Sonuç Yayınları 9.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Etkinlik Cevapları Sayfa – 143 (Yeni Müfredat-Yeni Kitap)(2018-2019)

 YAZARIN BİYOGRAFİSİ

REŞAT NURIGÜNTEKIN (1889-1956)

Edebiyat hayatına I. Dünya Savaşı yıllarında başlayan Reşat Nuri, “Ça­lıkuşu” eseriyle geniş kitleler tarafından tanınmıştır. Yazar, bu eserinde aşk konusunu işlemiş, Anadolu’nun birçok kasaba ve köyünde geçen olay örgü­süyle Anadolu’daki sosyal hayatı başarıyla yansıtmıştır.

 

 

Reşat Nuri Güntekin’in romanlarında yoğun bir Anadolu atmosferi var­dır. Bu atmosfer içinde yurt ve toplum gerçeklerini, töreden kaynaklanan doğru ya da yanlış inanışları ele alır. Anadolu’nun yerli hayatını ve kişilerini başarılı bir şekilde yansıtmıştır. Romanlarında güçlü bir gözlemciliğe da­yanan realizm vardır. Eleştirdiği tiplerin üzerine acımasızca giden sanatçı, mizah ögesi ve ince esprilerden de yararlanmıştır.

Uzun yıllar Anadolu’nun birçok yerini gezmiş; bu geziler sayesinde, Anadolu’nun sosyal ve kültürel yaşamıyla ilgili gözlemler yapmış, bu gözlemlerini “Anadolu Notları” adlı eserinde toplamıştır. Eserlerine konuşma dilinin zenginliğini zorlanmadan yansıtan Reşat Nuri’nin dil ve anlatımı oldukça yalın, diyalogları canlıdır.

“Acımak, Çalıkuşu, Yaprak Dökümü, Dudaktan Kalbe, Eski Hastalık, Akşam Güneşi, (roman); Tanrı Misafiri, Sönmüş Yıldızlar (hikâye); Hançer, Eski Borç, Balıkesir Muhasebecisi (tiyatro); Anadolu Notları (gezi yazısı)” eserlerinden bazılarıdır.

 DİL BİLGİSİ

1. “Acımak” romanında bazı kelimelerin yazımı dönemsel özellik göstermektedir. Bu kelimelerin yazı­mı günümüz yazım kurallarına göre yanlıştır. Yazım yanlışı olan kelimeleri belirleyerek doğrularını defterini­ze yazınız.

·         herhâlde > her halde

·         Hâsılı > hasılı

·         curnal >jurnal

 4. ETKİNLİK

Arkadaşım hangi felâketin beni bu hale getirdiğini sormuyordu. Hayat böyleydi. İnsanlar ayrı ayrı yollara dağılırlardı. Kiminin tuttuğu yol insanı bu Cevdet gibi, muvaffakiyete götürür. Kimininkini de be­nim vardığım şahikaya çıkarırdı. Bu bir talih, tesadüf meselesiydi.

Bu parçadaki altı çizili kelimeler bir ismin yerini tutmuştur. İsimlerin yerini kişi, işaret, soru, belgisiz olarak tutan kelime türlerine zamir denir.

Buna göre aşağıdaki cümlelerde geçen zamirleri bularak türlerini belirleyiniz.

— Anne, ben bir şey anlamıyorum… Ne yapacağız, dedim.

ben > Kişi zamiri

şey > Belgisiz zamir

ne > Soru Zamiri

— Fakat Meveddet İstanbul’u bilmez ki onun hastalığına tutulmuş olsun, dedim.

onun > Kişi zamiri

Biraz ötede açılır kapanır sandalyelerde oturan yolculardan birinin dikkatle bana baktığını gördüm.

birinin > Belgisiz zamir

bana > Kişi zamiri

Onun için sokaklarda kadın erkek birçok kimseler dönüp dönüp bana bakarlar. Kimi güler, kimi

Onun > Kişi zamiri

bana > Kişi zamiri

Kimi  > Belgisiz zamir

tiksi­nerek yüzünü buruşturur. Hattâ bazan dükkân camekânlarındaki aynaların önünde durarak kendim de kendimi hayretle seyrederim. Yamalı, çamurlu elbiseler üstündeki bu baş cidden ibretle

kendim > Kişi zamiri (Dönüşlülük zamiri)

görülecek şeydir:

şey > Belgisiz zamir

— Sen misin Mürşit? dedi.

sen > Kişi zamiri

— Ne yapıyorsun? Ne iş görüyorsun?

ne > Soru Zamiri

— Sana bir muavenette bulunabilir miyim Mürşit? dedi.

sana >  Kişi zamiri