10.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı BirYay Yayınları Kitap Cevapları 236. sayfanın cevaplarına aşağıdan ulaşabilirsiniz.
Aşağıda verilen metinlerin türünü tespit ediniz. Aralarındaki farkları yazınız.
a. 1924 yılı Ekim ayındaydık. Büyük zaferden sonra Atatürk iki girişimde bulunmuştu. Birisi İzmir’de topladığı İktisat Kongresi ki “Millî ekonomi” sözü tarihimizde ilk defa bu kongrede ortaya atılmıştı. İkinci hareket Avrupa’ya ilk öğrenci kafilesinin gönderilmesidir. Bu ilk kafilede Avrupa ‘ya gitmek üzere 150 arkadaş başvurmuştu. Son derece sıkı bir eleme sınavı geçirdik, bir süre sonra sonuçlar ilan edildi. 150 kişi içinden 13 kişi seçilmişti. …Yola çıkacağımız gündü. Beni Berlin Üniversitesine yolluyorlardı. O zaman Berlin’e Balkanlardan ve Polonya ‘dan geçen bir trenle gidilirdi. Trene bineceğim sırada bir telgraf müvezzinin (dağıtıcı) “Mahmut Sadi” diye avaz avaz bağırdığını duydum. Elime bir telgraf tutuşturuldu. İmza Millî Eğitim Bakanı’nındı. Atatürk’ün emri ile çekilmişti. İçinde hatırımdan çıkmayan şu cümle vardı:
“Sizi birer kıvılcım olarak gönderiyoruz. Gür alevler hâlinde dönmelisiniz.” Hangi derse girsem, hangi imtihana çıksam kulaklarımda bu cümle çınlardı. Yol boyunca içimde alevden bir şevk ve omuzlarımda dağlar gibi bir sorumluluk taşıyordum. Bu ses artık ömrüm boyunca beni biç bırakmayacaktı.
Sadi Irmak
Atatürk Bir Çağın Açılışı
Metin türü: ANI
b . Orta Anadolu’nun seksen evlik köylerinden Ç. köyünün erkekleri o yıl da çalışmak için çeşitli iş bölgelerine dağıldılar: Sekizi onu Kayseri Dokuma fabrikasına gitti, dördü beşi Sivas Çimento fabrikası, Cer atölyesine. İçlerinden üçü de Çukurovanın yolunu tuttu.
Bu üç kişi, iflahsızın Yusuf, Köse Hasan, Pehlivan Ali köyde kapı komşuydular, çocuklukları bir
arada geçmişti, Biraz palazlanınca şunun bunun tarlasına, dağa oduna birlikte gidip geldiler. Birbirlerinden çokluk ayrılmadılar. Yalnız iflahsızın Yusuf, birinde Sivas Cer atölyesinde iki ay hamallık etmişti. Ötekilerse köyden siftah çıkıyorlardı.
Omuzlarında beyaz torbaları, koltuklarında birer er kaputu gibi kıvrılıp kınnapla çeke çeke bağlı
yorganları, trene bindiler. Sivas’tan gelen tren, köyün üç saat ötesindeki ufacık istasyonda birkaç dakika dururdu.
Orhan Kemal
Bereketli Topraklar Üzerinde
Metin türü: ROMAN
İki metin arasındaki farklar:
Anı yaşanmış olayları anlatırken roman yaşanmış ya da yaşanabilecek olayları anlatır.
Anı gerçekken roman kurmacadır.
Anı kişisel hayat etrafında şekillenirken roman anlatmaya bağlı metindir.
Anıda anlatıcı kişinin kendisiyken romanda yazarın kurguladığı anlatıcı (hakim, kahraman, gözlemci) vardır.
Anıda kullanılan kelimeler gerçek ve temel anlamlar varken romanda bunun yanında mecaz anlamlar olabilir.
Anıda açıklayıcı anlatım kullanılırken romanda betimleyici ve öyküleyici anlatım kullanılır.
