CÜMLEDE ANLAM – 13
1. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde anlamı belirginleştirmek için karşıt durumlardan yararlanılmıştır?
A) Film o kadar sıkıcı idi ki, sonunu beklemeden televizyonu kapattı.
B) Mademki sözümü dinlemiyorsunuz, ben de bir daha bu konuda isteseniz de konuşmam,
C) Sanki suçlu kendisi değilmiş gibi sakin sakin etrafını süzüyordu.
D) Öğretmenin sorduğu son soruya en çalışkan öğrenci bile cevap veremedi.
E) Dışarısı günlük güneşlik, sımsıcak, halbuki burada paltolarımız bile bizi ısıtmaya yetmiyor.
(ÖSS 1985)
2. Aşağıdakilerden hangisinde karşıtlığı çağrıştıran bir anlatım vardır?
A) Komşular kanlı bıçaklıysa bile
Saksılar sevgi duyar pencereden pencereye
B) Senin gölgenle birleşti gölgem
Bir değil, şimdi bin gölge doğacak
C) Sevgimizin külleri savruldu göğe
Yanar artık geceler yepyeni yıldızlarla
D) Dallarda incecik bir ışık kaldı sevgiden
Hem güneş, hem ay, hem yıldızlar imrendi ona
E) Taptaze bir aşk götürdüm ışıksız kıyıya
Birden canlandı martılar, kanat çırptılar sudan
(ÖYS 1998)
3. (I) O, işlediği konuları genellikle Osmanlı imparatorluğunun çöküş döneminin başladığı 17. ve 18. yüzyıldan alır. (II) Oyunları o dönemin düşünüş biçimini, törelerini karikatürize ettiğinden değerlidir, (III) Güldürme öğesine bağlı kalarak bilgili bilgisiz, erdemli erdemsiz kişiler arasındaki Çelişkileri yansıtır. (IV) Kurumların, dolayısıyla da toplumun hicvine yönelir. (V) Mizah anlayışı, geleneksel mizah anlayışımıza uyduğundan, yapıtlarından halk da hoşlanır, aydınlar da.
Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerin hangilerinde neden-sonuç ilişkisi vardır?
A) I. de ve II. de B) I. de ve III. de
C) II. de ve V. de D) III. de ve IV. de
E) IV. de ve V. de
(ÖSS 1999 İPTAL EDİLEN)
4. Aşağıdakilerin hangisi bir varsayımı ifade etmektedir?
A) O, çarşamba günü geziden dönebilir.
B) Diyelim ki bu olay gerçek değildir.
C) İstediğini veririm, yeter ki sen çalış.
D) Belki onu sen de tanırsın.
E) Yarın akşam yemeğine onlar da gelebilir.
(ÖSS 1989)
5. “Bilmem ben kendime çekidüzen vermesini, derviş gibiyimdir,”
cümlesinde yazar kendisini dervişe benzetirken özellikle hangi yönünü vurgulamak istiyor?
A) Başkalarına aldırmayısın!.
B) Tarikatçılığa özenişini.
C) Alçakgönüllülüğünü.
D) Giyim kuşamı önemsemeyişini.
E) Hoşgörülü oluşunu.
(ÜSS 1978)
6. Aşağıdakilerden hangisi üslupla ilgili bir yargıdır?
A) Genellikle oyunlarının konusu, günlük yaşamdaki çatışmalar ve sorunlardır.
B) İkinci romanında da halk masallarına özgü yapıyı yinelemiştir.
C) Kişilerin iç dünyasını, onların olaylar karşısındaki tepkileriyle ortaya koymuştur.
D) Olayları yönlendiren sosyolojik ve psikolojik etkenler üzerinde durmuştur.
E) Yaşanılan gerçekleri hiç değiştirmeden, alaysamalı bir tutumla işlemiştir.
(ÖYS 1994)
7. (I) Bu konuda günümüze değin hayli kalem oynatılmış. (II) Ancak bir iki yazar dışında kimse amacına ulaşamamış. (III) Oysa sizin eseriniz, bugüne kadar yazılmış olanların en ciddi ve en bilimsel olanı. (IV) Bunda araştırıcı kişiliğinizin, yeteneklerinizin yanında, seçtiğiniz yöntemin de önemli bir payı var. (V) Yöntemdeki çağdaşlık ve bilimselliğin bir konuya kazandırdığı berraklık ve bütünselliği sizin eserinizde, bütün yönleriyle görebiliyoruz.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde eseri beğenme söz konusudur?
A) l.ve ll. B) I. ve III. C) III. ve IV.
D) III. ve V. E) IV ve V.
