İçindekiler
MİLLİ EDEBİYAT ZEVK VE ANLAYIŞINI SÜRDÜREN ŞİİR
ARİF NİHAT ASYA
- Sanatçının henüz bir aylıkken babası ölür. Akrabalarının himayesinde büyümüştür. Bu yüzden şiirlerinde öksüzlüğün acısını derinden duymuş ve duyurmuştur.
- Edebiyatımızda “Bayrak şairi” olarak tanınan şair, “Bayrak” şiirini Adana’nın kurtuluş günü olan “5 Ocak” tarihinin heyecanı ile yazar.
- Milliyetçi muhafazakâr bir şairdir. Edebî şahsiyetinin en kuvvetli yönü şairliği olmakla beraber, şiirleri kadar güzel ve kuvvetli düzyazıları da vardır.
- Şiirlerinde hece ve aruz vezniyle serbest vezni kullanmış, nazmın her tür ve şekliyle eserler vermiştir.
- Canlı, çekici ve heyecan verici bir üslûbu vardır.
- Büyük bir milliyetçi olan şairin eserlerinde, tarihimiz, coğrafyamız, imanımız, sanatımız, insanımız kısacası Türklüğümüz dile gelmiştir. Fikrin ağır bastığı şiirlerinde milliyetçilik konusu büyük bir yer tutar. Çok renkli ve değişik biçimli şiirler yazmış, son şiirlerinde biraz da mistisizme yönelmiştir.
- Tarihimizin şanlı sayfalarını şiirleşti-ren şair, rubai türünün yeni Türk edebiyatında önemli şahsiyetlerinden kabul edilir.Aruzla başladığı şiirde rubailer, gazeller yazmış; özellikle rubailere büyük önem vermiştir. Rubailerden oluşan beş ayrı kitap yayınlamıştır.
- Ulusçu şiirleriyle dikkat çeker. Yurdun güzelliklerini, doğasını anlatan, kimi zaman yergici; ama Türklüğü yücelten şiirleriyle bilinir.
Şiir:Heykeltıraş, Yastığımın Rüyası, Ayetler, Kubbe-i Hadrâ, Kökler ve Dallar, Emzikler, Aynalarda Kalan, Kıbrıs Rubaileri, Avrupa’dan Rubailer, Kova Burcu, Bir Bayrak Rüzgâr Bekliyor, Rubâiyyât-ı Arif -I-, Rubâiyyât-ı Arif -II-, Dualar ve Âminler, Fatihler Ölmez ve Takvimler, Ses ve Toprak, Nisan
BEHÇET KEMAL ÇAĞLAR:
- Halkevlerinin açılışında yazdığı ve şahsen rol aldığı Çoban Piyesi ve ardından yazdığı ve oynadığı Ergenekon Piyesi dolayısıyla Atatürk’ün dikkatini çekmiştir.
- Görevi dolayısıyla yurdun her tarafını dolaşmış; halk şiirleri ve halk sanatı ile yakından ilgilenmek fırsatını bulmuştur.
- Şiiri biçim ve öz olarak iki kaynaktan beslenir: Halk şiiri ve Atatürkçülük.
- Giderek ulusal duyguları dile getiren deyişleri ve yurt güzellikleri bile bu özle belirlenir. Hecenin olanaklarını, en yüksek sesi verebilmek için zorlar. Birey için değil, kalabalıklar için şiir yazmıştır.
- Halk şiirinin geleneksel biçim özelliklerinden yararlanarak Atatürk’le ülke ve ulusla ilgili duygu ve coşkularını virgüllerle ayrılan birtakım seslenişlerle dile getirmeye çalışmıştır.
- Ancak tek düze söyleyişiyle istenen şiirselliğe ulaşamamıştır. Daha çok söylevleriyle dikkat çekmiştir. “Ankaralı Âşık Ömer” takma adıyla yazdığı âşık tarzı şiirlerinde folklorumuzdan yararlandığı görülür.
Eserleri:
Şiir:Erciyes’ten Kopan Çığ, Burada Bir Kalp Çarpıyor, Benden İçeri, Son Şiirleri
Oyun:Çoban, Atilla, Deniz Abdal
Öteki Yapıtları:Halkevleri (inceleme), Hasan Ali Yücel ve Eserleri, Hür Mavilikte Gezi, Dolmabahçe’den Anıtkabir’e Kadar (Gözlemler), Kur’an-ı Kerim’den İlhamlar, Atatürk Denizinden Damlalar (antoloji), Battal Gazi Destanı, Bugünün Diliyle Atatürk’ün Söylevleri.
