10.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı BirYay Yayınları Kitap Cevapları 228. sayfanın cevaplarına aşağıdan ulaşabilirsiniz.
Metni Anlama ve Çözümleme
- Vaniköyü’ndaki yalımızın yerinde şimdi başka yalının bahçesi var; orasını ne zaman görsem çocukluğumun üç senesini geçirdiğim bu asude köyün eski şekli gözümün önüne gelir.
Kargacık burgacıkla son bulan elifba dersimizi, Rıza Efendi’nin yalısındaki ihtiyar ayvazı, beni mektepten almaya gelen lalam Halil Ağa’yı düşünüyorum.
Yukarıdaki cümlelerde geçen altı çizili ifadelerin anlamlarını cümlelerin bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahminlerinizi TDK Türkçe Sözlük’ten kontrol ediniz.
Asude:Rahat, sakin:
“Ölüm asude bahar ülkesidir bir rinde.” – Yahya Kemal Beyatlı
Kargacık burgacık: Çarpık, düzensiz:
“Ellerimiz titrediği için imzalarımız kargacık burgacık oldu.” – Memduh Şevket Esendal
- Metne göre Vaniköy yalılarının özellikleri nelerdir?
Yazın gidilen ve oturulan yerlerdir.Paşalar ve beyler her akşam bir yalıda toplanıp sohbe ettikleri bir yerdir.Toplantı olan evlerde durum aşağıdaki gibi ifade edilmiştir.
Hangi yalıda toplaşılacaksa oradaki en büyük odada lambalar ve iri şamdanlı mumlar yakılır, çubuklar hazırlanır, odanın üç yanını dolduran beyaz örtülü minderlerin üzerine beyaz entarili paşalar, efendiler ve beyler dizilirdi. Kandilli temannalar ve hatır sormalar tekrarlanırken kapıdan çubuk uşakları, ellerinde pirinç büyük lüle tablasını genellikle hasır kaplı olan yere, diz çökerek bırakırlardı. Ve biz çocuklar bu manzaraları kapı aralığından ya da pencere arkalarından görür, denizden gelecek dondurmacıyı beklerdik. Gündüzleri karpuz, geceleri nefis dondurma satan Beylerbeyi Hafız, öğleden sonra “Kan kırmızı kurabiyeler!” diye bağırırken yatsı zamanı paşalarla efendilerin toplandıkları yalı önüne gelince “kaymaklı, vişneli!”yi bastırırdı ve mutlaka onun dondurma kutusu, selamlık ve harem için dolan tabakalarla boşalırdı.
