşmiştir.

E)      Kültürel değerler dil aracılığıyla zamana yayılır.

4.       Simyacı romanında roman kahramanı Santiago, Mısır’a geldiğinde namaz kılan insanları : “ Bir kısım insan eğilip alınlarını taşlara vuruyorlar.” diye anlatır.

Santiago’nun iletiyi bu şekilde yorumlaması aşağıdakilerden hangisiyle ilgilidir?

A)     Bilgi eksikliği

B)      Zaman farklılığı

C)      Kültür farklılığı

D)     Vericinin farklı oluşu

E)      Alıcının durumu

5.       Aşağıdakilerden hangisi dilin toplum hayatındaki yeri ve önemini göstermez?

A)     Dilin, kültürel değerleri gelecek kuşaklara taşıması

B)      Dilin, edebi eserler aracılığıyla kültürü zenginleştirmesi

C)      Kültünün her türlü değerini yaşatması

D)     İnsanlar arasındaki anlaşmayı sağlaması

E)      Dil bilimin konusunu oluşturması

6.       Gelecekle ilgili kaygılar peşimi hiç bırakmadı. Çok hüzünlenmiştim. “Ne olacak?” sorusu zihnimi, kemirip duruyordu. Başıma gelenler huzursuzluğumun asıl kaynağıydı. Tren rayları üzerinde gezinirken kenarda, taş ve demir yığınları arasında hayat bulmuş, nefis görünümlü bir çiçek fark ettim. Adeta taşı, demiri delmiş de var olma mücadelesini kazanmıştı. Güzelliğini cömertçe sunmuştu, dünya yüzüne. “Zor şartlara rağmen her canlı güzellik sunabilir.” Çiçek bunu öğretmişti, bana. Bundan sonra huzursuzluklarımı attım, geleceğe yönelik umudumu ve mücadele azmimi hiç yitirmedim.

Bu parçadaki iletişimle ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır?

A)     “Tren yolu, taş, demir yığınları” bağlamı ifade eder.

B)      Alıcı “kaygılı olan kişi”dir.

C)      “Çiçek” göndericidir.

D)     “Geleceğe umutla bakmak” iletidir.

E)      Kaygılı olan kişinin huzursuzluklarından sıyrılması “dönüt”tür.

7.       Deli Davut, uykusundaki gülümsemenin halesiyle gökkuşağının çemberini tamamlıyordu. Denize düşen çiğ tanesinin ayrılığını denizde kaybetmesi gibi Deli Davut da adanın ayrılığını yitiriyordu. Gündüz, gülüşe gülüşe gelmişlerdi. Ay ışığında ise gülümseme onları birbirine sarıyordu. Dünya kendi yolunda, onlar da düşlerinde, döne döne gidiyorlardı.

Bu parçada dilin şiirsellik işlevinde kullanıldığının aşağıdakilerden hangisi kanıt olamaz?

A)     İletinin dolaylı olarak verilmesi

B)      Sözcüklerin yan ve mecaz anlamlarıyla kullanılması

C)      Alıcıyı duygu ve düşünce olarak iletinin dünyasına taşıması

D)     Gerçekliği değiştirerek vermesi

E)      Alıcıya yol göstermesi

8.       Aşağıdakilerden hangisi dilin kültür taşıyıcılığının bir kanıtıdır?

A)     Halkı Dokuyan Kızlar Tablosu

B)      Anıt Kabir

C)      Süleymaniye Camisi

D)     Osmanlı yemekleri

E)       Hüsn ü Aşk mesnevisi

9.       Sait Faik bir öyküsünde “Yazmasam deli olacaktım. Hemen gidip bir kalem aldım. Kalemi iyice yonttum. Başladım yazmaya. Ve okurlarıma o güzelim öyküleri ulaştırdım.” diyor.

Bu parçada Sait Faik’in tutumu, aşağıda belirtilen  insanın iletişime duyduğu gereksinimlerden hangisiyle ilgilidir?

A)     İnsanın sosyal bir varlık olması

B)      İnsanın düşündüklerini anlatma, paylaşma isteği

C)      Başkalarının düşüncelerini öğrenme ihtiyacı

D)     Sosyal ihtiyaçlarını karşılama isteği

E)      İsteklerini elde etme güdüsü

10.   Bazı iletiler tek taraflıdır. Göndericinin iletisi alıcı tarafından cevaplanmaz. Ancak gönderici alıcının iletinin gereğini yerine getirmesini ister. Öğüt vermek, eleştiride bulunmak, emir vermek…. Tek taraflı iletilerdendir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi tek taraflı bir iletidir?

A)     Yarın için bir plan yaptın mı?

B)      Bu filmler anlattığın kadar da güzel değilmiş.

C)      Dün, düğünde neler olduğunu bana anlatır mısın?

D)     Bu filmi izlemeni istiyorum.

E)      O kitabı niçin okumadın.

11.   Aşağıdaki cümlelerin hangisinde dil, ayraç içinde belirtilen işlevde kullanılmamıştır?

A)     Abim iki saat önce Adana’ya gitti. ( alıcıyı harekete geçirme )

B)      Dikkat, çocuk düşecek! ( heyecan bildirme işlevi )

C)      Bulutlar ağlıyor senin yokluğuna ( şiirsellik işlevi )

D)     Bahçedeki çiçekleri suladın mı?         ( kanalı kontrol işlevi )

E)      Kip ekleri bazen kendi zaman anlamları dışında kullanılabilir. ( dil ötesi işlev )

12.   Aşağıdaki cümlelerin hangisinde dil, ayraç içinde belirtilen işlevde kullanılmamıştır?

 A)     Dün verdiğim ödevi yaptın mı?      ( kanalı kontrol işlevi )

B)      –miş’li geçmiş zaman kipi bazen cümleye “sonradan fark etme” anlamı katar. ( dil ötesi işlev )

C)      Yaşasın, bu sınavı da başarıyla atlattık!   ( şiirsellik işlevi )

D)     Sabaha kadar parkı temizlediler.      ( göndergesel işlev )

E)      Bu tabakları bir saat içinde temizleyeceksin. ( alıcıyı harekete geçirme işlevi )    

13.   Dört kişiyle aynı evde kalan birinin ilk işi o evde herkesin uyması gereken kuralları tespit etmek olur. Böyle bir metin oluşturmak zorunda kalsanız, bu metinde dili, ağırlıklı olarak hangi işlevde kullanırsınız?

A)     Alıcıyı harekete geçirme işlevi

B)      Şiirsellik işlevi

C)      Heyecan bildirme işlevi

D)     Göndergesel işlev

E)      Kanalı kontrol işlevi

CEVAPLAR