AYT Edebiyat Denemesi – 18

AYT EDEBİYAT DENEMESİ – 18

1.     Yazar,  bu  kitabıyla  engin  bir birikimi  yapıtlaştırarak okura farklı bir dünyanın kapılarını açıyor.

Bu cümlede geçen “farklı bir dünyanın kapılarını aç­mak” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A)   Yeni bir bakış açısı kazandırmak

B)   Uygun sözcükler kullanmak

C)   Her şeyi söyleyebilmek

D)   Okura deneyimler sunabilmek

E)   Zaman içinde birikim sağlamak

 

2. (I) Maçka’nın 10-15 kilometre güneyindeki kavşaktan Sümela’ya dönüyoruz. (II) Yol ayrımıyla Sümela Ma­nastırı arası yaklaşık 15 kilometredir. (III) Vadiden yak­laşık 300 metre yüksekliğe kurulmuş tam bir tarihî zenginlik abidesidir, burası. (IV) Bunun için hem Sümela Manastırı hem de çevresindeki doğal zenginlik­ler koruma altına alınmıştır. (V) Manastıra rahat bir şe­kilde ulaşmak için dağların arasından manastırın önüne kadar asfalt yol yapılmıştır. (VI) Manastır yıl boyunca ziyaret edilmeye uygun olup ulaşımın sağlandığı güzer­gâhta, insanlara hizmet veren tesisler bulunmaktadır.

Sümela Manastırı’nın tanıtıldığı bu parçadaki nu­maralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilen­lerden hangisi yanlıştır?

A)   I ve II. cümlelerde ulaşımla ilgili bilgi verilmiştir.

B)   III. cümlede, bölgenin güzelliği belirtilmiştir.

C)   IV cümlede bir çıkarım yapılmıştır.

D)  V cümlede, gezinin verdiği zevk dile getirilmiştir.

E)   VI. cümlede, nesnel bir değerlendirme yapılmıştır.

 

3.       I.   çayırların içinden koşarak

II.   1980’li yıllarda evimizden Ulus’a

III.   duyar duymaz evden fırlar

IV   banliyö trenine ucu ucuna yetişirdim

V   gitmek için her sabah sekizde düdük sesini

Yukarıdaki sözler anlamlı ve kurallı bir cümle oluş­turacak biçimde sıralandığında hangisi üçüncü olur?

A) I              B) II              C)III              D) IV              E) V

 

4. Uzun yıllardır yazan, yaşamını kalemiyle sürdüren bir yazarım. Ama öyle konular var ki insanın kalemi elinde donuveriyor âdeta. Söylemek ve yazmak istediklerinizi dile getiremiyorsunuz bazen. O anda önemli olan yaz­mak değil, istediğiniz biçimde yazabilmek oluyor. Böyle anlarda beni yazmaktan alıkoyan şey, yapay olma korkusudur. Çünkü ben, tüm yazın hayatımda yapma­cıklıktan kaçındım; içten olmayı, kendime ilke edindim.

Bu sözleri söyleyen sanatçı aşağıdakilerden han­gisiyle nitelendirilebilir?

A)   Duygu ve düşüncelerini açıkça ifade edebilen

B)   Başkalarını tekrar etmekten çekinen

C)  Az sözle çok şey anlatabilen

D)   Içinden geldiği gibi yazan

E)   Sanatsal olmayan bir dil kullanan

 

5. Orhan Veli Kanık, Lavis Aragon’un “Elsa’nın Gözleri” adlı şiirinin ilk beş dörtlüğünü Türkçeye çevirmiş ve bize bir şiir ziyafeti sunmuştur.

Bu cümlede aşağıdaki ses olaylarından hangisi bu­lunmamaktadır?

A)   Kaynaştırma harfi

B)   Ünsüz benzeşmesi

C)   Ünsüz yumuşaması

D)   Ulama

E)   Ünlü değişimi

 

6.     Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı bu­lunmaktadır?

A)   Artık bu konudaki kanaatımı sormalısınız.

B)   Sadakatinizden hiçbir zaman şüphelenmedik.

C)   Her bir insanın kendi kurallar bütünü vardır.

D)   Herkes ilmin peşinden koşmalıdır.

E)   Belediye asfalt çalışmasını sonlandırdı.

 

7. Acılar Yurdumdur ( ) hayatın gerçeklerini kanıtlamaya yönelik bir yapıt ( ) Bulut ise durmadan kendini yenileyen ( ) geliştiren bir şair ( ) Ondan, daha güzel kitaplar bekliyorum.

