METİNDE GEÇEN BAZI KELİME VE KELİME GRUPLARI
kül olmak: Bütünüyle yanmak.
hemdert: Dert ortağı.
METİN VE TÜR İLE İLGİLİ AÇIKLAMALAR
ŞİİRLE İLGİLİ KAVRAMLAR
Ölçüsüz ve uyaksız yazılan, belli kurallara bağlı olmayan bir şiir okudunuz. “Kerem Gibi” şiirinde şair, her türlü ses benzerliğini kullanarak bir ses akışı sağlamıştır.
Satirik Şiir
Bir kişi, olay veya durumu; iğneleyici sözlerle, alaylı ifadelerle eleştiren şiirdir. Öğretici yönü bakımından didaktik şiir özelliği gösteren satirik şiirler, bir eleştiri içerdiği için ayrı bir tür olarak incelenir. Bu tür şiirlere divan edebiyatında “hiciv”, halk edebiyatında “taşlama”, yeni edebiyatımızda ise “yergi” adı verilir.
Nâzım Hikmet “Kerem Gibi ” şiirini, kendisiyle aynı yola baş koyan fakat daha sonra o yoldan -kendilerince- çekilmek zorunda kalan ve kendisine de vazgeçmesi için baskı yapan birkaç arkadaşı için yazmıştır.
EDEBÎ SANATLAR
Telmih
Herkesçe bilinen geçmişteki bir olayı, efsaneyi, çağrıştırma, anımsatma sanatıdır. Bir sözün telmih olduğunu anlayabilmek için, çağrıştırılan olay, durum ve kişi hakkında bir bilgiye sahip olmalıyız.
Örnek
— Sen kendi sesinle kül olursun ey!
Kerem
gibi
yana
yana…
Nâzım Hikmet
Şair, Kerem’in aşkı uğruna yandığını, kendisinin de onun gibi davası uğrunda yanabileceğini söyleyerek “Kerem ile Aslı” halk hikâyesini hatırlatmıştır.
Hüsnütalil
Herhangi bir olayı gerçek nedeninin dışında daha güzel ve hayali bir nedene bağlayarak açıklama sanatıdır.
Örnek
Gök masmavi bu sabah, / Güzel şeyler düşünelim diye. / Yemyeşil oluvermiş ağaçlar.
Cahit Sıtkı Tarancı
Ağaçların yeşil oluşu, doğal bir durum olmasına rağmen şair, ağaçların yeşil oluşunu insanlara güzel şeyler düşündürmesi nedenine bağlamıştır.
