SÖZCÜKTE ANLAM – 14 (ÇIKMIŞ SORULAR)
1. “Onu ancak bu bıçak kesebilir.”
cümlesindeki “ancak” sözcüğünün kullanımı, aşağıdaki kullanımlardan hangisine özdeştir?
A) Aradığını, ancak bu kitapta bulabilirsin.
B) Ancak ortaokula kadar okumuştur,
C) Senin dediğini yapacağım,, ancak beni dinleyeceksin.
D) Bu koşullar altında, oraya ancak yarın varabiliriz.
E) Oraya gelirim, ancak hemen değil.
(ÜSS 1980)
2. “Ötede, ırmağın iki yanı arasında lambaların ışıklarıyla delik deşik olan karanlık, havada uçar gibi asılı kalmış, kuvvetli bir rüzgârla kaybolabilecek, kara fakat saydam bir sisi andırıyordu.”
Yukarıdaki cümlede “kara fakat saydam bir sisi” andırdığı söylenilen şey, aşağıdakilerden hangisidir?
A) ırmak B) lamba C) karanlık
D) rüzgâr E) hava
(ÖSS 1985)
3. “Meydan” kelimesi aşağıdaki cümlelerin hangisinde “Meydanda kimseleri göremeyince yanlış bir eve girdiğimi sandım.” cümlesindekiyle aynı anlamda kullanılmıştır?
A) Bu ilanı köy meydanına , herkesin görebileceği bir yere aşmalısınız.
B) Müdür binaya girer girmez bütün öğrenciler kaçıştı, meydanda tek kişi bile kalmadı.
C) Arabaların, yanımızdaki meydana park etmesi yasaklanmış.
D) Artık yaşlandığını düşünerek güreşten vazgeçmiş, meydanı gençlere bırakmayı uygun bulmuş.
E) Cumhuriyet Bayramı töreni bu yıl okulun karşısındaki meydanda yapılacakmış.
(ÖSS 1985)
4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “çırpınmak” kelimesi, “Dilini bilmediği bu insanlara yardımcı olmak için çırpınıyordu.” cümlesindekiyle aynı anlamda kullanılmıştır?
A) Bavulunu yitiren ihtiyarın çırpınmasına aldıran olmadı.
B) Kadın, kendini odanın ortasına atarak çırpınmaya başladı.
C) Nasırlı eller, ağın içinde çırpınan balıklara doğru uzandı,
D) Öğretmenin çırpınması, dersini en iyi biçimde anlatmak içindi.
E) Denizin çırpınmasına baktıkça çocukluk günlerini hatırlıyordu.
(ÖSS 1985)
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ancak” kelimesi “Size yardım ederim ancak bu hafta içinde değil.” cümlesindekiyle aynı anlamda kullanılmıştır?
A) Bu parayı sana ancak bir şartla verebilirim.
B) Bu para ile ancak ev kirasını ödeyebilirim.
C) Ben de gelmeyi isterim ancak bugün çok işim var.
D) Sabah yola çıktıysa ancak gece burada olabilir.
E) Bu kitabı sana ancak iki günlüğüne verebilirim.
(ÖSS 1985)
6. “Aşkolsun” sözü, aşağıdaki cümlelerin hangisinde “Heyecanla, keyifle okunan, ‘aşkolsun’ dedirten bir kitap bu.” cümlesindeki anlamıyla kullanılmıştır?
A) Söylediklerinden bir şey anlayabildiysem aşkolsun.
B) Aşkolsun, demek ki beni hiç anlayamamışsın.
C) Aşkolsun, o güzel filme bensiz gitmişsiniz.
D) Ne güzel söylemiş, aşkolsun delikanlıya.
E) Aşkolsun, bunları senin söyleyebileceğine inanamıyorum.
(ÖSS 1985)
7. “Aman ne kadar da böbürleniyor.”
cümlesinin anlamını bütünleyen ve pekiştiren cümle aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hep burnunun doğrusuna gidiyor.
B) Yüzünden düşen bin parça oluyor sanki.
C) Ben bilirim diye, her şeye burnunu sokuyor.
D) Zaten her zaman başından büyük işlere giriyor.
E) Sanki, küçük dağları ben yarattım, diyor.
(ÜSS 1980)
8. Aşağıdakilerin hangisinde “keyif” kelimesi, “vücut esenliği, sağlık” anlamında kullanılmış olabilir?
A) Kır gezisinde yağmur, çocukların keyfini kaçırdı.
B) Bu yaz, denizin keyfini çıkardık.
C) Onlar çalıştı, bunlar keyif çattı.
D) Keyifler soruldu, kahveler içildi.
E) Şarkıları, türküleri dinledikçe onun da keyfi geliyordu.
(ÖSS 1985)
9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “için” kelimesi, “amacıyla, maksadıyla” anlamında kullanılmıştır?
A) Çocuklar için yapmadığı fedakârlık kalmadı, diyorlar.
B) Bu paket arkadaşınız için hazırlanmıştı.
C)0 sıralarda Ankara’da olmadığım ipin olayı bilemiyorum.
D) İki haftalık harçlığını bu kitabı almak için biriktirmiş.
E) Arkadaşınız için herkes aynı şeyleri söylüyor.
(ÖSS 1986)
10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “anlamak” kelimesi, “bir şey üzerinde bilgisi olmak” anlamında kullanılmıştır?
A) Başka işler elinden gelirdi ama elektrikten hiç anlamazdı.
B) Kulak verseydin, öğretmenin ne demek istediğini anlardın.
