mimik: Yüz, el, kol hareketleriyle düşünceyi anlatma sanatı.
mizansen: Yönetmenin belli bir oyun içinde oyuncuları düzene alması ve onları oyuna uygun bir uyum içine sokması için yaptığı hazırlık, çalışma.
oyuncu: Herhangi bir oyunda oynayan kimse.
pandomim: Sözsüz oyun.
perde: Bir sahne eserinin büyük bölümlerinin her biri.
piyes: Oyun.
prömiyer: İlk gösteri.
reji: Sinema, tiyatro, radyo ve televizyon oyunlarında oyunu yönetme.
rejisör: Yönetmen.
replik: Sahne oyunlarında konuşanların birbirlerine söyledikleri sözlerden her biri.
rol: Bir kişiliği canlandıran oyuncunun söylemesi ve yapması gereken hareketlerin genel adı.
sahne: 1. Bir oyun veya filmin başlıca bölümlerinden her biri. 2. İzleyicilerin kolayca görebilmeleri için genellikle yerden belli bir ölçüde yüksek yapılan, oyun, müzik vb. gösteri yapmaya uygun yer, oyunluk.
skeç: Güldürü niteliğinde kısa oyun.
suflör: Oyunculara, rollerinde unuttukları sözleri izleyicilere duyurmadan söyleyip hatırlatan erkek.
tablo: Bir perdenin dekor değişikliğiyle oluşan alt bölümü.
temsil: Oyun.
tirat: 1. Sahnede kişilerin birbirlerine söyledikleri uzun sözler. 2. Bir tiyatro oyununda, oyuncunun uzun ve kesintisiz konuşması.
METNİ ANLAMA VE ÇÖZÜMLEME
1. Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili kelime ve kelime gruplarının anlamını metnin bağlamından hareketle bulunuz.
• Bacı biraz makul ol. (mantıklı olmak)
• Sen bizim makbulümüzsün. (kabulümüzsünüz)
• Bu sualin mühim değil, asıl sen cevap ver bana. (önemli)
• Sonra yine gaipten bir marş duyulur. (Görünmez âlem)
• Onun gibi yiğit adam, onun gibi iyi adam, onun gibi fukara babası görmedik. (Yoksullara yardım etmeyi seven kimse)
2. Oyun kişilerinin belirleyici özellikleri tasvir edilmemiş, konuşmalardan çıkarılması sağlanmıştır. Bir eserde kişilerin ayırt edici özelliklerinin tasvir edilmesi, eserin başarısını nasıl etkiler? Düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.
Tiyatro metinlerinde betimleme kısımları genelde kısa olur ve onlar da parantez içinde yazılır. Hikaye ya da romandan farklı olarak betimleme kısımları oyuna aktarıldığı için görselliğe yansır. Öyle de verilir.
3. Okuduğunuz metinden diyalog, monolog, replik, sahne, perde gibi tiyatro terimlerinden hangilerine karşılık gelen bölümler vardır? Bu bölümleri gösteriniz.
Diyalog:
KAYMAKAM VEKİLİ: Pekâlâ…
JANDARMA KUMANDANI: (Kaymakama) Gidelim.
Replik:
DELİ ÇAVUŞ: Sahi mi söylüyorsun?
KAYMAKAM: Evet.
DELİ ÇAVUŞ: Can baş üstüne ama kasabalı ne der?
Perde:
BİRİNCİ PERDE
ÜÇÜNCÜ MECLİS
