Cümlede Anlam – 8 (Çıkmış Sorular)

CÜMLEDE ANLAM – 8

1. Sanatçının kimi şiirlerinin derlendiği bu kitap üç bölümden oluşuyor. (I) Ancak, şairin bu kitaba girmemiş şiirleri de var. (II) Bunların ayrı bir ki­tapta toplanıp toplanmayacağını bilmiyorum. (III) Eğer böyle bir çalışma yapılmazsa bu üç bölüm­lük kitabın eksik bir seçki olarak kalacağını söy­lemeliyim. (IV) Sanatçının ürünlerini topluca tanıtmada bu yapıtın belirli bir işlevi olmayacak. (V) Kısacası yayımlanışındaki amaç gerçek­leşmeyecek.

Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden başlanarak yapıtın yetersizliğin­den söz edilmektedir?

A) I.          B)ll.          C)III.          D) IV.          E) V

(ÖYS 1994)

 

2. Sanık, tanığa: “N’olur, gördüğünü korkmadan açıkça söyle; bir kez olsun doğru ol!” dese, sanığın bu sözlerinden çıkaracağınız anlam, aşağıdaki yargılardan hangisiyle bağdaşmaz?

A) Tanık, ürkek ve çekingen bir kişiliğe sahiptir.

B) Sanık, tanığın gerçeği  belirtmeyeceğinden kaygılıdır.

C) Tanık, birtakım etkenlerin baskısı altındadır.

D) Sanığın, başkaları önünde eğilmeyen bir kişi­liği vardır.

E) Tanık, davranışlarıyla sanığa güven verme­mektedir.

(ÜSS 1977)

 

3. “Babadan kalma çok az bir geliri vardı; — geçiniyordu.”

Bu   cümle,  aşağıdakilerden   hangisiyle   eri uygun biçimde tamamlanabilir?

A) az buz                               B) ezile büzüle                     C) az çok

D) azı azına                           E) kıt kanaat

(ÖSS 1985)

 

4. Yeni bir roman yazacağım zaman duraksarım; çünkü bu romanda, üslubun ve konuya bakış açısının daha önce yazdıklarımdan farklı nitelikler taşıması gerektiğini düşünürüm.

Bu sözleri söyleyen bir romancıdan aşağıdakilerden hangisi beklenir?

A) Kendinden önce hiçbir romancının işlemediği özgün konuları seçmesi

B) Konuyla anlatım biçimi arasındaki İlişkiyi göz önünde bulundurması

C) Bir romanın sanatsal değerini belirlemede, ko­nunun önemli bir etken olduğuna inanması

D) Sanatta kalıcılığın, alışılmış yöntemlerin dışına çıkmakla sağlanacağına İnanması

E) Her romanında konuyu, değişik bir yaklaşım ve anlatımla İşlemek istemesi

(ÖSS 1997)

 

5. Çok başarılı bir roman. (I) Dili çok güzel, pürüz­süz. (II) Cümleler kısa ve yalın. (III) Yazar her şe­yin dilde başlayıp dilde bittiğini çok iyi anlamış. (IV) Hiçbir bölümde anlaşılmayan bir yön yok. (V) Tiplemeler de çok canlı.

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangi­sinin yerine “Söylenenler apaçık.” cümlesi ge­tirilirse parçanın anlamında daralma ya da değişme olmaz?

A) I.         B) II.         C)lll.          D) IV.          E) V.

(ÖYS 1996)

 

6. “Tasarrufunda bulunduğu toprakları hakkıyla değerlendirmeyen bir kimse elde ettiğini de har vurup harman savurursa, tabii arazisini genişletemez ve zengin olamaz.”

 Yukarıdaki parça aşağıda yazılı olan atasözlerinden hangisine en uygun düşmektedir?

A) İşten artmaz, dişten artar.

B) Ne ekersen onu biçersin.

C) Rüzgâr eken fırtına biçer.

D) Ak akçe kara gün içindir.

E) Ayağını yorganına göre uzat.

(ÜSS 1968)

 

7. “Gene bahar geldi, açıldı güller” dizisinde, güllerin açılışı baharın gelişine bağlanmaktadır.

Aşağıdaki dizelerin hangisinde buna benzer bir durum söz konusudur?

A) Ne bir vefa gördüm, ne faydalandım.

B) Erzurum dağları kardır, geçilmez

C) Düşman geldi, tabur tabur dizildi

D) Ağlatmadı güzel, güldürdü beni

E) Başım yastıktadır, gözlerim yolda

(ÖSS 1999)

 

8. Bu roman, aradan geçen bunca yıla karşın konu­suyla, anlatımıyla hâlâ genç.

Bu cümlede anlatılmak istenen aşağıdakiler­den hangisidir?

A) Romanda, günlük, sıradan olayların anlatı­mında bile özgün ve çarpıcı bir dil kullanılıyor.

B) Günümüzdeki toplumsal sorunlar, romanda herkesin anlayacağı bir dille ele almıyor.

C) Roman, hem anlatılanlar hem de bunların an­latılışı bakımından güncelliğini koruyor.

D) Romanın dilindeki yalınlık, geçmişteki olayların anlaşılmasını kolaylaştırıyor.

E) Romanda, günümüzün olayları geçmişle bağlantı kurularak değişik bir anlatımla yan­sıtılıyor.

