CÜMLEDE ANLAM – 23
1. Birçok sanatçının sanat dünyasından silinip gitmesinin nedeni….
Bu cümle, düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisiyle sürdürülemez?
A) gelişme ve değişmelere uyum sağlayamamasıdır
B) her geçen gün yeni sanatçıların ortaya çıkmasıdır
C) kendisini sanatına bütünüyle vermemiş olmasıdır
D) yeni ve özgün yapıtlar ortaya koyamamasıdır
E) çağın gereklerine ayak uyduramamasıdır
(ÖSS 2001)
2. (I) Çeviri, kültürlerarası etkileşimdeki önemli etkinliklerden biri. (II) Kültürleri zenginleştiren bir öğe. (III) Son yıllarda, çok sayıda bilimsel ve yazınsal metin dilimize çevrildi. (IV) Bu, Türk kültürü açısından büyük bir kazanç. (V) Ne var ki, bu çeviri metinlerinin bir çoğunda özgün metnin tam olarak yansıtılıp yansıtılmadığı ya da kullanılan Türkçenin niteliği tartışılabilir.
Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir kaygı dile getirilmektedir?
A) I. B)II. C)lll. D) IV. E)V
(ÖYS 1994)
3. Şiir öylesine bir dilsel düzenlemedir ki sözcüklerinden biri çıkarılır ya da birinin yeri değiştirilirse şiirin tüm büyüsü bozulur.
Bu cümlede anlatılmak İstenenle aşağıdakilerden hangisi arasında anlamca yakınlık yoktur?
A) Şiirde her sözcük, bulunduğu yerde güzeldir.
B) Sözcük, şiirin en önemli öğesidir.
C) Şiirde dil, kendine özgü bir biçimde kullanılır.
D) Şiirin dili, seçilen imgelerin çeşitliliğiyle zenginleşir.
E) Şiirin güzelliği, sözcüklerin birbiriyle uyumundan gelir.
(ÖSS 2000)
4. Bir öykünün, yer aldığı kitaba adını verebilmesi için kitaptaki Öteki öyküler arasında seçkinlik kazanması gerekir. (I) Okuduğum son öykü de bu türden. (II) Olay yine parçalı, kişilerin ağzından tek tek anlatılıyor. (III) Her anlatıcı konunun bir yönünü tamamlıyor, (IV) Kişiler öylesine doğal, içten konuşturuluyor ki hemen her kişi benliğinize girerek sizi zenginleştiriyor. (V)
Düşüncenin akışına göre, “Böylece siz de öykünün bir parçası oluyorsunuz.” cümlesinin yukarıdaki parçada numaralanmış yerlerden hangisine getirilmesi uygun olur?
A) I. B) II. C)III. D) IV, E) V
(ÖSS 2000)
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir “yakınma” söz konusudur?
A) Dergiye girecek yazıların başka bir yerde yayımlanmamış ve özgün olması gerekir.
B) Konudan konuya atlayan, başlığıyla içeriği birbirine uymayan yazılar bizi çok yormaktadır.
C) İsteklerimizden birisi de gönderilen yazıların, yazı makinesiyle çift aralıklı olarak yazıl-maşıdır.
D) Alt alta dizilmiş cümlelerin şiir sayılmayacağı herkesçe bilinen bir gerçektir.
E) Daha güzel, daha nitelikli bir dergi çıkarabilmek İçin okurla işbirliği şarttır.
(ÖSS 1996)
6. (I) Genç adamın, yüzünde belli belirsiz bir gülümseme ve hafif bir kırmızılık vardı. (II) Bu kırmızılık, herkesin payını dağıtan balıkçının elinde tek balık kalıncaya kadar sürdü. (III) Balıkçının, son balığı da kendisine vermediğini görünce rengi uçtu; gözleri büyüdü. (IV) Yüzündeki gülümseme giderek azaldı ve yok oldu. (V) O an, genç adamın öfkesini ve acısını kendi içinde saklayan biri olduğunu anladım.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde “yorumlama” ya yer verilmiştir?
A) I. B) II. C) lll. D) IV. E) V.
(ÖSS 1989)
7. (I) Sanatçı öyle oyunlar yapıyor ki, şiirlerinde okuyucuyu hiç düşünmüyor. (II) Okuyucusuz bir yazı türü düşünülemeyeceğine göre buna bir eksiklik, hatta bir tür suç gözüyle bakmak yanlış olmasa gerek, (III) Şair okuyucuyu yönlendirmeye özen gösteriyor. (IV) Daha doğrusu okuyucunun kendi çabasıyla o şiire gelmesini bekliyor. (V) Sanatçının, oyunlara yaslanan ve okuyucuyu hiçe sayan bu tutumu, ister istemez okuru yoruyor, şiirden soğutuyor. (VI) Bunu okuyucuya karşı sorumluluk duygusundan yoksunluk diye adlandırabiliriz.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde sanatçıya yöneltilen eleştirinin olumlu ya da olumsuz olduğu açıkça belirtilmemiştir?
A) l. ve ll. B)II.ve lll. C) III.ve IV
D) IV. ve V E) V ve VI.
(ÖYS 1997)
8. I. Ahmet Hamdi Tanpınar’a göre, şiir sanatların en ulusalıdır.
II. Ahmet Hamdi Tanpınar’ın dediği gibi, şiir sanatların en ulusalıdır.
Bu iki anlatım arasında nasıl bir anlam farkı vardır?
A) İkincisi, daha kesin bir yargı niteliği taşımaktadır.
B) İkincisi, A.H. Tanpınar’ın düşüncesine katılma anlamı içermektedir.
C)ikincisinde bu düşüncenin A.H. Tanpınar’a ait olduğu belirtilmektedir.
