AYT EDEBİYAT DENEMESİ – 18
1. Yazar, bu kitabıyla engin bir birikimi yapıtlaştırarak okura farklı bir dünyanın kapılarını açıyor.
Bu cümlede geçen “farklı bir dünyanın kapılarını açmak” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yeni bir bakış açısı kazandırmak
B) Uygun sözcükler kullanmak
C) Her şeyi söyleyebilmek
D) Okura deneyimler sunabilmek
E) Zaman içinde birikim sağlamak
2. (I) Maçka’nın 10-15 kilometre güneyindeki kavşaktan Sümela’ya dönüyoruz. (II) Yol ayrımıyla Sümela Manastırı arası yaklaşık 15 kilometredir. (III) Vadiden yaklaşık 300 metre yüksekliğe kurulmuş tam bir tarihî zenginlik abidesidir, burası. (IV) Bunun için hem Sümela Manastırı hem de çevresindeki doğal zenginlikler koruma altına alınmıştır. (V) Manastıra rahat bir şekilde ulaşmak için dağların arasından manastırın önüne kadar asfalt yol yapılmıştır. (VI) Manastır yıl boyunca ziyaret edilmeye uygun olup ulaşımın sağlandığı güzergâhta, insanlara hizmet veren tesisler bulunmaktadır.
Sümela Manastırı’nın tanıtıldığı bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
A) I ve II. cümlelerde ulaşımla ilgili bilgi verilmiştir.
B) III. cümlede, bölgenin güzelliği belirtilmiştir.
C) IV cümlede bir çıkarım yapılmıştır.
D) V cümlede, gezinin verdiği zevk dile getirilmiştir.
E) VI. cümlede, nesnel bir değerlendirme yapılmıştır.
3. I. çayırların içinden koşarak
II. 1980’li yıllarda evimizden Ulus’a
III. duyar duymaz evden fırlar
IV banliyö trenine ucu ucuna yetişirdim
V gitmek için her sabah sekizde düdük sesini
Yukarıdaki sözler anlamlı ve kurallı bir cümle oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi üçüncü olur?
A) I B) II C)III D) IV E) V
4. Uzun yıllardır yazan, yaşamını kalemiyle sürdüren bir yazarım. Ama öyle konular var ki insanın kalemi elinde donuveriyor âdeta. Söylemek ve yazmak istediklerinizi dile getiremiyorsunuz bazen. O anda önemli olan yazmak değil, istediğiniz biçimde yazabilmek oluyor. Böyle anlarda beni yazmaktan alıkoyan şey, yapay olma korkusudur. Çünkü ben, tüm yazın hayatımda yapmacıklıktan kaçındım; içten olmayı, kendime ilke edindim.
Bu sözleri söyleyen sanatçı aşağıdakilerden hangisiyle nitelendirilebilir?
A) Duygu ve düşüncelerini açıkça ifade edebilen
B) Başkalarını tekrar etmekten çekinen
C) Az sözle çok şey anlatabilen
D) Içinden geldiği gibi yazan
E) Sanatsal olmayan bir dil kullanan
5. Orhan Veli Kanık, Lavis Aragon’un “Elsa’nın Gözleri” adlı şiirinin ilk beş dörtlüğünü Türkçeye çevirmiş ve bize bir şiir ziyafeti sunmuştur.
Bu cümlede aşağıdaki ses olaylarından hangisi bulunmamaktadır?
A) Kaynaştırma harfi
B) Ünsüz benzeşmesi
C) Ünsüz yumuşaması
D) Ulama
E) Ünlü değişimi
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı bulunmaktadır?
A) Artık bu konudaki kanaatımı sormalısınız.
B) Sadakatinizden hiçbir zaman şüphelenmedik.
C) Her bir insanın kendi kurallar bütünü vardır.
D) Herkes ilmin peşinden koşmalıdır.
E) Belediye asfalt çalışmasını sonlandırdı.
7. Acılar Yurdumdur ( ) hayatın gerçeklerini kanıtlamaya yönelik bir yapıt ( ) Bulut ise durmadan kendini yenileyen ( ) geliştiren bir şair ( ) Ondan, daha güzel kitaplar bekliyorum.
