ŞAİRİN BİYOGRAFİSİ
YAHYA KEMAL BEYATLI (1884 – 1958)
Batı ve özellikle Fransız tarzı şiir unsurlarını, Türk şiir anlayışına adapte etmeye çalışmıştır. Şiirlerinde Osmanlıya olan hayranlığını yansıtmıştır. Osmanlı Devleti’nin yüzyıllara hükmetmiş kültüründen taviz vermeksizin, köklerine bağlı; klasik fakat klişe olmayan şiirler kaleme almıştır.
Türkçeyi aruza başarıyla uygulayan şair, “Ok” şiiri dışındaki tüm şiirlerini aruz ölçüsüyle yazmış, Arapça ve Farsça kelimeler kullanmış, musiki havası olan, akıcı eserler ortaya koymuştur. Yahya Kemal, hayatı boyunca şiirlerini kitaplaştırmamış; günümüzdeki eserleri, Yahya Kemal Enstitüsü tarafından yayımlanmıştır.
Toplumsal konulara değinmeyen şair, daha çok lirik şiirleriyle tanınmıştır. “Aşk, lirizm, ölüm kaygısı, sonsuzluğa ulaşma duygusu” gibi temaları şiirlerinde işlemiştir. Lirik şiirlerinin yanında “Akıncı, Mohaç Türküsü” gibi kahramanlık konusunu işlediği epik şiirler de yazmıştır. İstanbul’un doğal güzelliklerini yansıtan şair, “İstanbul şairi” olarak tanınmıştır. “Aziz İstanbul, Siste Söyleniş, Bir Başka Tepeden” şiirlerinde İstanbul’a duyduğu hayranlığını dile getirmiştir. Şiirlerinde dil ve üsluba önem vermiş, en uygun kelimeyi bulana kadar şiirin bitmiş olduğunu kabul etmemiştir.
“Kendi Gök Kubbemiz, Eski Şiirin Rüzgârıyla, Rubailer ve Hayyam Rubailerini Türkçe Söyleyiş (şiir); Aziz İstanbul, Eğil Dağlar (deneme); Çocukluğum, Gençliğim, Siyasi ve Edebî Hatıralarım (anı); Siyasi ve Edebî Portreler (biyografi)” eserlerinden bazılarıdır.
DİL BİLGİSİ
1. “Mohaç Türküsü” şiirinde geçen sıfatları bulunuz. Bu sıfatlar çıkarılınca şiirin anlamında nasıl bir değişiklik olacağını söyleyiniz.
o hücûmun > İşaret Sıfatı
bütün aşkıyle > belgisiz Sıfat
o sabâh > işaret Sıfatı
ilk atılan >sayı sıfatı
yüz atlı>sayı sıfatı
o ova > işaret Sıfatı
meşhûr ova >niteleme sıfatı
bir ülkeyi parlattığı >niteleme sıfatı
uğruna can verdiğimiz yerde >niteleme sıfatı
Gül yüzlü bir âfetti >niteleme sıfatı
her pûsesi > belgisiz Sıfat
o visâle > işaret Sıfatı
Allâha giden yolda >niteleme sıfatı
dört nala >sayı sıfatı
bir anda > işaret Sıfatı
Bir bahçedeyiz > belgisiz Sıfat
Şimşek gibi bir hâtıra >niteleme sıfatı
2. “Hâtıra, ebedî, vedâ, âfet” kelimelerindeki düzeltme işaretinin işlevini söyleyiniz. Şairin bu kelimeleri düzeltme işaretiyle birlikte kullanmasının bir amacı olabilir mi?
Hâtıra,vedâ,âfet kullanılmasının nedeni uzatma işareti olarak bulunur.Yani Arapça yazılışlarında bir elif vardır. edebî kelimesinde nispet i’si olarak kullanılır. Bunların kullanılması aruzun uzun –kısa ya da açık- kapalılık meselesinden dolayıdır.
5. ETKİNLİK
Aşağıdaki dizelerde bazı kelimelerin yazımı, günümüz yazım kurallarına göre yanlıştır. Bunları bularak düzeltiniz.
• Bizdik o hücûmun bütün aşkıyle kanatlı;
aşkıyla,hücum
• Geçtik hepimiz dört nala, cennet kapısından;
Yok.
• Dünyâya vedâ ettik, atıldık dolu dizgin;
dünyaya,veda
• Bir bir açılırken göğe, son def’a yarıştık;
defa
• Allaha giden yolda meleklerle karıştık.
Yok
