II. YAZMA
A. YAZMA TÜR VE TEKNİKLERİNİ TANIMA
HİKÂYE YAZMA
Hikâye yazma çalışmaları hazırlık, planlama, taslak metni oluşturma, taslak metni düzeltme, yazılan metni paylaşma gibi aşamalarla gerçekleşir.
Hazırlık
Yazmaya başlamadan önce hazırlık yapılır. Konuyu, amacı, okuyucu kitlesini, yazının türünü belirleme; konuyla ilgili duygu ve düşünceleri düzenleme, planlama gibi önemli kararlar bu aşamada gerçekleşir.
“Adalet, dostluk, dürüstlük, öz denetim, sabır, saygı, sevgi, vatanseverlik, yardımseverlik” gibi okuyucunun ilgisini çekebilecek değerler konu olarak seçilebilir. Seçilen konu, yazmada kolaylık sağlaması bakımından sınırlandırılır: Dürüstlüğün bir arkadaşlığı dostluğa çevirmedeki etkisi, çocuklarına sabırlı davranan bir anne-babanın çocuklarının da sabırlı olması, öz denetim sayesinde başarıyı elde eden bir kişinin kendi işinin patronu olması vb.
Haber vermek, tanıtmak, eğlendirmek, bilgilendirmek, estetik zevk uyandırmak vb. amaçlardan biri seçildikten sonra “Niçin yazacağım?” sorusunun cevabı aranır.
Seçilecek olan hedef kitle anlatımda etkili olacaktır. Sınıf arkadaşları için yazılan bir metin ile törenlerde aile ve katılımcılara okunacak metin arasında fark olacaktır. Çünkü insanların ilgileri yaşlarına, cinsiyetlerine, mesleklerine, kültürlerine, beklentilerine vb. durumlara göre değişiklik gösterebilir.
Planlama
Sınırı belirlenmiş bir konu ile ilgili bilgi birikiminin, mantıklı bir şekilde sıraya konmasına plan denir. Plan, derli toplu olmayı sağlayarak konu dışına çıkmaktan ve ayrıntıya girmekten kurtarır. Hikâye planlanırken verilmek istenilen ileti, bu ileti aktarılırken yararlanılacak yardımcı düşünceler belirlenmelidir. Hikâyedeki olay örgüsü ve çatışma bu iletiyi vermek için kurgulanır. Hikâyenin zaman, mekân, anlatıcı ve bakış açısı gibi unsurlarına karar verilir. Hikâyede kullanılacak kişilere karar verilerek bunların hikâyedeki işlevleri belirlenir.
Metin türüne özgü yapı ve şekil özellikleri belirlendikten sonra hikâyenin türü belirlenir. Serim, düğüm ve çözüm bölümlerinde nelerin anlatılacağına karar verilir. Serim bölümünde kahraman ya da mekân özellikleri, düğüm bölümünde merak unsuru, çözüm bölümünde de olayların sonuca bağlanması üzerinde durulur. Eğer durum hikâyesi yazılacaksa serim, düğüm ve çözüm bölümleri gibi plan olmayacaktır.
