10.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı BirYay Yayınları Kitap Cevapları 112. sayfanın cevaplarına aşağıdan ulaşabilirsiniz.
- Fuzûli’nin Hz. Peygamber’e olan sevgi ve muhabbetini ifade eden beyitlerine örnekler veriniz.
26. Yâ Habîba’llah yâ Hayre’l beşer müştâkunam
Eyle kim leb-teşneler yanup diler hemvâre su
27.Sensen ol bahr-i kerâmet kim şeb-i Mirâcda
Şeb-nem-i feyzün yetürmüş sâbit ü seyyâre su
26 ve 27. Beyitlerde kendini açık ve net şekilde göstermektedir.
- “İçmek ister bülbülün kanın meger bir reng ile
Gül budağının mîzacına gire kurtara su” dizesiyle anlatılmak isteneni açıklayınız.
Gül fidanı bir şekilde hile ile bülbülün kanını içmek istiyor, bunu ondan suyun gül dallarının damarlarına girmesi kurtarabilir.
- Okuduğunuz şiirde su kelimesinin tekrarı ve kasidenin isminin “su” olmasının şiirin ahengine ve içeriğine katkıları nelerdir? Açıklayınız.
“Su” yapısı itibariyle temiz ve berraktır. Su kasidesi de peygambere yazıldığı için temizliği bakımından peygamberi semolize eder. Sürekli tekrarlanması da şiire bir ahenk katmaktadır.
- Gazellerde olduğu gibi kasidelerde de en güzel beyit seçilir ve bu beyte “beyt’ül kasid” adı verilir. Sizce Su Kasidesi’nde beyt’ül kasid hangi beyit olabilir, neden?
“Dest-bûsı ârzûsiyle ger ölsem dostlar
Kûze eylen toprağum sunun anunla yâre su” beyiti en güzel beyitidir. Burada Fuzli hayal dünyasının zirvesine çıkmıştır. Bu dizelerde Fuzuli’nin aşka anlayışı da yer almaktadır. Bu dizelerde sevgili kavuşma arzusu içinde olan ve kavuşamadan ölen aşığın öldükten sonra toprağa karışan beden toprak kap yapılması ve bununla sevgili su verilmesi ve sevgilinin ondan yudum su alması dahi kavuşma demektir. Yani dünyada kavuşamayan aşıkların öldükten sonra kavuşması anlatılmaktadır.
- Su Kasidesi’nin işlediği konuya göre kaside türü nedir? Açıklayınız.
Peygambere övgü olarak yazıldığı için NAAT’tır.
- Okuduğunuz kasidede öne çıkan anlayış nedir? Bu anlayışla ilgili ne tür edebî eserler verilmiştir. Açıklayınız.
Peygamber sevgisi ele alınmıştır. Bu durum divan edebiyatı içinde manzum olarak el alınacaksa kasideler anlatılır.
- Fuzûli, kendisini ve Hz. Peygamberi simgesel olarak nasıl betimlemiştir? Açıklayınız..
Saf ve temiz olan suya (ki peygamber su ile sembolize edilmiştir.) hasret bir aşık görmekteyiz.
Peygamber su, onu arayan ve peşinde olan Fuzuli.
Etkinlik
- İmge, şairin kelimelere yüklediği özel anlamdır ve sanatçının çeşitli duyularıyla algıladığı
durumun öznel yorumudur. İmgelerin anlaşılması şiirin anlaşılmasına önemli katkılar sunar. Örneğin,
“Yeşil pencerenden bir gül at bana,
Işıklarla dolsun kalbimin içi.
Ahmet Muhip Dıranas
“yeşil pencere” ifadesi bir imgedir, yazar bu kelimelerle özel bir anlam oluşturmuştur. Fuzûli’de şiirlerinde mazmunları, imgeleri çok iyi kullanan bir şairdir.
Okuduğunuz şiirde kullanılan mazmunlara ve imgelere ikişer örnek bularak bunların şiire katkısını açıklayınız.
Sensen ol bahr-i kerâmet kim şeb-i Mi’râc’da
Şeb-nem-i feyzün yetürmüş sâbit ü seyyâre su
Peygamberin miraca çıkma hadisesi bir imge olarak verilmiştir.
Hayret ilen barmağın dişler kim itse istimâ
Barmağından virdüği şiddet günü Ensâr’e su
Peygamberin parmakların Ensar’a su içirme hadisesi bir imge olarak verilmiştir.
Buradaki imgeler şiirde estetik anlayışı arttırır. Söylenmek istenen duyguyu açıkça söylemek söz ustasının yapacağı şeyler değildir. Ama sözü gizlemek veya hissettirmek şiire kalite katar.
- Aşağıda verilen şiirdeki “su” simgesini “Su Kasidesi” ile karşılaştırınız.
Su, duadır, yakarış, ayna, berraklık, saffet,
Onu madeni gökte altınlar gibi sarfet.
Her iki şiirde su berraklık olarak ifade edilir. Aslında hayatın temelinde su vardır.
