DİL BİLGİSİ
1. Okuduğunuz metinde tırnak, virgül ve yay ayraç işaretlerinin hangi işlevlerde kullanıldığını belirleyiniz.
Tırnak: Aktarma cümleler tırnak içinde kullanılır.
Virgül: Eş görevli sözcükleri ayırmada kullanılır.
Yay Ayraç : Alıntı yapıldığını ve o bölümün eksik olduğunu gösteren bölümler kullanılır.
2. ETKİNLİK
Ey Kadri yüce kişi! Sana yoksulluk ve hastalık iyidir.
Ey tilki, sen baştanbaşa bizim oldun, seni nasıl incitebilirim?
Bu cümlelerde kullanılan “ey” kelimesi seslenme bildirmektedir. Sevinme, coşma, kızma, acıma, şaşma, korkma, gibi duyguları anlatan; seslenme, buyruk gibi durumları bildiren ya da doğa seslerini yansıtan kelimelere ünlem denir. “a/aa, ah, vah, aman, ay, ayol, bravo, e, eee, eh, hay, ha, hah, eyvah, hadi/haydi, heyhat, keşki, oh, of, öf, püf, tu/tü, ya, ulan, tüh, yuh/yuha, yazık” belli başlı ünlemlerdir.
Bu açıklamadan hareketle aşağıda farklı fabllardan verilen parçalarda geçen ünlemleri bularak cümleye kattığı duyguyu belirleyiniz.
· — Vay, demiş öfkeyle;
Sen kim oluyorsun da,
Suyumu bulandırıyorsun benim?
Kızgınlık
· — Aman efendim, demiş kuzu;
Kızmayın da bir bakın nerdeyim.
Ben nasıl bulandırırım suyunuzu,
Akıntı benden yana.
Burada kullanılmamış ama “Ben nasıl bulandırırım suyunuzu, “ derken bir şaşkınlık var.
· Ne diş kalmış hekimde ne çene kemiği.
— Oh olsun bana, demiş kurt, ağlamaklı;
Hakketme
· Aslan tüh deyip bu kadarına,
Bakmış hemen maymunun da icabına.
Hayıflanma
· Ah aşk, sen değil misin Troya’yı yıkan?
Özlem
· Evini bastılarsa işte ben ve kılıcım;
Haydi gidip haklarından gelelim.
Buyruk
· — Yok a canım, demiş dostu;
Ne o, ne de bu.
Kararsızlık
· Ah gelse keşke; Descartes da gelse de bari
Görsek nasıl açıklar bu örnekleri.
İstek
· Eyvah!.. Paralar gitti!
Adamlıktan çıkmış biçare.
Beklenmedik olay sonucunda üzülme
