AHMET VEFİK PAŞA
- 1823’te İstanbul’da doğmuştur.
- İstanbul’da başlayan eğitimine babasıyla birlikte gittiği Paris’te devam etti.
- Saint Louis Lisesi’nde eğitim gördü ve burada Fransızca , Latince ve Grekçe öğrendi.
- Yurda dönünce Tercüme Odası’na girdi. Tanzimat ilanından bir yıl sonra 1840’ta Londra Elçiliğine katip olarak atandı.Bu sırada İngilizceyi de öğrendi.
- 1851’de Encümen-i Daniş’e üye olarak seçildi.
- 1860 yılında Paris büyükelçisi oldu.
- 1864’ten 1861 yılına kadar kendisine devlet görevi verilmedi. Bu yıllarda Moliere, Voltaire ve V.Hugo’dan çeviriler yaptı.Okullarda okutulması için kitaplar hazırladı.
- Ahmet Vefik Paşa’nın devlet kademesinde birçok görevi olmuştur.Bunlar elçiliklerden Meclis-i Mebusan başkanlığına kadar uzanır. Hatta Ayestafenos Anlaşmasını imzalayan ekibin içindedir.
- Bursa Valiliği yaptığı zamanda edebiyatımız açısından en önemli olay İlk Vilayet tiyatrosu sayılan Bursa tiyatrosunu kurdu.
- Bursa Valiliğinde uzaklaştırıldıktan sonra da ölümüne kadar hiçbir devlet görevi almadı.
- Ahmet Vefik Paşa, edebiyatımızda her şeyden önce Osmanlı kültürüne yaptığı katkılarla anılır ve özellikle Türk tiyatrosuna gelişiminde önemli rol oynar.(Bursa’da tiyatro kurarak çeviri, uyarlama ve telif tiyatro eserleri ve bunları yönetir.)
- Ahmet Vefik Paşa, Lehçe-i Osmani’de 7000’den fazla atasözünü bir araya getirdi. Bu eserin önsözünde Türkçenin bağımsız bir dil olduğunu savundu.
- Ahmet Vefik Paşa, ülkemizde Türkçülük fikrinin öncüsü sayılır. Hatta Milli Edebiyat dönemindeki birçok yazarı fikri olarak etkilemiş bir yazarımızdır.
- Ebülgazi Bahadır Han’ın “Şecere-i Türki” adlı Çağatay Türkçesinden Türkiye Türkçesine çevirdi.
- Rüştiyeler için kaleme aldığı “Fezleke-i Tarih-i Osmani” yıllarca ders kitabı olarak okutuldu.
- Fransız oyun yazarlarından yaptığı çeviri ve uyarlamalar önemlidir. Moliere’den yaptığı uyarlama olan Zor Nikah ve Zoraki Tabip Türk tiyatrosunun ilk oyunlarından oldu.
- Moliere’den yaptığı 34 çeviri ve uyarlamadan 19’u basıldı ve sadece bunlardan 16’sı günümüze kadar kalabildi.
- Bursa Valiliği sırasında yaptırdığı tiyatroda yazdıkları oyunları kendi yönetmiş ve devlet memurlarına tiyatro izlemelerini zorunlu hale getirmiştir.
Çeviri
Kocalar Mektebi, Kadınlar Mektebi Adamcıl, Tartüf, Savruk
Uyarlama
Zor Nikâh, Zoraki Tabip Tabib-i Aşk, Dekbazlık
Tarih
Şecere-i Türkî , Fezleke-i Tarih-i Osmani
Sözlük
Lehçe-i Osmanî, Müntehâbât-ı Durub-ı Emsal (Seçme Atasözleri)
