Gereksiz Sözcük Kullanımı:
İyi bir cümlede aynı anlamı veren sözcüklerin bir arada kullanılması ya da görevi olmayan bir söze yazıda yer verilmesi anlatımın gücünü azaltır. Gereksiz sözler cümlenin etkisini, özlü oluşunu engellediği için anlatım pürüzü olarak kabul edilir.
UYARI
Bir sözcük cümleden çıkarıldığında, cümlenin anlamında bir daralma, bir farklılık, bir değişme olmuyorsa o sözcük gereksizdir.
- Bu konuda herkesin fikrini, ve görüşünü aldık. (“fikir” sözcüğü gereksizdir.)
- Seçim yaklaştıkça, partilerin telaşı gittikçe artıyor. (“gittikçe” sözcüğü gereksizdir.)
- Sizin aradığınız kitap burada mevcut bulunmamaktadır. (“mevcut” sözcüğü gereksizdir.)
- On sekiz iş yerinin dükkânları kirli imiş.(“dükkânları” sözcüğü gereksiz.)
- Halen yürürlükte bulunan 33. maddeye göre dava açılabilir.(“halen” sözcüğü gereksiz.)
- Ancak uygulamada ise bu koşul hiç gerçekleşemez.(“ancak”, “ise” bağlaçlarından biri gereksiz.)
- Galiba başka çaresi de yok gibi görünüyor.(“Galiba” ile “gibi görünüyor” dan biri gereksizdir.)
- Biliyorsunuz SEKA’nın en büyük müşterisi yazılı basındır. (“yazılı” sözüğü gereksiz.)
- Onunla daha henüz tanışamadık.
- Bunları, gizli bir sırmış gibi, kimseye anlatmamış.
- Aramızdaki mevcut sorunları konuşarak halledelim.
Gereksiz Sözcük Kullanımı-Anlatım Bozukluğu
ÇIKMIŞ SORULAR
Örnek
Yaptıklarını kendi ağzıyla itiraf etti.
Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerin hangisinden kaynaklanmaktadır?
A) Yüklemin tekil kişi olmasından
B) Nesnenin çoğul eki almasından
C) Gereksiz söz kullanılmasından
D) Yüklemin di’li geçmiş zamanlı olmasından
E) Nesnenin yanlış yerde kullanılmasından
(2000-ÖSS)
Çözüm
“Kendi ağzıyla” sözcüğü gereksizdir. İtiraf etmek bu anlamı içerir.
Yanıt : C
Örnek
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?
A) Çevremizdeki kişilerle kuracağımız ilişkilerde özenli olmalıyız.
B) Sorunların, bütün yönleriyle ele alınması iyi olur.
C) Bu alanda başarıya ulaşanların sayısı oldukça azdır.
D) Araştırmalar, eldeki bilgilerin doğru olmadığını kanıtlıyor.
E) Bu konudaki itiraflar tamamen uydurmadır.
(2003-ÖSS)
( Çözüm)
“İftira” zaten “uydurma söz” anlamını taşır
Yanıt : E
Örnek
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?
A) Sorumluluklarının bilincinde olmak, herkeste bulunan bir özellik değildir.
B) Mesleğinizde belli bir düzeye gelebilmek kadar geldiğiniz düzeyi korumak da önemlidir.
C) Azimle çalışmanın ne demek olduğunu, onları görünce anladım.
D) Bu araştırmayı sonuçlandırmak, onlar için hiç de güç olmamıştır.
E) Bizim alacağımız başarı, aslında ülkemizin başarısıdır.
Çözüm
“alacağımız başarı” ifadesi yanlıştır. Çünkü başarı alınmaz, kazanılır.
Yanıt: E
