CÜMLEDE ANLAM – 11
1. (I) Yazılarınızı dikkatle, zevkle okuyorum. (II) Gazetelerde çıkanları da yok olup gitmesin diye kesip saklarım. (III) O yazılarınızı zaman zaman yeniden okurum. (IV) Onlardaki bir sözcük, bir cümle kendi dünyalarına alıp götürür beni. (V) Bilgilenirim, düşünce ufkum genişler, mutlu olurum.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde eylemin nedeni de belirtilmiştir?
A) I. B)II. C)III. D) IV. E) V
(ÖYS 1995)
2. Bir eleştirmen öyküyle romanı karşılaştırırken şöyle diyor: “Öykü bir C vitamini hapıysa, roman o hapa eş değerde bir kilo limondur.”
Bu karşılaştırmadan aşağıdakilerin hangisi çıkarılabilir?
A) Romanın, okuyucuları öyküden daha çok etkilediği
B) Öyküde kişilerin daha ayrıntılı olarak anlatıldığı
C) Öykünün daha yoğun bir anlatımla oluşturulduğu
D) Öykü yazmanın daha çok çaba gerektirdiği
E) Romanda öyküye göre daha değişik konuların işlendiği
(ÖSS 2007)
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “hoşa gitmeyen bir davranıştan dolayı, öfke göstermeksizin kırgınlık” anlatılmaktadır?
A) Geçen hafta kıra gitmiştiniz de bana haber vermediniz.
B) Bu hafta kıra gitmeyin de misafir bekleyin.
C) Geçen hafta kıra gittiniz de ne oldu.
D) Önümüzdeki hafta da kıra gidin de görelim!
E) Yaz gelecek de havalar İyice ısınacak da kıra gideceğiz…
(ÜSS 1980)
4. Aşağıdaki yargıların hangisinde, bir yapıt ya da yazar hem olumlu hem olumsuz yönleriyle ele alınmıştır?
A) Temiz, sağlam, akıcı cümleleri, özentisiz anlatımıyla edebiyatımızda her zaman yaşayacaktır.
B) Sözcüklerin seçiminde ve kullanımında gösterdiği özen, anlatımda duruluğun, yalınlığın sınırını aşıyor.
C) Kitapta öncelikle göze çarpan özellik, şiirsel bir anlatım ve zengin bir sözcük dokusu oluyor.
D) Yazar, toplumun özellikle kötü yanlarını ele alıp yermekten çok bundan duyduğu üzüntüyü belirtiyor.
E) Belirli bir durumu somut ve nesnel bir biçimde yansıtmış, anlatımını hızlandırarak gerilimler ve gevşemeler yaratmıştır.
(ÖSS 1982)
5. Aşağıdakilerin hangisinde bir “yakınma” vardır?
A) Bir gelip bir gidiyordu deniz
Dudakları ıslak elleri kenetli
B) Söyleyin söyleyin kim anlar dilimden
Kim alır yarı yolda kalmış selamımı
C) Salkımsöğütler yıkanırken anılarda
İki âşık martıydık bulutlarda
D) Odaları parka taşımış kimi anneler
Koşuşup duruyor bütün çocuklar
E) Sen bitek topraklarda boy atmış güzellik,
Tırpan tanımamış otlaklar yeşilinde
(ÖSS 1999 İPTAL EDİLEN)
6. Sorumluluk bilinci taşıyan bir sanatçı, kendini her şeyin rastgele, kendiliğinden yetiştiği bir toprak parçası olmaktan kurtarmalıdır.
Aşağıdakilerden hangisi bu cümleye en yakın anlamdadır?
A) Ne yapmak istediğini bilen bir sanatçı, konularını belirlerken ve işlerken seçici bir tutum içinde olmalıdır.
B) Bildikleriyle yetinmeyen bir sanatçı, sürekli olarak bilgi ve gözlem dağarcığını geliştirip Özgün yapıtlar vermelidir.
C) Deneyimli bir sanatçı, yapıtlarını oluştururken içinde bulunduğu toplumsal koşullardan yararlanmalıdır.
D) Her sanatçı, içinde yetiştiği toplumsal çevreyi değiştirmeye çalışmalıdır.
E) Gerçek bir sanatçı, kendisini etkileyen olayları ve durumları yapıtlarında işlemelidir.
(ÖYS 1994)
7. Çağdan çağa yargılar değişiyor; bir süre gölgede kalan, yanlış anlaşılan bir yazar, gün geliyor bir edebiyat hazinesi gibi insanlığı etkiliyor.
Aşağıdakilerden hangisi bu cümleye anlamca en yakındır?
A) İnsanlığı etkileyen yazarlar, genellikle kendilerinden sonraki dönemlerde anlaşılmışlardır.
B) Okur, sanatçıyı anlamak için gerçekten çaba harcarsa, onun hakkındaki görüşleri tümüyle değişebilir.
C)Bir yazar hakkında, değişmeyen yargılara varılması, onun, çağının gereklerine uygun yapıtlar vermesine bağlıdır.
D) Kimi edebiyatçılar okurun düzeyine demediklerinden yanlış anlaşılıyor ve İnsanlığa yol gösteremiyorlar.
E) Sanatçılar hakkında zaman İçinde farklı değerlendirmeler yapılması, İnsanların yaşamın akışı içinde düşünsel yönden değişmesinin sonucudur.
(ÖSS 1996)
8. (I) O yıllarda piyes yazarı çok değildi, (II) Tanıdığım her yazara, piyes yazmayı da denemesini söylerdim. (III) Ancak yapacakları denemelerde onları yönlendirmekten özellikle kaçınırdım. (IV) Çünkü yapabileceklerinin en iyisini ortaya koymaya çalışacaklarına inanırdım. (V) Ne var ki olanakların sınırlılığı, yazılanların sahneye aktarılmasını engelledi.
