II. YAZMA
A. YAZMA TÜR VE TEKNİKLERİNİ TANIMA
BİR ŞİİRE BENZETEREK DİZE, BEYİT, DÖRTLÜK YA DA BENT YAZMA
Şiir yazma çalışması farklı yöntemlerle yapılabilir. Bir şiire benzetilerek dize, beyit, dörtlük, bent yazılabilir ya da bir bölümü verilen şiir devam ettirilebilir. Herhangi bir şairin yazdığı şiire karşılık olarak başka bir şair tarafından konu, şekil, ölçü, hece, uyak sistemi bakımından hemen hemen aynı tarzda şiir yazılmasına nazire (benzek) denir. “Benzek”i yazılacak ya da devamı getirilecek şiirin konusu ve teması kavrandıktan sonra aynı ölçü ve kafiye örgüsüyle şiir yazılır. Aşağıda, Dadaloğlu’nun şiiri ve bu şiire Murat Çobanoğlu’nun yaptığı benzek verilmiştir.
Yürü bre yürü Antep elleri Senin yakışığın yazınan gelir Başı top top olmuş yüzü peçeli Gelinler karışmış kızınan gelir Dadaloğlu |
Dağlar yeşillenmiş yayla zamanı
Koyunlar meleşir kuzular gelir
Yüklenmiştir bir güzelin kervanı
Ayrılmış yarından sızılar gelir
Murat Çobanoğlu
B. YAZMA TÜR VE TEKNİKLERİNİ UYGULAMA
Verilen açıklamalara göre aşağıdaki çalışmaları yapınız.
1. Aşağıdaki şiirlerden birini seçerek o şiire benzeyen dize, beyit, dörtlük veya bir bent yazınız. Yazacağınız şiirde imge ve ahenk unsurlarına (ölçü, kafiye, redif, aliterasyon, asonans, kelime tekrarları) yer veriniz.
Desem ki sen benim için, Hava kadar lazım, Ekmek kadar mübarek, Su gibi aziz bir şeysin; Nimettensin, nimettensin! Cahit Sıtkı Tarancı
|
Seni dağladılar, değil mi kalbim, Her yanın, içi su dolu kabarcık. Bulunmaz bu hâlden anlar bir ilim; Akıl yırtık çuval, sökük dağarcık. Necip Fazıl Kısakürek
|
Ay çok mu gecikti nerdeyse çıkar Sen yalnızlığıma varır varmaz Az sonra yağmuru durduracaklar Rüzgârı değiştirdim Ustura ağzı poyraz Yok canım yıldızları unutmadık Attilâ İlhan
|
İçimin vadilerinde kış kıyamet Rüzgârlar biteviye Yavrusunu yitiren kurdu seslendiriyor Ve ay her gece Gümüşî bir yalnızlığı anlatmak için Doğuyor sanki öylece. Erdem Bayazıt |
2. Aşağıda, Arif Nihat Asya’nın “Yollar” adlı şiirinden bir bölüm verilmiştir. Bu şiirin tema, anlatım özellikleri ve ahenk unsurlarını göz önünde bulundurarak şiiri defterinizde devam ettiriniz.
Varsın biraz da yollar çeksin benim cefamı
Artık verin çocuklar, artık verin asamı!.
Bir başka kâinata, bir başka yurda yol var;
Siz örtünün garipler siz örtünün abamı!
Yorgun düşüp uzandım altında asumanın;
Gölgende buldum ey dal bir anne ihtimamı.
Şahane manzaraydı dünya sınırlarında
Bir kubbenin rüku’u, bir zirvenin kıyamı.