D)Birincisinde bu düşüncenin A.H. Tanpınar’ın olmadığı, onun buna katıldığı belirtilmektedir.
E)Birincisinde A.H. Tanpınar’ın bu düşüncesi öznel bir biçimde belirtilmiştir.
(ÖSS 1983)
9. “Okulumuz Dicle’nin durmadan akan, zaman zaman taşkın, bulanık zaman zaman ……….. sularına bakıyordu.”
cümlesinde boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi konursa anlam bütünlüğü sağlanır?
A) dalgalı, puslu B) düzgün, saydam
C) durgun, duru D) çalkantılı, parlak
E) ürpertici, köpüklü
(ÖSS 1983)
10. (I) Güneye doğru indiğimizde göz alabildiğine uzanan bir ovayla karşılaştık. (II) Ova, güneşli ve dalgasız bir denizden daha da düzdü. (III) Yolda gelirken gördüğümüz, çılgınca esen rüzgârların oluşturduğu tepecikler burada yoktu. (IV) Uzaklarda, bir insan boyu yükseklikte, kubbeleştirilmiş, küçük küçük toprak yığınları vardı. (V) Merakla bu yığınlara yaklaştık. (VI) Bunların, bizim evlerimizdekinden çok daha küçük pencerelerinden bakınca, içinde yaşayan insanları gördük.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde “karşılaştırma” yoktur?
A) I. ve III. B) I.ve V. C) II. ve III.
D) II. ve IV. E) IV ve VI.
(ÖSS 1999)
11. Yazınsal türler arasında en çok anı okumayı severim. (I) Çünkü yazarın özel yaşamından ayrıntılar vardır anılarda. (II) Hele yayımlanacağı düşünülmeden yazılmışsa daha da çoktur bu ayrıntılar. (III) Ya yayımlanmak için yazılmışsa.., (IV) O zaman da yazarın bir başka biçimde anlattığı iç dökmelerini, öfkelerini buluruz anılarda. (V) Elimdeki kitap da mektuplara, anı defterlerine yaslanarak oluşturulmuş.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisi kendinden önceki cümlenin gerekçesi durumundadır?
A) I. B)ll. C) İli. D) IV. E) V.
(ÖYS 1996)
12. Aşağıdaki cümlelerden hangisi, kanıtlanabilirlik açısından ötekilerden farklı bir nitelik taşımaktadır?
A) Bu sanatçının resimleri, duygu ve düşünceyi görselliğe dönüştüren tutarlı bir üslubun ürünüdür.
B) Sanatçı kendine özgü çağdaştık anlayışını ve eleştirel tavrını bu dizide de sürdürüyor.
C) Sanatçı, bu resimlerinde gerçekleri, değişik yorum ve çağrışımlara açık biçimde vurguluyor.
D) Sanatçının son resimleri insanı etkileyen ve duygulandıran bir anlatımla, inceden inceye işlenmiştir
E) Sanatçının sarı ve yeşil renkleri ağırlıklı olarak kullandığı kırsal kesim resimlerinde, çalışan köylüler görülüyor.
(ÖSS 1996)
13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde söyleyenin düşüncesi, kinayeli bir biçimde dile getirilmiştir?
A) Otel görevlisi salondaki televizyonun sesini sonuna kadar açmış ama kimse dinlemiyor.
B) Eh, bu hızla gidersek, okula belki yarın sabah varırız.
C) Bu küçük tatil köyünde, her sabah üçe kadar arabesk türünde parçalar çalınıyor.
D) Son on yılda tükenen hayvan ve bitki türü, daha önceki elli yılda yok olanlara eşitmiş.
E) Gürültüyle etkili bir biçimde savaşabilmek İçin bir yasa çıkarılması gerekir.
(ÖSS 1993)
14. I. “Gülerken düşündürme” onun, öykü, roman ve oyunlarının çıkış noktasını oluşturan belirgin bir öğedir.
II. Kullandığı teknik, anlatım biçimi ve tema zenginliğiyle son oyununda yeni bir gülmece türünü örneklendiriyor.
III. Daha iyi bir duruma kavuşma isteği, kendi halinden memnun olmama söz konusu olsa bile başkalarına zarar vermekten kaçınma, yapılarındaki karakterlerin belirgin özelliğidir.
IV Sanatçı, eleştirel bakışı, duyarlı gözlemciliğiyle son derece önemsiz görünen bir olayı bu yapıtına çıkış noktası olarak seçmiştir.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde, sanatçının bütün eserlerinde ortak olan noktalardan söz edilmiştir?
A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III.
D) II. ve IV. E) III. ve IV.
(ÖSS 1996)
15. (I) Pek çok kişinin, ekonomik nedenlerle kitap satın alamadığı yaygın bir kanıdır. (II) Bu gerekçe bana işin kolayına kaçmak gibi geliyor. (III) Çünkü okuma alışkanlığına sahip olan kişi, ne yapıp yapıp, kitaba ulaşır. (IV) Gerçekten kitap okumak isteyenler, değişik yollara başvurarak kitabın aydınlığından yararlanabilirler. (V) Örneğin kitaba ödenecek para, kitapseverler arasında bölüşülerek okumanın tadına varmak, hiç de düşünülmeyecek bir yöntem değildir. (VI) Kısacası kitap okumamanın asıl nedeni, ekonomik koşulların yetersizliği değil, eğitim düzeyinin düşüklüğüdür.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangileri anlamca birbirine en yakındır?
A) I. ve II. B) I. ve VI. C) II. ve III.
D) III. ve IV E) IV. ve V.
(ÖYS 1996)
CEVAPLAR
| 1.B | 6.E | 11.A |
| 2.E | 7.C | 12.E |
| 3.D | 8.B | 13.B |
| 4.E | 9.C | 14.B |
| 5.B | 10.B | 15.D |