Yukarıdaki cümlelerin hangisinde “bir kişinin karşısındakilere duyduğu güven” dile getirilmektedir?
A) I. B) ll. C)III. D) IV. E)V.
(ÖSS 1991)
9. Eğer yaşam bir yolsa, her zaman yokuş yukarı giden bir yoldur.
Aşağıdakilerden hangisi bu cümlede anlatılmak istenene anlamca en yakındır?
A) Yaşam, insanoğlunu istemediği yerlere sürükler.
B) Yaşamı boyunca İnsanoğlu hep güçlüklerle karşılaşır.
C) Yaşamda başarıya ulaşmak için kararlı olmak gerekir.
D) İnsan yaşamı, birbirini bütünleyen evrelerden oluşur.
E) Yaşamın akışı içinde İnsanoğlu bir yolcu gibidir.
(ÖSS 1998)
10. (I) Orhan Veli, şiirimizde yüzyıllardır egemen olan romantizmi yıkmıştır, (II) Somut ve belirgin bir insan sevgisini sanatımıza getirmiştir. (III) Şiirimizde alaysama ve gülümsemeye dayalı bir anlatımın İlk büyük temsilcisidir. (IV) Ancak, bu yenilikçi şair, “Yeni bir şiir nasıl olmalı?” düşüncesinin değil, “Eski şiir ne değildi?” düşüncesinin çevresinde dolaşmaya başladığı için kendini sınırlamıştır. (V) Bu da onun tam anlamıyla özgür olmasını daha İlk adımda engellemiştir. (VI) Bu yüzden, yeni bir akımın gizli, el değmedik olanaklarını kullanmaya pek fırsat bulamamıştır.
Bu parçada Orhan Veli’nin şiirlerini yazarken istediği gibi davranamayışının nedeni numaralanmış cümlelerin hangisinde belirtilmiştir?
A) I. B)II. C)lll. D) IV. E) VI.
(ÖSS 1997)
11. (I) Türkçe öğretmenimiz, sınıfa girdiği ilk gün bize yaşamöyküsünün ne olduğunu anlatıp kendi yaşamöykümüzü yazmamızı söylemişti. (II) O zaman, bu çalışmanın gerekmesini anlayamamıştım. (III) Bugün, ben de öğretmen olduktan sonra, düşünüyorum da bu çalışma, Öğretmen ile Öğrenci arasında kurulabilecek güçlü bir iletişimin başlangıcı olabilir. (IV) Ayrıca öğrencilerin, kendilerini tanımalarını sağlayabilir. (V) Keşke tüm öğretmenler bu tür çalışmalarla Öğrencilerini, iç dünyalarıyla hesaplaşmaya yönlendirse, kendilerini tanıma konusunda cesaretlendirse,
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde “dilek” söz konusudur?
A) I. B)ll. C)III D) IV. E)V.
(ÖSS 2002)
12. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde “zaman” kavramı diğerlerine göre daha çok vurgulanmaktadır?
A) Ali, yarın sabah trenle İstanbul’a gidecek.
B) Yarın sabah trenle İstanbul’a Ali gidecek.
C) Ali, İstanbul’a trenle yarın sabah gidecek,
D) Ali, İstanbul’a yarın sabah trenle gidecek.
E) Yarın sabah İstanbul’a trenle Ali gidecek.
(ÜSS 1976)
13. “Konuyu oldukça genel yönleriyle ele almışsınız.”
cümlesinin, anlamca yerini tutabilecek en uygun cümle aşağıdakilerden hangisidir?
A) Konuyu bütünüyle kuşatan bir yaklaşımınız var.
B) Konunun nirengi noktalarını incelikle saptamışsınız.
C)Konu üzerinde karşılaştırmalara gitmişsiniz.
D) Konuyu ayrıntılara inmeden işlemişsiniz.
E) Konu üzerinde söyledikleriniz yüzeysel kalmış.
(ÖSS 1982)
14. Düşünceye saygı göstermek gerekir; ancak bu, her düşünceyi doğru sayıp kendi düşüncemizden vazgeçme anlamına gelmemeli. Çünkü kişisel düşünceler, meyvelerin güneş altında olgunlaşması gibi,
Bu parça, düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisiyle tamamlanabilir?
A) zorla benimsetilmeye çalışılırsa etkisini yitirir
B) uzun süren zihinsel çabalar sonunda oluşur
C) en küçük bir kuşkuya yol açarsa bireylere olan güveni azaltır
D) kişinin, içinde bulunduğu ortama göre değişiklik gösterir
E) sağlam temellere dayandığı sürece zarar görmez, yıpranmaz
(ÖSS 2003)
15. (I) Onun şiirinin temelini halk türkülerinden alınan öğeler oluşturur, (II) Şiirinde bu öğeler öne çıkar ve lirik bir söyleyişe ulaştırır şairi. (III) Fakat lirizm onun şiirinde bir güz güneşi gibidir. (IV) Kimi zaman gökyüzü pırıl pırıldır, güneş şiirin sırtını ısıtır. (V) Kimi kez de gökyüzü bulutlanır; sözcükleri duygusal değerlerinden soyan, kuru, bilgilendirmeye yönelik söyleyiş öne çıkar. (VI) Bu söyleyiş son şiirlerinde kendini belli eder daha çok.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde “öğretici” şiire olumsuz bir bakış sezilmektedir ?
A) II. B)III. C)IV. D)V. E) VI.
(ÖSS 1996)
CEVAPLAR
| 1.B | 6.A | 11.E |
| 2.C | 7.E | 12.C |
| 3.A | 8.D | 13.D |
| 4.B | 9.B | 14.B |
| 5.B | 10.D | 15.D |