Bu parçada ayraçlarla ( ) belirtilen yerlere, aşağıdakileri hangisinde verilen noktalama işaretleri sırasıyla getirilmelidir?
A) (,) (;) (;) (.)
B) (,) (.) (,) (.)
C) (;) (…) (;) (…)
D) (,) (…) (;) (…)
E)(,) (;) (,) (…)
8. Güzelliğin peşinden gidiyoruz, güzellik algısı bizi yöneten bir şey. Güzellik algısını sadece objeye indirgememek gerekiyor. Bir şeye bakıyoruz ve güzel olarak algılıyoruz ve oraya kitleniyoruz. Bu, çok ilkel bir güdü.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Belgisiz zamir
B) Edat
C) Zarf
D) Dönüşlülük zamiri
E) Bağlaç
9. Bizdik, o hücumun bütün aşkıyla kanatlı
Bizdik, o sabah ilk atılan safta yüz atlı
Uçtuk, Mohaç ufkunda görünmez hevesiyle
Canlandı, o meşhur ova at kişnemesiyle
Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) I. dizedeki belirtili isim tamlamasının tamlayanının da tamlananının da belirtenleri vardır.
B) II. dizenin yüklemi, zamir türündeki sözcüğe ek fiilin eklenmesiyle oluşmuştur.
C) III. dizedeki, sıfat-fiille oluşturulmuş tamlama, zarf tümleci görevindedir.
D) IV. dizedeki bir isim, hem niteleme hem de belirtme sıfatı almıştır.
E) Dörtlükte hem edat hem de bağlaç vardır.
10. Uzun süren bir yolculuktan sonra, biraz dinlenmek ve bir şeyler atıştırmak için yol üzerindeki lokantalardan birine girdik. Bu arada lokantayı işletenlere, bu çevrede yazılı taşların olup olmadığını sordum. Servisi yapan genç adam, yıllar önce yakınlardaki yayla evlerinin birinin kapısının önünde, böyle bir taş gördüğünü söyledi. Hatta biz istersek, bu taşların yerini gösterebileceğini de ekledi. Bu kadar ortada olduğuna göre, mutlaka birilerinin gördüğü ve okuduğu bir taştır diye düşündüm kendi kendime.
Bu parçada kullanılan anlatım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A)Öyküleme
B) Kanıtlama
C) Açıklama
D) Betimleme
E) Örnekleme
11. Ey ateşleri gül bahçesi eyleyen İbrahim’e
Bir serinlik ver firkatten yanmış yüreğime
Bu dizelerde aşağıdaki söz sanatlarının hangisinden yararlanılmıştır?
A) Istifham
B) Telmih
C) Hüsnütalil
D) Sehlimümteni
E) Tecahülüarif
12. Benim uzun boylu selvi çınarım
Yüreğime bir od düştü yanarım
Kıblem sensin, yüzüm sana dönerim
Mihrabımdır kaşlarının arası
Bu dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Nazım biçimi koşma, türü güzellemedir.
B) 11’li hece ölçüsüne uygun yazılmıştır.
C) Düz uyak düzeniyle söylenmiştir.
D) Benzetmeden yararlanılmıştır.
E) Tekke edebiyatı geleneğine uygun söylenmiştir.
13. Gençlerimiz, divan edebiyatı denince neden duraksıyor? Bugün kaç gencimiz Fuzûli’yi tanıyor, kaçı hiciv üstadı Nefî’den haberdar? Ya Kâtip Çelebi’nin çağının ilerisinde bir bilgin olduğunu bilen gencimiz var mı? Divan edebiyatının son büyük şairi Şeyh Galip’in sanat anlayışını anlatsak, kim merak edip dinler?
Aşağıdaki eserlerden hangisi, bu parçada adı geçen sanatçılardan birine ait değildir?
A) Cihannüma
B) Hayriyye
C) Şikâyetname
D) Hüsn-ü Aşk
E) Siham-ı Kaza
14. Türk edebiyatıyla ilgili aşağıdaki ifadelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?
A) Divan edebiyatı nesir örneği olan tezkirelerin modern edebiyattaki karşılığı biyografidir, denilebilir.
B) Mesneviler, uzunluklarından dolayı her beyiti kendi arasında kafiyelenen nazım şeklidir.
