Sonuç Yayınları 9.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Etkinlik Cevapları Sayfa – 25 (Yeni Müfredat-Yeni Kitap)(2018-2019)

 METİNDE GEÇEN BAZI KELİME VE KELİME GRUPLARI

epik: Destana ilişkin, destana özgü, destanla ilgili, destansı (eser).

fıkra: Gazetelerin veya dergilerin belirli sütunlarında, genel başlık altında gündelik konuları bir görüş ve düşünceye bağlayarak yorumlayan yazı türü.

 

METİN VE TÜR İLE İLGİLİ AÇIKLAMALAR

METİNLERİN SINIFLANDIRILMASI

Bilimin ve edebiyatın gelişmesi, buna bağlı olarak farklı alanlarda metinlerin yazılması, metinle­rin sınıflandırılması sonucunu doğurmuştur. Bu sınıflandırma, metin türlerinin birbirinden ayrılmasını ve anlaşılmasını kolaylaştırmıştır. Metinler anlatım türlerine, yazılış amaçlarına, gerçeklikle ilişkilerine göre gruplandırılabilir. Buna göre metinler genel olarak öğretici metinler ve edebî (sanatsal, kurmaca) metinler olarak ikiye ayrılır. Bu iki metin türünün ayrıldığı noktalar aşağıdaki tabloda verilmiştir.

 

Edebî Metinler ile Öğretici Metinlerinin Karşılaştırılması

Edebî Metinler

Ölçütler

Öğretici Metinler

Gerçekler kurgulanarak anlatılır.

Gerçeklik

Gerçekler yorumlanmadan aktarılır.

Çeşitli duyguları yaşatmak, oku­yucuya edebî zevk vermek amacı güdülür.

Amaç

Okuyucuya bilgi vermek, bilgiyi okuyu­cuyla paylaşmak amacı güdülür.

Üslup kaygısı vardır, ifadeler süslü ve sanatlıdır.

Üslup

Üslup kaygısı yoktur, ifadeler duru ve ya­lındır.

Nesnellik ve bilimsellik değil, öznellik hâkimdir.

Anlatım

Konu tarafsız bir şekilde yorum yapma­dan açıklandığından nesnellik hâkimdir.

Kelimeler yan ve mecaz anlamla­rıyla kullanılır.

Anlam

Kelimeler genellikle gerçek ve ilk anlam­larıyla kullanılır.

Masal, destan, roman, hikâye, efsane, mesnevi, şiir, tiyatro gibi türleri vardır.

Türler

Tarihî, felsefi, bilimsel metinler; deneme, makale, fıkra, söyleşi, eleştiri, haber ya­zısı; anı, mektup, günlük, gezi yazısı, ya­şam öyküsü, öz yaşam öyküsü gibi türleri vardır.