2007 – ÖSYS EDEBİYAT
1. Aşağıdakilerin hangisinde boş bırakılan yere ayraç içindeki sözcük getirilirse tanım yanlış olur?
A) —- yazarın herhangi bir konu üzerinde kesin sonuçlara varmadan, kişisel görüş ve düşüncelerini senli benli bir anlatım içinde verdiği yazı türüdür. (makale)
B) —- ünlü kişilerin yaşamlarını, yaptıklarını, yaşadıkları döneme katkılarını anlatan yazı ve kitaplara denir. (biyografi)
C) Bir kimsenin kendi yaşam öyküsünü kendisinin yazıp anlattığı yapıtlara —- denir. (otobiyografi)
D) Bir topluluk önünde belirli bir konuda yapılan etkili ve inandırıcı konuşmalara —- denir. (nutuk)
E) Bir yazarın, başından geçen ya da tanık olduğu olay ve olguları bilgilerine, gözlemlerine dayanarak anlattığı yazı türüne —- denir. (anı)
2. Cumhuriyet Dönemi oyun yazarlarındandır. Edebiyata şiirle başlamış, daha sonra öykü ve tiyatro türünde de yapıtlar vermiştir. Edebiyattaki ününü tiyatrolarıyla kazanmıştır. Tiyatro alanında tanınmasını sağlayan yapıtı, konusunu Babil efsanesi Gılgamış’tan alan Tanrılar ve İnsanlar piyesidir. Tiyatro yapıtları arasında Hürrem Sultan, Karacaoğlan, Atçalı Kel Mehmet ve Ölü Kentin Nabzı da sayılabilir
Bu parçada tanıtılan yazar aşağıdakilerden hangisidir?
A) Recep Bilginer
B) Orhan Asena
C) Necati Cumalı
D) Refik Erduran
E) Haldun Taner
3. Çıkardıkları derginin adıyla anılan bir yazarlar topluluğunun üç büyük temsilcisinden biridir. Şiirlerinde kurduğu özgün imgelerle dikkat çeken, konularını daha çok doğadan alan, ülkemizde sembolizmin öncüsü sayılan bir şairdir. Şiir dışında yolculuk yazıları, piyesler, makaleler de yazmış olmasına karşın şiir ve özdeyişleriyle tanınan bir sanatçımızdır.
Bu parçada sözü edilen şair ve yazar aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hamdullah Suphi
B) Tevfik Fikret
C) Cenap Şahabettin
D) Abdülhak Hamit
E) Süleyman Nazi
4. Orhan Kemal’le ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Yapıtlarında, kişilerin karakterlerini olay içinde çizmiş, onları doğal bir biçimde konuşturmuştur.
B)Genellikle fabrika işçilerinin, kırsal kesim insanlarının ve gecekondu bölgelerinde oturanların yaşamını konu almıştır.
C) Öykülerde günlük konuşma dilini kullanmış, yöresel söyleyiş özelliklerine bağlı kalmıştır.
D) Esir Şehrin İnsanları adlı romanıyla yazın çevrelerinde büyük yankı uyandırmıştır.
E)Anlatımı, olaylara bakış açısı yönünden toplumcu gerçekçi yazarlarımızdan biri sayılmaktadır.
5. Türk edebiyatında Ahmet Mithat Efendi’nin Felâtun Bey’le
I
Rakım Efendi, Namık Kemal’in İntibah, Samipaşazâde Sezâi’nin
II
Zehra, Recaizâde Mahmut Ekrem’in Araba Sevdası, Nabizâde
III IV
Nazım Sergüzeşt isimli yapıtları sosyal içerikli romanlara örnek
V
olarak gösterilebilir.
Yukarıdaki cümlede numaralanmış yapıtlardan hangileri birbiriyle yer değiştirirse bilgi yanlışı giderilmiş olur?
A) I. ile II. B) I. ile IV.
C) II. ile III. D) III. ile V.
E) IV. ile V.
6. Aşağıdakilerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?
A) Mehmet Rauf un Eylül adlı yapıtı edebiyatımızdaki ilk psikolojik roman olarak nitelendirilmek-
B) Halide Edip, Ateşten Gömlek adlı yapıtında Kurtuluş Savaşı yıllarını yansıtmıştır.
