5. “Hırslı, önüne gelene saldırır; hırslının yüreğinde zulüm pusu kurar; kuvvetlenince bunu açığa vurur, zayıfken içinde uyutur.” sözüyle anlatılmak istenen nedir? Verilmek istenen örtük iletiyi söyleyiniz.
Hırslı insandan her türlü kötülük beklenir.
6. Okuduğunuz masaldaki çatışma kimler arasında geçmektedir? Bu çatışma, kişilerin temsil ettiği hangi iki kavramla nitelendirilebilir?
İyilik-Kötülük. İyiliğe iyilikle karşılık vermek. Bu çatışmada Vezir kötü tarafı Kral Yunan ve Hekim iyi taraf olarak nitelendirilebilir.
7. Masalın olay örgüsünü defterinize yazınız. Kral Yunan, Vezir’in sözlerine kansa ve Hekim Rûyan’ı öldürse idi masalın olay örgüsünde nasıl bir değişiklik olurdu? Arkadaşlarınızla paylaşınız.
Tıpkı Sinbad’ın öyküsünde olduğu gibi kendisine iyilik eden birini öldürmüş olacak. Belki ileriki dönemde Vezir’in yalan söylediğini anlasa da iş işten geçmiş olacak.
8. Bu metinde, masala özgü özelliklerden hangileri olduğunu belirleyerek defterinize yazınız.
· Yer ve zaman belli değil.
· Tamamıyle hayal ürünü olarak anlatılmıştır.
· Mensur olarak anlatılmıştır.
· İyilik ve kötülük gibi zıt karakter ve kavramlar üzerine kurulmuştur.
· Didaktik yönü vardır. Eğiticidir.
· Anlatımda genellikle geniş zaman veya öğrenilen geçmiş zaman kipi (-mişli geçmiş) kullanılmıştır.
9. Okuduğunuz bu masalı, “ Ben Bir Yeşil Yaprak İdim” adlı Türk masalıyla aşağıdaki ölçütlere göre karşılaştırınız.
Ölçütler | Kral Yunan’ın Veziri ile Hekim Rûyan’ın Öyküsü | Ben Bir Yeşil Yaprak İdim |
Konu | Kendisini iyileştiren hekime kralın bol hediyeler vermesi. Bu kıskanan vezirin kötülük düşünmesi. Fakat vezin kötülüklerine kralın inanmaması | Kendisine kırk sopa attıran Padişah Kızı’ndan çeşitli şekillerle ondan intikam alması.Çeşitli zorlukların sonunda ikisinin de murada ermesi. |
Tema | İyilik-Kötülük | Zorluklara sabredip murada erme |
Anlatım Biçimi | Tahkiyeli anlatım-Hikayeli anlatım | Tahkiyeli anlatım-Hikayeli anlatım |
Plan | Serim,Düğüm,Çözüm | Döşeme,Serim,Düğüm,Çözüm,Dilek |
DİL BİLGİSİ
1. Okuduğunuz metinde en çok hangi noktalama işaretleri kullanılmıştır. Bu işaretlerin işlevlerini söyleyiniz.
· Nokta : Yargı bildiren cümlelerin sonuna kullanılır.
· Tırnak İşareti: Alıntı cümleler tırnak içinde kullanılır.
Ör: Hekim de, “Evet, kesinlikle!” Bedenine hiçbir ağrı ve zahmet vermeden seni iyi ederim.” demiş.
· Ünlem işareti: Bir korku , sevinç, üzüntü gibi ifadelerden sonra kullanılır.
· Virgül: Eş görevli sözcükleri ayırmada kullanılmış ayrıca özne yüklem uzak kalmışsa özneden sonra kullanışmıştır.
·
1. ETKİNLİK
• Bilesin ki ey ifrit, akıp giden eski zaman içinde ve birbirini izleyen çağlarda, Rum ellerinde, Fars kentinde, Yunan adlı bir Kral varmış.
• Yunan çok şaşırmış ve “Bunu nasıl yapacaksın, bilmiyorum ama beni iyileştirirsen Tanrı şahidim olsun, sana ve seni izleyecek sülalene yeterince servet bağışlar; tüm dileklerini yerine getirmeleri için buyruklar veririm; sen de benim musahibim ve dostum olursun.” demiş.
Bu cümlelerde geçen altı çizili kelimelerin (ki, ve, ama, de) tek başına anlamı yoktur. İki cümleyi ya da isimleri birbirine bağlamıştır. Cümleleri veya aynı görevdeki kelimeleri birbirine bağlayarak aralarında anlam ilgisi kuran kelimelere bağlaç denir. “ve, ile, de, ama, fakat, lakin, ancak, yalnız, hem … hem, ne… ne, ya … ya, çünkü” belli başlı bağlaçlardır.
Siz de okuduğunuz masaldan bağlaçları bularak hangi görevlerde kullanıldığını belirtiniz.
Bağlaçlar, bulundukları cümleden çıkarılınca cümlenin anlamında herhangi bir bozulma veya daralma olup olmadığını örneklerle açıklayınız.
- Bilesin ki ey ifrit, akıp giden eski zaman içinde ve birbirini izleyen çağlarda, Rum ellerinde, Fars kentinde, Yunan adlı bir Kral varmış.
- ordulara, hatırı sayılır güçlere hükmedermiş ve her ülkeden hükümdarlarla dostça geçinirmiş.
- Ne ilaçlar, ne haplar, ne merhemler onu şifaya kavuşturuyor.
- bunlarla ilgili kuramlar ve kaideleri ve yıldızların olumlu ve olumsuz etkilemelerini çok iyi bilirmiş
- Ayrıca felsefe ve her türlü tıp bilimi ile başkaca fenler üzerinde de incelemelerde bulunmuş imiş
- Bu hekim, kente gelince, daha birkaç gün geçmeden Kralın öyküsünü ve Allah’ın takdiri gereği cüzzamdan çektiklerini ve de tüm hekim bilginlerin tedavilerinden …
- Kralın kudretinin uzun ömürlü olmasını ve Allah’ın inayetiyle..
- Bunu nasıl yapacaksın, bilmiyorum ama beni iyileştirirsen,Tanrı şahidim olsun, sana ve seni izleyecek sülalene yeterince servet bağışlar, tüm dileklerini yerine getirmeleri için buyruklar veririm; sen de benim musahibim ve dostum olursun