Bu parçada ayraçlarla ( ) belirtilen yerlere, aşağı­dakileri hangisinde verilen noktalama işaretleri sırasıyla getirilmelidir?

A) (,) (;) (;) (.)                                

B) (,) (.) (,) (.)

C) (;) (…) (;) (…)                            

D) (,) (…) (;) (…)

E)(,) (;) (,) (…)

 

8.      Güzelliğin peşinden gidiyoruz, güzellik algısı bizi yö­neten bir şey. Güzellik algısını sadece objeye indirge­memek gerekiyor. Bir şeye bakıyoruz ve güzel olarak algılıyoruz ve oraya kitleniyoruz. Bu, çok ilkel bir güdü.

Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?

A)   Belgisiz zamir

B)   Edat

C)  Zarf

D)   Dönüşlülük zamiri

E)   Bağlaç

 

9.      Bizdik, o hücumun bütün aşkıyla kanatlı

Bizdik, o sabah ilk atılan safta yüz atlı

Uçtuk, Mohaç ufkunda görünmez hevesiyle

Canlandı, o meşhur ova at kişnemesiyle

Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A)   I. dizedeki belirtili isim tamlamasının tamlayanının da tamlananının da belirtenleri vardır.

B)   II. dizenin yüklemi, zamir türündeki sözcüğe ek fiilin eklenmesiyle oluşmuştur.

C)   III. dizedeki, sıfat-fiille oluşturulmuş tamlama, zarf tüm­leci görevindedir.

D)   IV. dizedeki bir isim, hem niteleme hem de belirtme sıfatı almıştır.

E)   Dörtlükte hem edat hem de bağlaç vardır.

 

10. Uzun süren bir yolculuktan sonra, biraz dinlenmek ve bir şeyler atıştırmak için yol üzerindeki lokantalardan birine girdik. Bu arada lokantayı işletenlere, bu çevrede yazılı taşların olup olmadığını sordum. Servisi yapan genç adam, yıllar önce yakınlardaki yayla evlerinin birinin kapısının önünde, böyle bir taş gördüğünü söyle­di. Hatta biz istersek, bu taşların yerini gösterebileceği­ni de ekledi. Bu kadar ortada olduğuna göre, mutlaka birilerinin gördüğü ve okuduğu bir taştır diye düşündüm kendi kendime.

Bu parçada kullanılan anlatım biçimi aşağıdakiler­den hangisidir?

A)Öyküleme            

B) Kanıtlama            

C) Açıklama

D) Betimleme            

E) Örnekleme

 

11.   Ey ateşleri gül bahçesi eyleyen İbrahim’e

Bir serinlik ver firkatten yanmış yüreğime

Bu dizelerde aşağıdaki söz sanatlarının hangisin­den yararlanılmıştır?

A) Istifham                 

B) Telmih                 

C) Hüsnütalil

D) Sehlimümteni            

E) Tecahülüarif

 

12.   Benim uzun boylu selvi çınarım

Yüreğime bir od düştü yanarım

Kıblem sensin, yüzüm sana dönerim

Mihrabımdır kaşlarının arası

Bu dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A)   Nazım biçimi koşma, türü güzellemedir.

B)   11’li hece ölçüsüne uygun yazılmıştır.

C)   Düz uyak düzeniyle söylenmiştir.

D)   Benzetmeden yararlanılmıştır.

E)   Tekke edebiyatı geleneğine uygun söylenmiştir.

 

13. Gençlerimiz, divan edebiyatı denince neden duraksıyor? Bugün kaç gencimiz Fuzûli’yi tanıyor, kaçı hiciv üstadı Nefî’den haberdar? Ya Kâtip Çelebi’nin çağının ilerisinde bir bilgin olduğunu bilen gencimiz var mı? Divan edebiyatının son büyük şairi Şeyh Galip’in sanat anlayışını anlatsak, kim merak edip dinler?

Aşağıdaki eserlerden hangisi, bu parçada adı ge­çen sanatçılardan birine ait değildir?

A) Cihannüma                               

B) Hayriyye

C) Şikâyetname                             

D) Hüsn-ü Aşk

E) Siham-ı Kaza

 

14.  Türk edebiyatıyla ilgili aşağıdaki ifadelerin hangi­sinde bilgi yanlışı vardır?

A)   Divan edebiyatı nesir örneği olan tezkirelerin mo­dern edebiyattaki karşılığı biyografidir, denilebilir.

