Mecaz Anlam (Çıkmış Sorular)

MECAZ ANLAM (1881-2001 ÇIKMIŞ SORULAR)

1. “Yanmak” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde “geçersiz­lik” anlamında kullanılmıştır? ÖSS-1981

A) Tren  saat sekizde  kalkıyor; yetişemezsek yandık .

B) Bütün gün güneşte oturmaktan kolları    yanmış.

C) Binanın büyük bir kısmı yanmış, oturulmaz hale gelmiş.

D) Otobüse yetişemezsek biletlerimiz yanar .

E) Bu yıl sıcak erken bastırdı, ürünlerin hepsi yanmış .

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “sürüklemek” sözcüğü, “ Roman­daki kişileri de ikiyüzlülüğün bataklığına sürükleyen etkenler inandırıcı bir biçimde veriliyor .” cümlesindeki ile eş anlamda kullanılmıştır ? ÖYS-1982

A)Atın ölüsünü sürükleyen çocuklar, geldiğimizi görünce durdular .

B)Beni saatlerce beklettikten sonra bir de buraya sürükleyen adama    doğrusu çok kızmıştım.

C)Romanın insanı etkileyen, sürükleyen yanı, anlatımdan çok anlatılan olaylardan geli­yor .

D)İnsanlığı o kanlı savaşa sürükleyen nedenler daha tam olarak   değerlendirilmedi .

E)İlkbaharda kocaman tomrukları bile sürükleyen bu ırmak, yaz gelince kurumaya başlar .

3. “Onun resimlerinde, kompozisyon­lar  son derece   ölçülüdür, renkler bir barış halindedir .”

Bu cümledeki “barış” kelimesi hangi anlamda kullanılmıştır ? ÖYS -1983

A) düzen                               B) benzerlik

C)tekdüzelik                         D) uyum

E) yakınlık

4. Aşağıdaki cümlelerden hangi­sinde “boş” kelimesi, “Elimde mutlaka bir iş olmalı, boş otur­masını sevmem.” cümlesindekiyle aynı anlamda kullanılmıştır ? ÖSS-1984

A) Onun çalıştığı şirkette galiba bir    boş yer varmış.

B)Onun bu boş sözlerine artık kimse inanmıyor .

C)Satın aldıkları daire üç yıldan beri boş duruyormuş.

D)Arkadaşının böyle boş gezmesi ailesini üzüyor olmalı

E)Onun böylesine boş   bir insan olduğunu doğrusu bilmiyordum .

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “çırpınmak” kelimesi, “Dilini bil­mediği bu insanlara yardımcı olmak için çırpınıyordu.” cümlesindekiyle aynı anlamda kullanılmıştır ? ÖSS-1985

A) Bavulunu   yitiren   ihtiyarın çırpınmasına aldıran olmadı .

B) Kadın, kendini odanın  ortasına atarak  çırpınmaya başladı .

C) Nasırlı   eller, ağın içinde çırpınan balıklara doğru uzandı .

D)Öğretmenin  çırpınması, dersini en iyi biçimde anlatmak içindi .

E)Denizin çırpınmasına baktıkça çocukluk günlerini hatırlıyordu.

6. “Kimileri, sanatın boş bir uğraş olduğunu iddia ederler.Kimileri ise, sorunu toplum açısından alarak, böyle düşünmezler .”

Burada geçen “boş” kelimesine, aşağıdakilerden hangisi en uygun karşılıktır ? ÖYS-1985

A) kısır                                   B) verimsiz

C) yararsız                             D) saçma

E) basit

7. “Söyleyişine çarpıcılık kazandır­mak için boyalı bir yol seçiyor ; sıfatları, benzetmeleri üst üste yığıyor. Bu da göstermek istediği kişi, varlık ya da nesnelerin gerçeğe benzerliğini büyük ölçüde örseliyor .”

Parçada geçen “boyalı” kelime­si hangi anlamda kullanılmış olabilir ? ÖSS-1985

A) şiirsel                                B) etkili

C) düşsel                               D) duygusal

E) özentili

8. “Yırtmak” kelimesi, aşağıda-kilerden hangisinde, “Konuşmanın kısık ve soğuk mırıltısını yırtan çığlıklar yükseliyordu.” cümlesin­deki anlamıyla kullanılmıştır?

ÖYS-1985

A) Mektubu okuduktan sonra öfkeyle  yırtıp attı .

B) Çivi , çocuğun elini boydan boya yırttı .

C) Seyirciler, boğazlarını yırtarcasına bağırıyorlardı .

D)  Gecenin sessizliğini yırtan bir bekçi düdüğü duyuldu .

E)  Defterini yırtan ocuğu kalaba-lığın arasında tanıdı .

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “tek”  kelimesi, “hiç,     hiçbir” anlamına gelmektedir ? ÖYS-1986

A) Onun, tek görgü tanığı olduğuna kesinlikle inanıyorum .

B) Kanımca bu konuda başvurula­cak tek kişi o .

C) Bu saatte tek açık dükkan bulamazsınız .

D) Bizim için tek çıkar yol çalışmaktır .

E) O, edebiyatımızda bu konuyu ele alan tek sanatçı değildir .

