Yakup Kadri Karaosmanoğlu – Hayatı ve Eserleri
- Fecr-i Âti topluluğuna 1909 yılında katılan Yakup Kadri, bu topluluğun bütün özelliklerini benimsemiştir ve tamamen kişisel bir sanat anlayışına sahiptir. Ancak, dönemin diğer aydınları gibi o da, Balkan Savaşları’nın ardından, Batıya olan hayranlığını kaybeder ve toplumcu bir sanat anlayışını benimser.
- 1916 yılından itibaren, yurdun gerçeklerini ve milli duyguları öykülerinde işleyen yazar, böylece Milli edebiyat hareketine katılır. Yenilgi ile biten I. Dünya Savaşı’nın acılarını unutabilmek için, bir süre, romantizmle karışık bir mistisizme gömülür. Erenlerin Bağından (1919) adlı eseri, yazarın içinde bulunduğu bu mistisizmin ifadesidir.
- Yine bu sıralarda yazdığı ilk romanı Nur Baba’da da aynı psikolojinin belirtileri vardır.
- Türk sosyal hayatının sorunları, Yakup Kadri’nin romanlarının başlıca temalarıdır.
- Hatta yazar, bunu romanlarını kronolojik bir sırayla yazarak yapar.
- Kiralık Konak adlı eserinde Tanzimat’tan I. Dünya Savaşı’na kadar olan toplumsal değişiklikleri; Hüküm Gecesinde İstanbul’un I. Dünya Savaşı’ndaki durumunu; Sodom ve Gomore’de ise yine İstanbul’un mütareke yıllarındaki yaşayışını; Yaban’da Milli Mücadele dönemi Anadolu’sunu; Ankara adlı romanında Cumhuriyet’in ilk yıllarındaki genç Türkiye’yi; Panorama adlı iki ciltlik eserinde ise Cumhuriyet’i ve Atatürk’ün inkılaplarını anlatır.
- Realizm akımının etkisinde olan yazar, tarihsel ve sosyal olaylar hakkındaki düşüncelerini eserlerinde belirtmekten çekinmez.
- Servet-i Fünûn zevkiyle öykü yazmaya başlayan yazarın Maupassant tarzı öyküler yazdığı bilinir. Bu, yazarın öykücülüğünün ilk dönemidir.
- Bu dönemde, bireysel konulara ağırlık veren yazarın öykülerinde sosyal baskı ve birey çatışması temaları üzerinde durulur.
- Milli Mücadele’nin kazanılmasından sonra, Yakup Kadri’nin öykücülüğünün ikinci dönemi başlar.
- Bu dönemde, diğer tüm aydınlar gibi Yakup Kadri’nin de dikkati Anadolu’nun üzerine yoğunlaşır.
- Anadolu insanın yaşayışı, cahilliği ve diğer sorunları üzerinde durur.
- Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun mensur şiir türündeki eserleri de edebiyatımız açısından oldukça önemlidir.
- 1910-1914 yılları arasında yazdığı mensur şiirlerini kötümser bir ruh haliyle yazmıştır, melankolik eserlerdir.
- 1917-1922 yılları arasında yazdığı mensur şiirlerinde ise Türk dilinin kaynağı olan halk edebiyatına bir yöneliş görülür. Yazarın parnasizm etkisinde kaldığı bu dönemde kaleme aldığı Erenlerin Bağından adlı eseri önemlidir.
ESERLERİ
ROMANLARI
Kiralık Konak
Nur Baba
Hüküm Gecesi
Sodom ve Gomore
Yaban
Ankara
Bir Sürgün
Panorama I
Panorama II
Hep O Şarkı
ÖYKÜLERİ
Bir Serencam
Rahmet
İzmir’den Bursa’ya
Milli Savaş Hikâyeleri
MENSUR ŞİİRLERİ
Erenlerin Bağından
Okun Ucundan
MAKALELERİ
Ergenekon I ve II
Anıları
Zoraki Diplomat
Anamın Kitabı
Vatan Yolunda
Politikada 45 Yıl
Gençlik ve Edebiyat Hatıraları