B)   Mesneviler, uzunluklarından dolayı her beyiti kendi arasında kafiyelenen nazım şeklidir.

C)   Şarkı ve tuyuğ, divan edebiyatına Türklerin kazan­dırdığı nazım türleridir.

D)   Geçiş Dönemi’nin ilk ürünü, Kutadgu Bilig’dir.

E)   Allah’a  yalvarmak,  yakarmak  amacıyla  yazılan kasidelere münacaat adı verilir.

 

15.  Yazın hayatına Fecriati topluluğunda başlayan ——–, daha sonra ——– anlayışına uygun eserler vermiştir. Tanzimat’la değişmeye başlayan kuşaklar arasındaki görüş ayrılıklarını, Cumhuriyet Dönemi’nin önemli sos­yal olaylarını eserlerinin konusu yapmıştır. Eserlerinde tarih ve toplumla ilgili olayları görmek mümkündür.

Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilenler sırasıyla getirilebilir?

A)   Peyami Safa – Millî Edebiyat

B)   Yakup Kadri Karaosmanoğlu – Millî Edebiyat

C)   Reşat Nuri Güntekin – Servetifünun

D)  Ahmet Hikmet Müftüoğlu – Servetifünun

E)   Halide Edip Adıvar – Millî Edebiyat

 

16.   Bu topraklar, ecdadımın ocağı

Evim, köyüm hep bu yerin bucağı

İşte vatan! İşte Tanrı kucağı

Ata yurdun evlat bulmaz, giderim

Bu şiir, aşağıdakilerin hangisinde belirtilen edebî dönem ve düşünce akımıyla ilgili bir örnektir?

A)   Tasavvuf edebiyatı – Hümanizm

B)   Servetifünun edebiyatı – Batıcılık

C)   Millî edebiyat – Türkçülük

D)   Millî edebiyat – Osmanlıcılık

E)   Tanzimat edebiyatı – Türkçülük

 

17. (I) İslamiyet öncesi Türk edebiyatı, sözlü ve yazılı ede­biyat olmak üzere iki grupta incelenir. (II) Göçebe yaşamı, sözlü edebiyatta anlatırlar. (III) Yazılı edebiyat­ta Köktürk ve Uygur dönemleri incelenir. (IV) Yazılı edebiyat döneminde, hem dinî hem de din dışı konular işlenir. (V) Islamiyet öncesi Türk edebiyatında, seçkin bir azınlığa seslenilir.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışlığı yapılmıştır?

A) I              B) II              C)III              D) IV              E) V

 

18. “Sanat, toplum içindir.” görüşünü benimseyen sanatçı, Ahmet Mithat Efendi’den etkilenmiştir. Biçimce kusurlu sayılan eserlerinde; aile geçimsizliklerini, batıl inançları ve ruh hastalıklarını mizahi bir dille anlatmıştır. Realizm ve natüralizmden etkilenen sanatçı; roman, öykü ve ti­yatro türlerinde ürünler vermiştir.

Bu parçada özellikleri verilen edebî şahsiyet aşağıdakilerden hangisidir?

A)   Ahmet Rasim

B)   Hüseyin Cahit Yalçın

C)   Hüseyin Rahmi Gürpınar

D)   Refik Halit Karay

E)   Mehmet Rauf

19. Bana göre, değişen hiçbir şey edebiyatın konusu ola­maz. Edebiyat, insanlara erdem aşılamak için yapıl­malıdır. Bunun için de insanlara değişmeyen kişilik özelliklerini göstermeye çalışırım. Eserlerimi okusunlar ve ibret alsınlar diye…

Sanat anlayışını böyle belirten bir yazar, aşağıdaki akımlardan hangisine bağlı olabilir?

