II. YAZMA
A. YAZMA TÜR VE TEKNİKLERİNİ TANIMA
YAZMA SÜRECİ
Yazma süreci; hazırlık, planlama, taslak metin oluşturma, taslak metni geliştirme ve düzeltme, yazılan metni paylaşma gibi aşamalardan oluşur.
Hazırlık
Yazılacak metnin türüne göre konu, tema, ana düşünce, amaç ve hedef kitle belirlenir. Daha sonra yazma konusu sınırlandırılır. Yazma konusuyla ilgili hazırlıktan sonra konuyla ilgili okuma ve araştırma yapılır. Yazıda kullanılacak bilgi, gözlem, düşünce, duygu, izlenim ve deneyimlerle ilgili notlar çıkartılır; görsel ve işitsel dokümanlar hazırlanır.
Araştırma: Bir konu hakkında görsel, işitsel ve yazılı kaynaklardan gerekli bilgilerin toplanmasına araştırma yapma denir. Araştırma yaparken dikkat edilecek en önemli nokta, konuyla ilgili gereksiz bilgilerin ayıklanması ve elde edilen bilgilerin güvenilirliğinin kontrol edilmesidir. Yazı yazılacak konuyla ilgili derlenen bilgiler belli bir sıraya konularak yazıya geçirilmelidir. Yazılı veya sanal ortamdaki kaynaklara ulaşmak, konuyla ilgili seçmeler yapabilmek yazma sürecinde çok önemlidir. Genel Ağ’ı doğru ve etkin kullanmanın yanında kaynak kullanma ve alıntı yapmanın hukuki ve etik boyutları unutulmamalıdır.
Kaynaklara ulaşma: İstenilen bilgiye ulaşmak için bilgi toplama, veri tarama, sınıflama, aranan ve istenilen bilgiye ulaşmak için kişinin izlediği yol, kaynaklara ulaşma olarak tanımlanabilir. Genel Ağ, her türlü bilgiye erişmek için kullanılan en kolay ve en hızlı teknolojidir. Kütüphane kaynaklarına ulaşmak için kütüphane katalogları kullanılır. Bilgi toplarken farklı kaynaklardan yararlanmaya, not alırken özgün cümleler kullanmaya özen gösterilmelidir. Araştırma planına göre toplanan bu bilgileri ortaya koymak için yazım aşamasına geçilebilir.
Genel Ağ’ı doğru ve etkin kullanma: Günümüzde bilgiye ulaşmayı kolaylaştıracak en önemli araçlardan biri Genel Ağ’dır. Her yaş ve yetenekte birçok insanın günlük hayatına zorunlu olarak giren Genel Ağ’ın bilinçli ve faydalı bir şekilde kullanılması gerekir. Ne var ki pek çok uzmanın görüşüne göre Genel Ağ’ın bilinçsiz kullanıldığı, özellikle çocuk ve gençler üzerinde zararlı etkilerinin olduğu ve bazı fiziksel, sosyal ve psikolojik sorunlara yol açtığı ortaya çıkmıştır. Bu nedenle, bilgisayar ve Genel Ağ kullanımı eğitim amaçlı olmalıdır.
Özet çıkarma: Özet, metnin aslını bozmadan metni kısaltma işidir. Burada önemli olan, metni kişinin kendi cümleleriyle belli bir plan dâhilinde aktarmasıdır.
Öncelikle metin dikkatlice okunur, metnin paragrafları hızlıca gözden geçirilir. Metnin başlığı ve ana düşüncenin genellikle yer aldığı son paragrafa bakılır. Okuma işi bitince metin zihinde canlandırılır. İyi bir özet çıkarmada konuyla ilgili olmayan ifadeler atılmalı; detaylar, önemsiz bilgiler, tekrarlanan ifadeler çıkarılmalıdır. Metnin özünü yansıtan cümlelerin kullanılmasına özen gösterilmelidir.