10. “Canlı” kelimesi, aşağıdaki cüm­lelerin hangisinde “O zamanlar Ankara sokakları şimdiki gibi kalabalık ve canlı değildi.” cümlesindeki anlamıyla kullanılmıştır ? ÖYS -1986

A)  Bu kadar çarpıcı ve canlı renklerden hoşlanmıyorum .

B)  Onun  kadar canlı, hayat dolu bir insan az bulunur .

C)  Çevrede bir tek canlı varlık yok gibiydi .

D)  Tablodaki balıklar canlı gibi görünüyordu .

E)  O, bu küçük kentte canlı bir tarih ve anıt gibiydi .

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisin­de “parlamak” kelimesi “Mesleğinde kısa sürede parladı.” cümlesindeki anlamıyla kullanılmıştır ? ÖSS-1987

A)Sakin tavırlı bir insandı ; böyle parlamasına bir anlam veremedim .

B)Daha ilk  eseriyle parlamış, herkesçe  sevilen  bir yazar olmuştu .

C) Bidondaki  benzin parlayınca kaçışmaya başladılar .

D) Gökyüzünde yıldızlar bir parlıyor, bir   kayboluyordu.

E) Söz kardeşinden açılınca gözleri parlıyor, bir şeyler söylemek istiyordu .

12 . “Yıkmak” kelimesi aşağıdaki cümlelerin hangisinde “İşi gene bana yıktığını öğrenince çok kızdım.” cümlesindeki anlamıyla kullanılmıştır ? ÖYS-1987

A) Bir kamyon eşyayı kapının önüne yıkıp gittiler .

B) Odanın duvarını yıkarak salonu biraz daha genişlettiler .

C) Bu acının onu yıkacağını başından beri biliyordu .

D) Suçu kardeşine yıkmanın yanlış olduğunu anladı .

E)  Dün akşamki fırtınanın yıktığı ağaç yolu kapatmış .

13. Aşağıdaki cümlelerin   hangisinde “çocuk” kelimesi,    ötekilerden farklı anlamda    kullanılmıştır ? ÖSS-1987

A)  Çocuklardan yaşlarına göre güç işler istenmemelidir .

B)  Çocukların gelişmesi için çok iyi beslenmeleri gerekir .

C)  Yeni yürümeye başlayan çocuklar sık sık düşerler .

D)  Bu  çocukların evlenip yuva kurmalarına biz yardımcı olduk

E)   Çocuklar gizlilik kavramını zamanla öğrenirler .

14.  Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “soğuk” sözcüğü ötekilerden farklı anlamda kullanılmıştır ? ÖYS-1988

A) Soğuk havaya karşı hiç direnci yoktur .

B) Arkadaşının böyle soğuk dav­ranmasına çok üzülmüştü .

C) Yaz kış soğuk suyla yıkanmayı alışkanlık edinmişti .

D) Artık soğuk ve yağışlı günler başladı .

E) Güneşli ama soğuk bir günde yola çıktılar .

15 .         I. Bu roman bizi ortaçağ    Avru­pa’ sına götürüyor .

II.Kardeşini bu akşam   tiyatroya götürecekmiş.

III.Dinlediğim   müzik beni yıllar öncesine götürdü .

IV. Ellerini ağrıyan başına götürdü .

“Götürmek” sözcüğünün aynı anlamda kullanıldığı iki cümle, aşağıdakilerin hangisinde bir arada verilmiştir ? ÖSS-1989

A) I ve II                                B) I ve III     

C) I ve IV                               D) II ve III          

E) III ve IV

16. “En iyisi, işi oluruna bırakmak; biraz geniş olunuz.” cümlesinde “geniş” sözcüğünün anlamına en yakın kullanım, aşağıdakilerden hangisinde vardır ? ÖYS-1990

A) Bu konuda oldukça geniş bilgi sahibiydi .

B) Geniş bir soluk aldıktan sonra konuşmaya başladı .

C) Oldukça geniş bir dost çevresi vardı .

D) Geniş iş imkanları varken yine de çalışmazdı .

E) Her olaydan kolayca   etkilenmeyen geniş bir adamdı .

17 .         I.Onun bu pişkinliğine bir anlam veremedik . II.Çoğunluk   sağlanamadığı için toplantı ertelendi . III.Cesaretinin kırılmasına sen sebep oldun .

IV. Çevre temizliğine önem vermek gerekir .

Yukarıdaki cümlelerin hangile­rinde altı çizili sözcükler gerçek anlamı dışında (mecaz anlamıyla) kullanılmıştır ? ÖSS-1991

A) I. ve II.                             B) I.ve III.

C) II. ve III .                          D) II. ve IV .             

E)III .ve IV.

18.  Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük mecaz anlamıyla kullanılmıştır ? ÖSS -1995

A)  Gelecek hafta bugün yine buluşalım,   dedi .

B) Az sonra beyaz bir at üstünde gelin  göründü .

C) Çocuğu uyutmak için odaya götürdü .

D) Bu boş sözleri dinlemekten bıkmıştı .

E) Akrabalarını görmek , onlarla konuşmak istiyordu .

www.dersimizedebiyat.org

Edebiyat / Dil ve Anlatım Kaynak Sitesi

CEVAPLAR