MECAZ ANLAM (1881-2001 ÇIKMIŞ SORULAR)
1. “Yanmak” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde “geçersizlik” anlamında kullanılmıştır? ÖSS-1981
A) Tren saat sekizde kalkıyor; yetişemezsek yandık .
B) Bütün gün güneşte oturmaktan kolları yanmış.
C) Binanın büyük bir kısmı yanmış, oturulmaz hale gelmiş.
D) Otobüse yetişemezsek biletlerimiz yanar .
E) Bu yıl sıcak erken bastırdı, ürünlerin hepsi yanmış .
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “sürüklemek” sözcüğü, “ Romandaki kişileri de ikiyüzlülüğün bataklığına sürükleyen etkenler inandırıcı bir biçimde veriliyor .” cümlesindeki ile eş anlamda kullanılmıştır ? ÖYS-1982
A)Atın ölüsünü sürükleyen çocuklar, geldiğimizi görünce durdular .
B)Beni saatlerce beklettikten sonra bir de buraya sürükleyen adama doğrusu çok kızmıştım.
C)Romanın insanı etkileyen, sürükleyen yanı, anlatımdan çok anlatılan olaylardan geliyor .
D)İnsanlığı o kanlı savaşa sürükleyen nedenler daha tam olarak değerlendirilmedi .
E)İlkbaharda kocaman tomrukları bile sürükleyen bu ırmak, yaz gelince kurumaya başlar .
3. “Onun resimlerinde, kompozisyonlar son derece ölçülüdür, renkler bir barış halindedir .”
Bu cümledeki “barış” kelimesi hangi anlamda kullanılmıştır ? ÖYS -1983
A) düzen B) benzerlik
C)tekdüzelik D) uyum
E) yakınlık
4. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde “boş” kelimesi, “Elimde mutlaka bir iş olmalı, boş oturmasını sevmem.” cümlesindekiyle aynı anlamda kullanılmıştır ? ÖSS-1984
A) Onun çalıştığı şirkette galiba bir boş yer varmış.
B)Onun bu boş sözlerine artık kimse inanmıyor .
C)Satın aldıkları daire üç yıldan beri boş duruyormuş.
D)Arkadaşının böyle boş gezmesi ailesini üzüyor olmalı
E)Onun böylesine boş bir insan olduğunu doğrusu bilmiyordum .
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “çırpınmak” kelimesi, “Dilini bilmediği bu insanlara yardımcı olmak için çırpınıyordu.” cümlesindekiyle aynı anlamda kullanılmıştır ? ÖSS-1985
A) Bavulunu yitiren ihtiyarın çırpınmasına aldıran olmadı .
B) Kadın, kendini odanın ortasına atarak çırpınmaya başladı .
C) Nasırlı eller, ağın içinde çırpınan balıklara doğru uzandı .
D)Öğretmenin çırpınması, dersini en iyi biçimde anlatmak içindi .
E)Denizin çırpınmasına baktıkça çocukluk günlerini hatırlıyordu.
6. “Kimileri, sanatın boş bir uğraş olduğunu iddia ederler.Kimileri ise, sorunu toplum açısından alarak, böyle düşünmezler .”
Burada geçen “boş” kelimesine, aşağıdakilerden hangisi en uygun karşılıktır ? ÖYS-1985
A) kısır B) verimsiz
C) yararsız D) saçma
E) basit
7. “Söyleyişine çarpıcılık kazandırmak için boyalı bir yol seçiyor ; sıfatları, benzetmeleri üst üste yığıyor. Bu da göstermek istediği kişi, varlık ya da nesnelerin gerçeğe benzerliğini büyük ölçüde örseliyor .”
Parçada geçen “boyalı” kelimesi hangi anlamda kullanılmış olabilir ? ÖSS-1985
A) şiirsel B) etkili
C) düşsel D) duygusal
E) özentili
8. “Yırtmak” kelimesi, aşağıda-kilerden hangisinde, “Konuşmanın kısık ve soğuk mırıltısını yırtan çığlıklar yükseliyordu.” cümlesindeki anlamıyla kullanılmıştır?
ÖYS-1985
A) Mektubu okuduktan sonra öfkeyle yırtıp attı .
B) Çivi , çocuğun elini boydan boya yırttı .
C) Seyirciler, boğazlarını yırtarcasına bağırıyorlardı .
D) Gecenin sessizliğini yırtan bir bekçi düdüğü duyuldu .
E) Defterini yırtan ocuğu kalaba-lığın arasında tanıdı .
9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “tek” kelimesi, “hiç, hiçbir” anlamına gelmektedir ? ÖYS-1986
A) Onun, tek görgü tanığı olduğuna kesinlikle inanıyorum .
B) Kanımca bu konuda başvurulacak tek kişi o .
C) Bu saatte tek açık dükkan bulamazsınız .
D) Bizim için tek çıkar yol çalışmaktır .
E) O, edebiyatımızda bu konuyu ele alan tek sanatçı değildir .