C)Bu söylediklerinizden doğrusu hiçbir şey adamadım.
D) Bakışından bana kırgın olduğunu hemen anlamıştım.
E) Belli etmek istemedi ama sanırım hatasını anladı.
(ÖSS 1986)
11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “açmak” kelimesi, “Yeni bir iş yeri açmak için tüm hazırlıkları tamamlamış.” cümlesindeki anlamıyla kullanılmıştır?
A) Televizyonu açmak için en son düğmeye basacaksınız.
B) Sergi açmak için büyük ve aydınlık bir salon istiyormuş.
C) Lavabonun tıkanan borusunu açmak için gerekli pompayı bulamamış.
D) Kardan kapanan İstanbul-Ankara yolunu açmak için hâlâ çalışıyorlar.
E) Yeni bir sınav açmak için üç ay beklemek gerekecektir.
(ÖSS 1986)
12. Sırtında taşıyamayacağı kadar ağır bir yük vardı. Bir de o sabah kazanamayacağı acı sözler işitmişti. Oysa keyfinden değil, karısını hastaneye götürdüğü için işine geç kalmıştı.
Yukarıdaki paragrafta altı çizili sözcüklerin yerine aşağıdakilerden hangisi kullanılırsa, paragraf anlamını olduğu gibi korur?
A) çekmek B) bırakmak C) kaldırmak
D) dayamak E) iletmek
(ÜSS 1980)
13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “merak” kelimesi, ötekilerden farklı anlamda kullanılmıştır?
A) Ona bu resim yapma merakı nereden geldi, bilmiyorum.
B) Onun bu acayip hareketleri benim de merakımı uyandırdı.
C) Şimdi de bir pul biriktirme merakı başladı.
D) Onun bu şapka giyme merakı, çoğu zaman alay konusu oluyor.
E) Polis romanlarına karşı ondaki bu merak, yeni sayılmaz.
(ÖSS 1986)
14. “Çekmek” kelimesi, aşağıdaki cümlelerin hangisinde “Dörde bölünebilen yıllarda şubat ayı 29 gün çeker.” cümlesindeki anlamıyla kullanılmıştır?
A) Otomobile binince şoföre “Doğru istasyona çek!” diye emir verdi.
B) Eskiden şehirler arası otobüsleri “Yeni garajlar” denen yere çekerlerdi.
C) Ankara-Adana yolu trenle on iki. otobüsle sekiz saat çekiyormuş.
D) Bu gezinin tüm masraflarını çalıştığı şirket çekecekmiş.
E) Bütün yıl dağdan kuru odun çekiyormuş.
(ÖSS 1986)
15. Aşağıdaki dizelerin hangisinde “gün” kelimesi, ötekilerden farklı anlamda kullanılmıştır?
A) Dağ taş deme, gün batmadan ilerle
B) Gün doğmayabilir bir daha
C) Bir gün aslına dönecek bu ten
D) Ne doğan güne hükmüm geçer
E) Gün eğildi yine dağlara doğru
(ÖSS 1986)
16. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “düşmek” kelimesi, “İş bölümünde ona, sadece sınıfın düzenini sağlamak düştü.” cümlesindeki anlamıyla kullanılmıştır?
A) Kiracısıyla tartışması sonucu mahkemeye düşmüş.
B) Geçen yıla oranla fiyatlar bu yıl biraz düştü.
C)Çok iyi bir sınıf; iyi ki çocuğunuz oraya düşmüş.
D)Toplumun sorunlarını yansıtmak romancıya düşer.
E) Mirastan ona da büyük bir pay düştü.
(ÖSS 1986)
17. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “iş” kelimesi, “davranış” anlamında kullanılmıştır?
A) Ona borç vermekle çok iyi bir iş yaptın doğrusu.
B) Şair, yazar ve öğretmen olarak işi oldukça ağır.
C) Ne tür bir iş aradığını anlayamadım.
D) Bankadaki işi uzun sürdüğü için gelememiş.
E) Bu bir zevk işi, herkes istediği gibi giyinir.
(ÖSS 1985)
18. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “katılmak” kelimesi, “Bu görüşe katılmam.” cümlesindeki anlamıyla kullanılmıştır?
A) Onların bu anlamsız tartışmalarına katılmaya çalışıyordu.
B) Arkadaşlarının oyunlarına katılmıyor, onları uzaktan seyretmekle yetiniyordu.
C) Onun da aralarına katılması için gösterdikleri çaba boşa gitti.
D) Caddedeki kalabalığa katılınca sıkıntılarını unutuverdi.
E) Arkadaşlarının verdiği karara katılmak için uzun uzun düşündü.
(ÖSS 1986)
19. “Söyleyişine çarpıcılık kazandırmak için boyalı bir yol seçiyor; sıfatları, benzetmeleri üst üste yığıyor. Bu da göstermek istediği kişi, varlık ya da nesnelerin gerçeğe benzerliğini büyük Ölçüde örseliyor.”
Parçada geçen “boyalı” kelimesi hangi anlamda kullanılmış olabilir?
A) şiirsel B) etkili C) düşsel
D) duygusal E) özentili
(ÖSS 1985)
Edebiyat / Dil ve Anlatım Kaynak Sitesi
CEVAPLAR
| 1. A | 11. B |
| 2. C | 12. E |
| 3. B | 13. B |
| 4.D | 14. C |
| 5.C | 15. C |
| 6. D | 16. D |
| 7. E | 17.A |
| 8. D | 18.E |
| 9. D | 19.E |
| 10. A |