ZEKİ ÖMER DEFNE:
ŞİİRLERİ: Denizden Çalınmış Ülke , Sessiz Nehir, Kardelenler
KEMALETTİN KAMU
- Kurtuluş Savaşı sırasındaki şiirleriyle dikkat çeker.
- Hece ölçüsü kullandığı şiirleriyle Milli Edebiyat akımına bağlı bir şair olarak bilinir.
- İlk şiirlerinde vatan sevgisi, milli mücadele, sonraki şiirlerinde aşk, gurbet, yalnızlık gibi konuları işlemiştir. Savaş, yurt, gurbet, aşk konularında dili ve ahengi sağlam, lirik-epik şiirleriyle tanınmıştır.
- Milli Mücadele yıllarında savaşın kazanılması için çalışmış, o dönemde yazdıkları elden ele dolaşmış. Kimi şiirleri bestelenmiş, marş olmuş, şarkı olmuştur.
- Bingöl Çobanları, Kimsesizlik, Gurbet, İrşad, Hicret onun çok bilinen şiirleridir.
- Yazdıklarının hepsinin birbirinden değerli ürünler olduğunu söylemek ne yazık ki mümkün değildir. Bazı şiirlerinin zayıf olduğunu kendisi de bilir. Bu yüzden yaşadığı dönemde pek çok şiirini yayınlamamıştır. Kemalettin Kamu, incedir, kırık gönüllüdür, incinmelerin ve gurbetin şairidir.
Şiirleri: Gurbet, Gurbet Geceleri, Gurbette Renkler, Kimsesizlik, Bingöl Çobanları, Güz, İzmir’e Tahassür, Hazan Yolcusunda, İrşad, Söğüt.
ORHAN SAİK GÖKYAY
- Önceleri âşık tarzına uygun, çoğunlukla ulusal konuları işleyen lirik şiirler yazmıştır.
- 1940’lardan sonra edebiyat tarihi, folklor ve Halk edebiyatı araştırmalarına yönelir.
- Daha çok inceleme ve araştırmalarıyla tanınan sanatçı özellikle Dede Korkut kitabı üzerindeki özenli çalışmalarıyla tanınmıştır.
- Kendi şiirlerini kitap olarak yayınlamamış; yalnızca beş şiirini İngilizce çevirileriyle birlikte “Birkaç Şiir-Poems” kitabında toplamıştır.
- Özellikle “Bu Vatan Kimin?” şiiri okul kitaplarının klasikleri arasına girmiştir. Arınmış duru pürüzsüz bir dili vardır. İlk şiirleri aruzladır.
Şiir:Birkaç Şiir-Poems
Sadeleştirme-düzenleme:Dede Korkut, Bugünkü Dille Dede Korkut Masalları, Dedem Korkudun Kitabı Katip Çelebi Hayatı, Şahsiyeti, Eserleri Kâtip Çelebi’den Seçmeler
AHMET KUTSİ TECER
- Memleketçi, ulusçu yolu izleyen şairlerdendir.
- Hececilere bağlanmayarak sanatını tek başına sürdürmüştür. 1932’de “Şiirler” adlı kitabında topladığı şiirlerinden sonra yazdıkları yalnızca dergilerde kalmıştır.
- Şiirlerinde hece ölçüsünü benimsemiş, kimi zaman lirik bir biçimde ve canlı bir dille kişisel duygularını aktarmış, kimi zaman da ulusal duyguları öne çıkaran temalara yönelmiştir.
- Daha sonra başladığı oyun yazarlığında da ulusal değerlere önem vermiştir. İlk ve en önemli oyunu Köşebaşı’nda Batı’ya bilinçsizce özenenleri eleştirir.
- Çoğunluğu dergilerde olmak üzere Halk edebiyatı ve folklor konularında çeşitli incelemeleri de vardır. Folklordan, Halk edebiyatından, günlük yaşantılardan, Anadolu’nun eski efsanelerinden geniş ölçüde yararlanır.
- Şiirden başka araştırma, inceleme ve tiyatro dallarında da yapıtlar vermiştir. Sağlam, geniş kültürlü, açık fikirli, hür düşünceli bir kişiliği, ince, özlü, aydınlık, az mecazlı, duygu yüklü bir şiir yapısı vardır.