10. “Canlı” kelimesi, aşağıdaki cümlelerin hangisinde “O zamanlar Ankara sokakları şimdiki gibi kalabalık ve canlı değildi.” cümlesindeki anlamıyla kullanılmıştır ? ÖYS -1986
A) Bu kadar çarpıcı ve canlı renklerden hoşlanmıyorum .
B) Onun kadar canlı, hayat dolu bir insan az bulunur .
C) Çevrede bir tek canlı varlık yok gibiydi .
D) Tablodaki balıklar canlı gibi görünüyordu .
E) O, bu küçük kentte canlı bir tarih ve anıt gibiydi .
11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “parlamak” kelimesi “Mesleğinde kısa sürede parladı.” cümlesindeki anlamıyla kullanılmıştır ? ÖSS-1987
A)Sakin tavırlı bir insandı ; böyle parlamasına bir anlam veremedim .
B)Daha ilk eseriyle parlamış, herkesçe sevilen bir yazar olmuştu .
C) Bidondaki benzin parlayınca kaçışmaya başladılar .
D) Gökyüzünde yıldızlar bir parlıyor, bir kayboluyordu.
E) Söz kardeşinden açılınca gözleri parlıyor, bir şeyler söylemek istiyordu .
12 . “Yıkmak” kelimesi aşağıdaki cümlelerin hangisinde “İşi gene bana yıktığını öğrenince çok kızdım.” cümlesindeki anlamıyla kullanılmıştır ? ÖYS-1987
A) Bir kamyon eşyayı kapının önüne yıkıp gittiler .
B) Odanın duvarını yıkarak salonu biraz daha genişlettiler .
C) Bu acının onu yıkacağını başından beri biliyordu .
D) Suçu kardeşine yıkmanın yanlış olduğunu anladı .
E) Dün akşamki fırtınanın yıktığı ağaç yolu kapatmış .
13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “çocuk” kelimesi, ötekilerden farklı anlamda kullanılmıştır ? ÖSS-1987
A) Çocuklardan yaşlarına göre güç işler istenmemelidir .
B) Çocukların gelişmesi için çok iyi beslenmeleri gerekir .
C) Yeni yürümeye başlayan çocuklar sık sık düşerler .
D) Bu çocukların evlenip yuva kurmalarına biz yardımcı olduk
E) Çocuklar gizlilik kavramını zamanla öğrenirler .
14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “soğuk” sözcüğü ötekilerden farklı anlamda kullanılmıştır ? ÖYS-1988
A) Soğuk havaya karşı hiç direnci yoktur .
B) Arkadaşının böyle soğuk davranmasına çok üzülmüştü .
C) Yaz kış soğuk suyla yıkanmayı alışkanlık edinmişti .
D) Artık soğuk ve yağışlı günler başladı .
E) Güneşli ama soğuk bir günde yola çıktılar .
15 . I. Bu roman bizi ortaçağ Avrupa’ sına götürüyor .
II.Kardeşini bu akşam tiyatroya götürecekmiş.
III.Dinlediğim müzik beni yıllar öncesine götürdü .
IV. Ellerini ağrıyan başına götürdü .
“Götürmek” sözcüğünün aynı anlamda kullanıldığı iki cümle, aşağıdakilerin hangisinde bir arada verilmiştir ? ÖSS-1989
A) I ve II B) I ve III
C) I ve IV D) II ve III
E) III ve IV
16. “En iyisi, işi oluruna bırakmak; biraz geniş olunuz.” cümlesinde “geniş” sözcüğünün anlamına en yakın kullanım, aşağıdakilerden hangisinde vardır ? ÖYS-1990
A) Bu konuda oldukça geniş bilgi sahibiydi .
B) Geniş bir soluk aldıktan sonra konuşmaya başladı .
C) Oldukça geniş bir dost çevresi vardı .
D) Geniş iş imkanları varken yine de çalışmazdı .
E) Her olaydan kolayca etkilenmeyen geniş bir adamdı .
17 . I.Onun bu pişkinliğine bir anlam veremedik . II.Çoğunluk sağlanamadığı için toplantı ertelendi . III.Cesaretinin kırılmasına sen sebep oldun .
IV. Çevre temizliğine önem vermek gerekir .
Yukarıdaki cümlelerin hangilerinde altı çizili sözcükler gerçek anlamı dışında (mecaz anlamıyla) kullanılmıştır ? ÖSS-1991
A) I. ve II. B) I.ve III.
C) II. ve III . D) II. ve IV .
E)III .ve IV.
18. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük mecaz anlamıyla kullanılmıştır ? ÖSS -1995
A) Gelecek hafta bugün yine buluşalım, dedi .
B) Az sonra beyaz bir at üstünde gelin göründü .
C) Çocuğu uyutmak için odaya götürdü .
D) Bu boş sözleri dinlemekten bıkmıştı .
E) Akrabalarını görmek , onlarla konuşmak istiyordu .
Edebiyat / Dil ve Anlatım Kaynak Sitesi
CEVAPLAR
| 1.D | 7.E | 13.D |
| 2.D | 8.D | 14.B |
| 3.D | 9.C | 15.B |
| 4.D | 10.B | 16.E |
| 5.D | 11.B | 17.B |
| 6.C | 12.D | 18.D |