C) Şarkı ve tuyuğ, divan edebiyatına Türklerin kazandırdığı nazım türleridir.
D) Geçiş Dönemi’nin ilk ürünü, Kutadgu Bilig’dir.
E) Allah’a yalvarmak, yakarmak amacıyla yazılan kasidelere münacaat adı verilir.
15. Yazın hayatına Fecriati topluluğunda başlayan ——–, daha sonra ——– anlayışına uygun eserler vermiştir. Tanzimat’la değişmeye başlayan kuşaklar arasındaki görüş ayrılıklarını, Cumhuriyet Dönemi’nin önemli sosyal olaylarını eserlerinin konusu yapmıştır. Eserlerinde tarih ve toplumla ilgili olayları görmek mümkündür.
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilenler sırasıyla getirilebilir?
A) Peyami Safa – Millî Edebiyat
B) Yakup Kadri Karaosmanoğlu – Millî Edebiyat
C) Reşat Nuri Güntekin – Servetifünun
D) Ahmet Hikmet Müftüoğlu – Servetifünun
E) Halide Edip Adıvar – Millî Edebiyat
16. Bu topraklar, ecdadımın ocağı
Evim, köyüm hep bu yerin bucağı
İşte vatan! İşte Tanrı kucağı
Ata yurdun evlat bulmaz, giderim
Bu şiir, aşağıdakilerin hangisinde belirtilen edebî dönem ve düşünce akımıyla ilgili bir örnektir?
A) Tasavvuf edebiyatı – Hümanizm
B) Servetifünun edebiyatı – Batıcılık
C) Millî edebiyat – Türkçülük
D) Millî edebiyat – Osmanlıcılık
E) Tanzimat edebiyatı – Türkçülük
17. (I) İslamiyet öncesi Türk edebiyatı, sözlü ve yazılı edebiyat olmak üzere iki grupta incelenir. (II) Göçebe yaşamı, sözlü edebiyatta anlatırlar. (III) Yazılı edebiyatta Köktürk ve Uygur dönemleri incelenir. (IV) Yazılı edebiyat döneminde, hem dinî hem de din dışı konular işlenir. (V) Islamiyet öncesi Türk edebiyatında, seçkin bir azınlığa seslenilir.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışlığı yapılmıştır?
A) I B) II C)III D) IV E) V
18. “Sanat, toplum içindir.” görüşünü benimseyen sanatçı, Ahmet Mithat Efendi’den etkilenmiştir. Biçimce kusurlu sayılan eserlerinde; aile geçimsizliklerini, batıl inançları ve ruh hastalıklarını mizahi bir dille anlatmıştır. Realizm ve natüralizmden etkilenen sanatçı; roman, öykü ve tiyatro türlerinde ürünler vermiştir.
Bu parçada özellikleri verilen edebî şahsiyet aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ahmet Rasim
B) Hüseyin Cahit Yalçın
C) Hüseyin Rahmi Gürpınar
D) Refik Halit Karay
E) Mehmet Rauf
19. Bana göre, değişen hiçbir şey edebiyatın konusu olamaz. Edebiyat, insanlara erdem aşılamak için yapılmalıdır. Bunun için de insanlara değişmeyen kişilik özelliklerini göstermeye çalışırım. Eserlerimi okusunlar ve ibret alsınlar diye…
Sanat anlayışını böyle belirten bir yazar, aşağıdaki akımlardan hangisine bağlı olabilir?
