6. Okuduğunuz parçada roman anlatım tekniklerinden ( anlatma, gösterme, özetleme, iç diyalog ) hangilerinin uygulandığını gösteriniz.
Gösterme tekniği:
Kadın:
“Başım…” dedi.
Taşbaş:
“Başın yerin dibine batsın.” dedi. Önündeki açık başı iteledi.
Bu yalan ocağının birinci tutuşturucusu bu kadındı. Onun önüne geçmeliydi ilkin. Öfkesi indi, düşünmeye başladı. Hemencecik de buldu.
Anlatma tekniği:
Bu olaylardan az sonra kendisine geldi, yanına yönüne şöyle bir bakındı. Karısı, öteki çocukları uzakta durmuşlar, büyümüş gözlerle, şaşkınlık içinde, ürküntüyle, büyük bir saygıyla kendisine bakıyorlar. Bu ona bir dokundu ki… İşte yapayalnız kalmıştı.
İç Diyalog tekniği:
“Ulan köylü!” dedi, “Ne yaparsan yap beni hiçbir zaman ermiş yapamayacaksın. Kul Murtaza gibi deliler damına, Vurgun Ahmet gibi dağlara düşmeyeceğim. Öleceğim de böyle olmayacağım.”
7. Okuduğunuz metni cümle yapıları, deyimler, kelime kadrosu, söz sanatları, akıcılık, duygusallık gibi açılardan inceleyerek metnin üslup özelliklerini belirleyiniz.
“Anlatıcı”, serbest anlatım yolunu seçmiştir. Yazarın zihninden geçenler verilmiş, ancak bunlar roman kişileri tarafından söyleniyor gibi anlatılmıştır. Romanda anlatım sırasında kim ön plandaysa yazar onun açısından bakarak yazar. Kimi yerlerde “halk anlatımı”na dayanır. Halk öykülerinin ve türkülerinin söyleyişi yeni bir biçimle onun dilini ve anlatımını kurar.
8. Okuduğunuz metinde hangi manevi ve evrensel değerlere vurgu yapılmıştır? Bu vurgunun halk tarafından sevilmeyen birine yüklenmesini nasıl değerlendiriyorsunuz?
1. ETKİNLİK
İncelediğiniz “Acımak” ve “Yer Demir Gök Bakır” romanlarını aşağıda verilen “Suç ve Ceza” adlı romanla anlatıcı, bakış açısı, tür, içerik, yazarın tutumu vb. yönlerden karşılaştırınız. Sonuçları defterinize yazınız.
| Acımak | Yer Demir Gök Bakır | Suç ve Ceza |
Anlatıcı | Kahraman | 3.Tekil Kişi | 3.Tekil Kişi |
Bakış açısı | Kahraman Bakış Açısı | İlahi Bakış Açısı | İlahi Bakış Açısı |
Tür | Roman | Roman | Roman |
İçerik | Babasına karşı merhametsiz olan Zehra’nın babasının ölümünden sonra kendisine bıraktığı mektupları okuyunca acıma hissini oluşması | Taşbaşoğlu miti anlatılır. Çukurova’nın bir köyünde köylünün hurafelere karşı inancı anlatılır. | Raskolnikov’un suç işlemesi |
SUÇ VE CEZA
Yoksul bir genç olan Rodya Romanoviç Raskolnikov Petersburg Üniversitesindeki hukuk öğrenimini yarıda bırakır. Batı’dan gelen bazı akımlardan etkilenen Rusya’da bu dönemde iki akım vardır. Bu akımlara göre, insanlar iki kısma ayrılır: Sürü gibi yaşayan sıradan insanlar ile Sezar gibi kendi kanunlarını kendileri yapan yönetici ruhlar. Batı’dan gelen siyasi ve felsefi düşüncelerle aklı karmakarışık olan Raskolnikov, kendisini bu yönetici sınıfa dâhil etmek ister. Alyona adında nefret edilen, kimse tarafından sevilmeyen tefeci bir kadın vardır. Raskolnikov bu kadını öldürmekle hem kendi parasal problemlerini çözmüş hem de dünyayı kötü, değersiz bir parazitten temizlemiş olacaktır. Böyle düşünen Raskolnikov, daha yüksek bir amaca hizmet eden bir cinayetin kabul edilebilir olduğuna inanır. Kendi içinde yaşadığı iç muhasebelerinin ardından kadının evine gider ve onu öldürür. Alyona’nın birlikte yaşadığı üvey kız kardeşi o anda içeri girer, Raskolnikov onu da öldürmek zorunda kalır. Müşterilerin rehin için bıraktıkları birkaç küçük süs eşyasını ve suç aletini alan Raskolnikov kimseye görünmeden oradan kaçar.
(Aşağıda, Raskolnikov’un suç delillerini ortadan kaldırdığı bölüm verilmiştir.)
“Ya aramayı yapmışlarsa bile? Ya şimdi gidip de onları odamda bulursam?”
Ama işte odası. Kimsecikler yok. Kimsecikler uğramamış… Nastasya bile hiçbir şeye el sürmemiş.
Aman Tanrım! Nasıl, nasıl bırakabilmişti her şeyi o deliğin içinde?
Hemen köşeye atıldı, elini duvar kâğıdının arkasına sokup koyduğu her şeyi bir bir çıkarmaya ve ceplerine doldurmaya başladı. Zaten hepsi sekiz parçaydı: İçlerinde küpe ya da benzeri bir şey bulunan iki küçük kutu -doğru dürüst bakmadığı için tam bilmiyordu ne olduğunu- sonra yine dört tane maroken kaplı küçük kutu… Doğrudan doğruya gazete kâğıdına sarılmış bir zincir, bir de yine gazete kâğıdına sarılmış, madalyaya benzer bir şey…
Belli olmamalarına dikkat ederek hepsini paltosunun cepleriyle, pantolonunun sağlam kalan sağ cebine yerleştirdi. Para çantasını da alıp odadan çıktı. Bu kez çıkarken kapıyı ardından açık bıraktı.