A) Natüralizm                                

B) Klasisizm

C) Sembolizm                               

D) Sürrealizm

E) Kübizm

 

20.  Aşağıdaki   açıklamalardan   hangisi,   ayraç   içinde belirtilen kişiyle ilgili değildir?

A)   Şiire heceyle başlayan, serbest ölçüyle hemen her konuda ürünler veren ve “Türkçem benim ses bay­rağım.” diyen şairin ünlü eseri Çocuk ve Allah’tır. (Fazıl Hüsnü Dağlarca)

B)   “Piyale” adlı şiir kitabının ön sözünde, şiirle ilgili gö­rüşlerini açıklayan şaire göre; şiir, musikiyle söz ara­sında, sözden daha çok musikiye yakındır. (Ahmet Haşim)

C)  Yedi Meşalecilerin en ünlü şairidir. Sebil ve Güver­cinler, Geçen Zaman, Nefes Almak adlı şiir kitapları vardır. (Ziya Osman Saba)

D)   Sade dille ve hece ölçüsüyle yazdığı şiirlerle ve Türkçülük akımı hakkındaki düşünceleriyle millî ede­biyatçıları etkilemiş, “Millî Şair” diye anılmıştır. (Meh­met Emin Yurdakul)

E)   Tarihî konuları işlediği şiirlerinde, divan şiirinin nazım biçimlerini kullanan şair, Eski Şiirin Rüz-gârıyla ve Kendi Gök Kubbemiz adlı şiir kitaplarıyla tanınmıştır. (Necip Fazıl Kısakürek)

 

21. Romanın başkahramanı, hayatını bilim ve öğrenme uğruna tüketmektedir. Şeytan, bu durumdan rahatsız olur ve Tanrı’dan onu doğru yoldan ayırmak için izin ister. Ancak ne yaparsa yapsın onu etkileyemez.

Bu parçada tanıtılan eser aşağıdakilerden hangisi­dir?

A) Faust                                          

B) Tom Sawyer

C) Fareler ve Insanlar                  

D) Ölü Canlar

E) Genç Werther’in Acıları

 

22. Onlara göre şiirde mantık, konu, anlam önemli değildir. Anlam kapalılığı, soyut ve mecazlı anlatımdır önemli olan. Sürrealist akımı benimseyerek dize anlayışına, biçime önem vermişlerdir.

Bu parçada sözü edilen edebiyat topluluğu ve bazı temsilcileri aşağıdakilerin hangisinde doğru belir­tilmiştir?

A)   Yedi Meşaleciler – Sabri Esat Siyavuşgil, Cevdet Kud­ret

B)   Beş Hececiler – Enis Behiç Koryürek, Faruk Nafiz Çamlıbel

C)   Garipçiler – Orhan Veli Kanık, Oktay Rıfat Horozcu

D)   II. Yeniciler – Edip Cansever, Ece Ayhan

E)   Maviciler – Attilâ Ilhan, Orhan Duru

 

23.  Aşağıdaki ifadelerin hangisinde bir yanlışlık yapıl­mıştır?

A)   Behçet Kemal Çağlar, ulusal duyguları ve Atatürk sevgisini şiirlerinde işlemiş, ülkesinin güzelliklerini ve sorunlarını öne çıkarmıştır.

B)   Ses ve biçim mükemmelliğine önem veren Ahmet Muhip Dıranas, Baudelaire’in sembolizm anlayışını Türk şiirine başarıyla uygulamıştır.

C)  Ahmet Kutsi Tecer, şiirlerinde Anadolu folklorundan, günlük yaşantılardan, Anadolu’nun eski efsanele­rinden geniş ölçüde yararlanmıştır.

D)   Karanlık çağrışımlarla örülü, anlaşılması çaba ge­rektiren toplumsal ve bireysel eleştiriler içeren şiir­leriyle tanınır, Ceyhun Atuf Kansu.

E)   Orhan Veli Kanık, şiirde yer alamayacağı düşünü­len basit ya da kaba sözleri, okuyucuyu rahatsız etmeyecek biçimde kullanmıştır.

 

24. Günümüz gazetecisi ve yazarıdır. Kore Savaşı’nda bulunmuştur. Atatürk’ün toplumu yeniden yapılandır­masını anlattığı “Metamorfoz” senaryosu, filme çekil­miştir. Fıkra, eleştiri, hikâye, roman türlerinde eserler verse de onun gönül verdiği tür tiyatrodur.

Aşağıdaki eserlerden hangisi bu parçada tanıtılan sanatçıya ait değildir?

A)   Cengiz Han’ın Bisikleti

B)   Karayar Köprüsü

C)  Allah’ın Dediği Olur

D)   Deli

E)   Canavar Cafer

 

CEVAPLAR

1	A	13	B
2	D	14	C
3	C	15	B
4	D	16	C
5	E	17	E
6	A	18	C
7	B	19	B
8	D	20	E
9	E	21	A
10	A	22	D
11	B	23	D
12	E	24	C