(ÖYS 1997)
8. (I) Kim ne derse desin, eleştirmenler özelde edebiyatın, genelde sanatın üvey evlatlarıdır. (II) İki kere ikinin dört ettiği kadar kesin bir gerçektir bu. (III) Şairler ve yazarlar, onları pek sevmezler, soğuk bir iş ilişkisidir eleştirmenlerle aralarındaki. (IV) Överseniz mesele yok, kupkuru bir teşekkürle yetinir çoğu. (V) Ama beğenmezseniz hemen çıkarırlar acımasız eleştiri oklarını ve saplamaya başlarlar.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde mecazlı bir söyleyiş yoktur?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
(2010 YGS)
9. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde “mala çok düşkün” anlamı vardır?
A) Onun bir hayli malı mülkü vardı.
B) Ev ona pahalıya mal olmuştu.
C) Anımsanmayacak bir mal varlığı olduğu biliniyor.
D) Bu işten sağladığı kazançla epeyce mal sahibi oldu.
E) Onun kadar mal canlısı az bulunur.
(ÖSS 1987)
10. “(I) Dünyanın en güzel, en lezzetli inciri Türkiye’de yetişir. (II) Yıllık üretim 185 bin ton civarındadır, (III) Kalkınabilmemiz ipin bu üretimi daha da artırmalıyız, (IV) Öteden beri dışa sattığımız mallar arasında incir önemli bir yer tutar. (V) Bu da İncirlerimizin dış ülkelerde nasıl arandığını gösterir.”
Bu paragrafı oluşturan cümlelerden hangileri, ötekilere göre daha kesin bir biçimde ve kolaylıkla kanıtlanabilir yargılar niteliğindedir?
A) I ile V B) I ile IV C) I İle III
D) II ile V E) II ile IV
(ÖSS 1981)
11. İçmiş gibi geceyi bir yudumda
Göğün mağrur bakışlı bulutlan
Bu dizelerdeki sanatlı söyleyişe benzer bir söyleyiş, aşağıdaki dizelerin hangisinde vardır?
A) Dinle yolcu bu ses onun sesidir
Sinsi adımlarla akşam yürüyor
B) Memleket isterim
Gök mavi, dal yeşil, tarla sarı olsun
C) Nice aşklar, arkadaşlıklar gördüm
Kahramanlıklar okudum tarihte
D) Zamanla nasıl değişiyor insan
Hangi resmime baksam ben değilim
E) Benim de mi düşüncelerim olacaktı
Ben de mi böyle uykusuz kalacaktım
(ÖSS 1993)
12. Eleştirmenlerin, “O, her şeyden, en önemsiz bir fıkradan, bir cümleden, iyi bir öykü, koca bir roman çıkarabilir.” diye söz ettiği bir yazar için aşağıdakilerden hangisi doğru olabilir?
A) Gözlemci ve gerçekçi bir yazar değildir.
B) Roman ve öykülerinde toplum sorunlarına eğilmemiştir.
C) Çalakalem yazan, ruh çözümlemelerine önem vermeyen bir yazardır.
D) Büyük bir hayal ve yaratma gücüne sahiptir.
E) Roman ve öykülerinde olaydan çok ayrıntılar üzerinde durmuştur.
(ÖSS 1982)
13. I. Yapılan her yanlış, daha iyi bir sistem oluşturmak için bir fırsattır.
II.Yaptıklarının bilincinde olmayanlar, yanlışlarını sürekli yinelerler.
III. Hiç yanlış yapılmaması, her şeyin kusursuz olduğu anlamına gelmez.
IV Doğruya ulaşabilmek için, yapılan yanlışlardan ders almasını bilmek gerekir.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangileri anlamca birbirine en yakındır?
A) I. ve II. B) I. ve IV C) II. ve III.
D) II. ve IV. E) III. ve IV.
(ÖSS 2000)
14. “Yol ile giden yorulmaz.”
atasözünde geçen “yol” sözcüğü, aşağıdaki kullanımlarından hangisiyle -anlamca- özdeştir?
A) Dilekçeni PTT yoluyla gönder!
B) Onu dayakla değil, öğütle yola getir!
C) Her işi yoluyla yap, başarılı ol!
D) Bu yolda da biraz emek harca!
E) Bu konuşma yolunu artık bırak!
(ÜSS 1978)
15. Aşağıdakilerin hangisinde eylem, gerekçesiyle birlikte verilmiştir?
A) Benim avcı olduğumu duymuşlar
Bir daha bahçeye gelmedi kuşlar
B) Gündüzleri oyun oynardım
Akşamları masallar anlatırdı dadım
C) Çözülen bir demetten indiler birer birer
Bir pınara döküldü bembeyaz güvercinler
D) Sesin odaya girmiş bir serçe gibi ürkek
Ellerim açık kalan panjuru gösterecek
E) Göklerden bir yıldızın gölgesi düşmüş suya
Dalmış suyun koynunda bir gecelik uykuya
(ÖYS 1998)
Edebiyat / Dil ve Anlatım Kaynak Sitesi
CEVAPLAR
| 1.E | 6.E | 11.A |
| 2.A | 7.D | 12.D |
| 3.C | 8.B | 13.B |
| 4.B | 9.E | 14.C |
| 5.D | 10.E | 15.A |