A) Natüralizm
B) Klasisizm
C) Sembolizm
D) Sürrealizm
E) Kübizm
20. Aşağıdaki açıklamalardan hangisi, ayraç içinde belirtilen kişiyle ilgili değildir?
A) Şiire heceyle başlayan, serbest ölçüyle hemen her konuda ürünler veren ve “Türkçem benim ses bayrağım.” diyen şairin ünlü eseri Çocuk ve Allah’tır. (Fazıl Hüsnü Dağlarca)
B) “Piyale” adlı şiir kitabının ön sözünde, şiirle ilgili görüşlerini açıklayan şaire göre; şiir, musikiyle söz arasında, sözden daha çok musikiye yakındır. (Ahmet Haşim)
C) Yedi Meşalecilerin en ünlü şairidir. Sebil ve Güvercinler, Geçen Zaman, Nefes Almak adlı şiir kitapları vardır. (Ziya Osman Saba)
D) Sade dille ve hece ölçüsüyle yazdığı şiirlerle ve Türkçülük akımı hakkındaki düşünceleriyle millî edebiyatçıları etkilemiş, “Millî Şair” diye anılmıştır. (Mehmet Emin Yurdakul)
E) Tarihî konuları işlediği şiirlerinde, divan şiirinin nazım biçimlerini kullanan şair, Eski Şiirin Rüz-gârıyla ve Kendi Gök Kubbemiz adlı şiir kitaplarıyla tanınmıştır. (Necip Fazıl Kısakürek)
21. Romanın başkahramanı, hayatını bilim ve öğrenme uğruna tüketmektedir. Şeytan, bu durumdan rahatsız olur ve Tanrı’dan onu doğru yoldan ayırmak için izin ister. Ancak ne yaparsa yapsın onu etkileyemez.
Bu parçada tanıtılan eser aşağıdakilerden hangisidir?
A) Faust
B) Tom Sawyer
C) Fareler ve Insanlar
D) Ölü Canlar
E) Genç Werther’in Acıları
22. Onlara göre şiirde mantık, konu, anlam önemli değildir. Anlam kapalılığı, soyut ve mecazlı anlatımdır önemli olan. Sürrealist akımı benimseyerek dize anlayışına, biçime önem vermişlerdir.
Bu parçada sözü edilen edebiyat topluluğu ve bazı temsilcileri aşağıdakilerin hangisinde doğru belirtilmiştir?
A) Yedi Meşaleciler – Sabri Esat Siyavuşgil, Cevdet Kudret
B) Beş Hececiler – Enis Behiç Koryürek, Faruk Nafiz Çamlıbel
C) Garipçiler – Orhan Veli Kanık, Oktay Rıfat Horozcu
D) II. Yeniciler – Edip Cansever, Ece Ayhan
E) Maviciler – Attilâ Ilhan, Orhan Duru
23. Aşağıdaki ifadelerin hangisinde bir yanlışlık yapılmıştır?
A) Behçet Kemal Çağlar, ulusal duyguları ve Atatürk sevgisini şiirlerinde işlemiş, ülkesinin güzelliklerini ve sorunlarını öne çıkarmıştır.
B) Ses ve biçim mükemmelliğine önem veren Ahmet Muhip Dıranas, Baudelaire’in sembolizm anlayışını Türk şiirine başarıyla uygulamıştır.
C) Ahmet Kutsi Tecer, şiirlerinde Anadolu folklorundan, günlük yaşantılardan, Anadolu’nun eski efsanelerinden geniş ölçüde yararlanmıştır.
D) Karanlık çağrışımlarla örülü, anlaşılması çaba gerektiren toplumsal ve bireysel eleştiriler içeren şiirleriyle tanınır, Ceyhun Atuf Kansu.
E) Orhan Veli Kanık, şiirde yer alamayacağı düşünülen basit ya da kaba sözleri, okuyucuyu rahatsız etmeyecek biçimde kullanmıştır.
24. Günümüz gazetecisi ve yazarıdır. Kore Savaşı’nda bulunmuştur. Atatürk’ün toplumu yeniden yapılandırmasını anlattığı “Metamorfoz” senaryosu, filme çekilmiştir. Fıkra, eleştiri, hikâye, roman türlerinde eserler verse de onun gönül verdiği tür tiyatrodur.
Aşağıdaki eserlerden hangisi bu parçada tanıtılan sanatçıya ait değildir?
A) Cengiz Han’ın Bisikleti
B) Karayar Köprüsü
C) Allah’ın Dediği Olur
D) Deli
E) Canavar Cafer
CEVAPLAR
1 | A | 13 | B |
2 | D | 14 | C |
3 | C | 15 | B |
4 | D | 16 | C |
5 | E | 17 | E |
6 | A | 18 | C |
7 | B | 19 | B |
8 | D | 20 | E |
9 | E | 21 | A |
10 | A | 22 | D |
11 | B | 23 | D |
12 | E | 24 | C |
