HALİDE EDİP ADIVAR HAYATI ve ESERLERİ
- İstanbul’da doğan ve iyi bir üniversite eğitimi alan yazar, İstanbul Üniversitesi’nde Batı edebiyatı profesörüdür.
- 1919 yılında İstanbul’un işgal edilmesini protesto etmek üzere düzenlenen Sultanahmet mitingindeki ateşli ve milliyetçi nutuklar, yüzünden hakkında soruşturma açılınca Anadolu’ya geçer ve Milli Mücadele hareketine katılır.
- Cumhuriyet’in ilanından sonra eşi Adnan Adıvar‘ın hükümetle anlaşmazlığa düşmesi üzerine, 1926 yılında Türkiye’den ayrılır ve Avrupa’ya yerleşir.
- Mor Salkımlı Ev, Türk’ün Ateşle imtihanı, Sinekli Bakkal gibi eserlerini, yurt dışında yaşadığı bu yıllarda yazmıştır.
- Halide Edip Adıvar, romancılıktaki ününü, karakter yaratmadaki başarısıyla elde etmiştir.
- Genellikle kadınlardan seçilen roman karakterlerini tüm psikolojik incelikleriyle canlandırma konusunda usta olan yazar, kahramanlarının sosyal yönden kuvvetli olmalarına da özen gösterir.
- Halide Edip Adıvar‘ın romanlarındaki kişi ve çevre tasvirlerinde realizmin etkileri görülürken doğa tasvirlerinin genellikle sübjektif olduğu dikkat çeker.
- Yazarın üslûbunun özensiz bir yapısı vardır; Arapça-Farsça tamlamalardan kaçınır, konuşma diline bağlı kalmaya çalışır.
- Milli Edebiyat Dönemi romanlarında, özellikle Halide Edip Adıvar‘ın eserlerindeki kahramanların halkın kalıplaşmış düşüncelerine, dine ve geleneğe bağlı olmadıkları görülür.
- Yazarın eserlerinde bu tarz kahramanlara yer vermemesinin nedeni; akla ve bilime dayalı pozitivist düşüncenin okuyucunun zihniyetine yerleşmesi isteğidir.
- Halide Edip Adıvar, Handan adlı romanında, sosyal düşünceyle insan psikolojisini karşı karşıya getirerek Doğu-Batı karşılaştırmasına yeni ve olumlu insanı arar. Bu, Milli Edebiyat Dönemi nesrinin ortak özelliğidir.
- “Ateşten Gömlek” adlı eseri ise, Milli Mücadele hareketinin bir destanı gibidir.
- “Vurun Kahpeye “de de Anadolu’ya giden realist bir öğretmeni ve yaşadıkları anlatılır. Bu romanda İstanbul aydınının Anadolu’ya yönelişi vardır.
- “Sinekli Bakkal” adlı romanda ise geleneksel halk unsurlarını (Karagöz ve orta oyunu) modern hayatla (piyano) birleştirir. Böylece Doğu-Batı kültürünü karşılaştıran yazar, yeni ortak değerler elde eder ve elde ettiği bu yeni değerlerin hem ulusal hem de evrensel değerler olduklarını düşünür.
- Halide Edip, Balkan Savaşları’na kadar kadınları ve bireysel konulan ele alır.
- Milli Mücadele hareketiyle birlikte Batıya olan inancını kaybeden yazar, psikolojik karakter romanlarından vazgeçerek töre romanları yazmaya başlar.
ESERLERİ
ÖYKÜLERİ
Harab Mabetler
Dağa Çıkan Kurt
İzmir’den Bursa’ya
Kubbede Kalan Hoş Seda
ROMANLARI
Raik’in Annesi
Seviye Talip
Handan
Yeni Turan
Son Eseri
Mev’ud Hüküm
Ateşten Gömlek
Kalp Ağrısı
Vurun Kahpeye
Zeyno’nun Oğlu
Sinekli Bakkal
Yol Palas Cinayeti
Tatarcık
Sonsuz Panayır
Döner Ayna
Akile Hanım Sokağı
Sevda Sokağı
Çaresiz
Hayat Parçaları
ANILARI
Mor Salkımlı Ev
Türk’ün Ateşle İmtihanı
TİYATROLARI
Kenan Çobanları
Maske ve Ruh
İNCELEME YAZILARI
İngiliz Edebiyatı Tarihi
Üniversite Kafası ve Tenkit
Hindistan’ın İçyüzü
Türkiye’de Şark, Garp ve Amerika Tesirleri