- Ünlü halk ozanımız Aşık Veysel’in keşfedilip Türkiye’ye tanıtılmasında önemli rolü vardır.
Şiir: Şiirler, Tüm Şiirleri ( Nerdesin, Orda Bir Köy Var Uzakta)
Oyun: Köşebaşı, Koçyiğit Köroğlu, Bir Pazar Günü, Satılık Ev, Yazılan Bozulmadan
İnceleme: Köylü Temsilleri,
ÖMER BEDRETTİN UŞAKLIGİL:
ŞİİRLERİ: Deniz Savaşları, Yayla Dumanı, Sarıkız Mermerleri
HALİDE NUSRET ZORLUTUNA
- Şiir yazmaya mütareke yıllarında başlamış; Kurtuluş Savaşı’nın etkisi ve heye-canıyla Milli Edebiyat akımına katılmıştır.
- Şiirlerinde kadın ruhunun duyarlığını dile getirmeye çalışır. Kadın duyarlılığıyla yazdığı şiirlerinin yanı sıra hikâye, deneme, roman türlerinde de eserler vermiştir.
- Milli Edebiyat akımı içinde değerlendirilen şiirlerinde geleneksel ölçü ve anlayışa bağlıdır. Şiir, öykü ve düzyazıları Milli Mecmua, Ayda Bir, Çınaraltı, Hisar, Türk Kadını gibi dergilerde yayınlanmıştır.
- Adını “Git Bahar” adlı şiiriyle duyurmuş; önce aşk konularında şiirler yazmış, sonra yurt güzelliklerini işlemiştir.
- En son şiirleri serbest nazımla mistik bir havayı içermektedir.
Şiir:Geceden Taşan Dertler, Yayla Türküsü, Yurdumun Dört Bucağı, Ellerim Bomboş,
Roman:Küller, Sisli Geceler, Aşk ve Zafer, Gülün Babası Kim
Öykü: Beyaz Selvi, Büyük Anne, Aydınlık Kapı
MİTHAT CEMAL KUNTAY
- Yazmaya şiirle başlamış; çeşitli dergilerde yayınlanan ve aruzu ustaca kullandığı, ulusal duyguları ön plana çıkardığı, vatan millet konularında aruzla yazdığı epik-lirik şiirleriyle tanınmıştır.
- Şiirlerinde aruz, geleneksel nazım biçimleri ve uyaklar dışında, sözcüklerin yinelenmesi ve aliterasyonlarla uyum sağlamaya çalışır. Klasik şiirimizden kalma kimi deyişleri kullanır.
- Milli Edebiyat akımının değerlerini benimsemiş, Mehmet Akif’le tanışması, sanatı ve düşünceleri üzerinde etkili olmuştur. Yahya Kemal Beyatlı’dan da etkilendiği görülür. Yalın bir dil kullandığı “Kemal“, “Yirmi Sekiz Kânun-ı Evvel” gibi oyunlarında yurt sevgisi konusunu işlemiştir.
- Meşrutiyet dönemini konu alan araştırmalarıyla adını iyice duyurmuş, tarihsel bir nitelik taşıyan ve roman dalında tek yapıtı olan Üç İstanbul romanıyla da yazınsal değerini artırmıştır. II. Abdülhamit, II. Meşrutiyet ve Mütareke yıllarının İstanbul’unu anlattığı bu romanı, en önemli eseridir. Gerçekçi kişiler, ayrıntılı tahliller ve bu üç dönemin yaşantısından sunduğu canlı kesitlerle dikkat çeken bu roman, televizyon dizisi olarak da yayınlanmış ve büyük ilgi toplamıştır.
Şiir: Türk’ün Şehnamesinden
Oyun: Kemal, Yirmi Sekiz Kânun-ı Evvel
Roman: Üç İstanbul
NECMETTİN HALİL ONAN
- Daha çok bireysel ve milli duygularla örülü hece şiirleriyle tanınmıştır.
- Aruz ve hece ölçüsüyle yazdığı şiirlerinde aşk, doğa ve ulusal duyguları işlemiştir.
- Düzyazıya geçmesi, az şiir yazması, belirli sözcüklerle belirli konuların etrafında dönmesi şairlik dünyasını daraltır.
Şiir:Çakıl Taşları, Bir Yudum Daha
Roman: İşleyen Yara