(ÖYS 1993)

 

9. (I) Bu oyunların kuruluşu sağlam. (II) Dünyanın her yanında rastlanabilecek türden oyunlar bun­lar. (III) Konu seçimi ve düzeyli bir İzleyicinin an­layabileceği eleştirel yaklaşım, oyunları çekici kılıyor. (IV) Yazar dünyaya hiç .gülümsemeden ba­kıyor. (V) Yer yer kişilerini gülünç göstermeye ça­lışıyor. (VI) Bunlar da oyunların İtici yanını oluşturuyor.

Yukarıdaki parçada, numaralanmış cümlelerin hangisinden başlayarak söz konusu oyunlara yönelik olumsuz bir eleştiri yapılmaktadır?

A) II.          B)III.         C) IV.     D)V.          E) VI.

(ÖYS 1998)

 

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, eşitliğin söz konusu olmayabileceği bir durum anlatılmak­tadır?

A) Paylarına düşene ses çıkarmadılar.

B) Yemeği aralarında kardeş payı yaptılar.

C) Yen işemediler, berabere kaldılar.

D) Kazandıklarını yarı yarıya paylaştılar.

E) Sabahleyin birer yumurta yediler.

(ÖSS 1981)

 

11. (I) Halk türkülerimizi, ezgi ve şiir bakımından kı­vamını bulmuş sanat eserleri sayabiliriz. (II) Bun­ları söyleyenlerin seslerindeki ve okuyuşlarındaki pürüzler ayıklanınca klasik denecek kadar sağlam eserler çıkar ortaya. (III) Ne var ki türküleri söyleyen ve âşık diye anılan halk sanatçılarının kimilerinin sesleri, bu eserlerin değerini gölgeliyor. (IV) Kimileri de türküleri aşırı bir duygusallıkla söylüyor. (V) Bunlarda türkünün özüne göre değişen bir incelik, bir yorum görülmüyor.

Yukarıdaki parçada, numaralanmış cümlelerin hangisinde yargı, bir koşula bağlanmıştır?

A) I.         B)ll.         C)lll.          D) IV.          E) V.

(ÖSS 1999 İPTAL EDİLEN)

 

12. “Kendi aklını kullanmayan kişi düşünce yönün­den özgür değildir.” cümlesini, anlamını de­ğiştirmeden, olumlu bir biçimde yeniden söylememiz gerekse en uygun biçimde aşağı­dakilerden hangisi olabilir?

A) Kendi aklını kullanmayan kişi düşünce yönün­den özgür olabilir.

B) Kendi aklını kullanan kişi düşünce yönünden özgür sayılır.

C) Kendi aklını kullanmayan kişi, düşünce yö­nünden tutsaktır.

D) Kendi aklını kullanan kişi düşünce yönünden tutsak sayılmaz.

E) Başkalarının aklına uyan kişi düşünce yönün­den özgür sayılmaz.

(ÜSS 1977)

 

13. Aşağıdaki cümlelerden hangisi, diğerlerine göre farklı bir düşünceyi içermektedir?

A) Bir ulus, hemen her alanda geçmişiyle hesap­laşarak gelişir.

B) Bir ulusun gelişmesi, geçmişiyle geleceği ara­sında uygun bağlantılar kurmasıyla gerçek­leşebilir..

C) Bir ulus için, sanat ve düşünce akımlarının yaratıcı olması, bunların o ulusun geçmişiyle uzlaştırılmasına bağlıdır.

D) Bir ulus, ancak kendi geçmişini bütün yön­leriyle benimserse uygarlaşıp gelişebilir.

E) Bir ulusun geleceği, özellikle geçmişini iyi değerlendirmesine bağlıdır.

 

14. Jean Paul Sartre’ın, “Yazar, neyi yazacağını değil, nasıl yazacağını bilen insandır.” sözünü çok sev­erim,

Yazarın bu yargısıyla aşağıdakilerden hangisi arasında anlamca bir yakınlık vardır?

A)Öykülerimin konusu, genellikle gerçek yaşam­dan aldığım öğelerden oluşur.

B)Görülen, yaşanan her ilginç olaydan mutlaka bir öykü çıkarabileceğimi sanmıyorum.

C)Ben belli bir serüveni, düşünceyi, olayı içeren öyküler yazmaya çalışıyorum.

D) Ben akıcı olmayan, karmakarışık bir yazının, konusu ne kadar ilginç olursa olsun, bir ede­biyat tadı vereceğine inanmıyorum.

E)Öykülerimde, yeri geldikçe toplumsal sorunlara çözümler Önermekten kaçınmam.

(ÖSS 1993)

 

15. “İş alanında en uygun zaman İle en uygun du­rumu beklemek zarar getirir.”

Bu düşünceyi açıklayan ve destekleyen bir yazı yazmanız gerekse, bu yazıda aşağıdaki­lerden hangisini özellikle vurgulamak istersiniz?

A) Bir işe başlarken sadece kendini düşünen kişi zarar eder.

B) Bir işe girişirken zararı göze alabilen kazanır.

C) Bir işe başlarken tehlikelerini bilmek gerekir.

D) Bir işi özveriyle (fedakârlıkla) yürütenler so­nunda kazançlı çıkarlar.

E) Yöntemine göre yapılan işten olumlu sonuç alınır.

(ÜSS 1978)

 CEVAPLAR

1.C	6.B	11.B
2.D	7.B	12.C
3.E	8.C	13.D
4.E	9.C	14.A
5.D	10.A	15.B