C) Namık Kemal’in Cezmi adlı yapıtı edebiyatımızdaki ilk tarihî roman örneğidir.
D) Nâbizâde Nâzım’ın Karabibik adlı yapıtı, köyü ve köylüyü anlatan yapıtların ilk örneklerindendir.
E) Aşk-ı Memnu, Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun yanlış Batılılaşma konusunu işlediği bir yapıtıdır.
7. Şinasi’nin, edebiyatımızda gerçekleştirdikleri arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Halk için roman yazma hareketini başlatmıştır.
B) Dilde sadeleşme hareketine öncülük etmiştir.
C) La Fontaine’den çeviriler yapmıştır.
D) İlk özel gazeteyi çıkarmıştır.
E) İlk tiyatro yapıtını yazmıştır.
8. Fransız realist ve natüralistlerinden etkilenen Tanzimat
I II
Dönemi yazarı Halit Ziya Uşaklıgil, aydın çevreyi anlattığı Mai
III
ve Siyah adlı romanında yabancı sözcük ve tamlamalarla yüklü
IV V
bir dil kullanmıştır.
Yukarıdaki numaralanmış sözlerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
9. Divan Edebiyatı’nda modern öykü ve romanın yerini tutan
I
en önemli tür mesnevidir. Fuzûlî’nin Hüsn ü Aşk, Süleyman
II III IV
Çelebi’nin Mevlid adlı yapıtları bu türün tanınmış
V
örnekleridir.
Yukarıdaki numaralanmış sözlerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
10. Aşağıdaki açıklamalardan hangisi ayraç içinde belirtilen kişiyle ilgili değildir?
A)Risaletü’n-Nushiye adlı mesneviyi aruz ölçüsüyle yazmıştır. (Yunus Emre)
B)Makalât adlı yapıtında tasavvuf konularını bölümler hâlinde ele almıştır. (Hacı Bektaş Veli)
C)Yapıtlarında aşk ve kahramanlık temalarının yanında tasavvufa da yer vermiştir. (Kadı Burhaneddin)
D)Sade bir dille, ölçülü ve uyaklı, halk şiiri geleneğine uygun nefesler yazmıştır. (Pir Sultan Abdal)
E)Türkçenin başarılı örneklerinden olan Mantıku’t-Tayr ile Feleknâme onun tarafından oluşturulmuştur. (Ali Şir Nevaî)
11. Aşağıdakilerin hangisinde verilen dizelerde uyak (kafiye) kullanılmamıştır?
A) Selam olsun karanfilin alına
Selam, tomurcuklu defne dalına
B) Bu bohça, duygunun coşkun selidir
İçimi coşturan bahar yelidir
C) O gün gelsin şöyle bir yarış olsun da gör
Dünyayı hele sen bir barış olsun da gör
D) Öpe öpe uyandırdım, şiir yaptım sözcükleri
Savaşta kalemime kurşun yaptım sözcükleri
E) Değirmen değirmen, beni de öğüt
Ben meyvesiz ağaç, yürüyen söğüt
12. I. Biz de hafif olsaydık bir rüzgârdan
II. Yer alsaydık şu bulut kervanında
III. Güzele ve yeniye doğru koşan
IV. Bu sonrasız gidişin bir yanında
Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) 11’li hece ölçüsüyle yazılmıştır.
B) Hepsinde redif kullanılmıştır.
C) Duraklarda belirli bir kurala uyulmamıştır.
D) I. ve II. dizelerde ulama vardır.
E) I. ve III. ile II. ve IV. dizelerde çapraz uyak (kafiye) görülmektedir.
13. Tam bir kaside çeşitli bölümlerden oluşur. Bunlardan biri, —-.
Yukarıda verilen bilgiye göre boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilemez?
A) doğa güzelliklerinden söz eden nesib ya da teşbib bölümüdür
B) asıl konuya girişi sağlamak için yazılan girizgâh bölümüdür
C)kasidenin sunulduğu kişinin özelliklerinin abartılı bir övgüyle anlatıldığı methiye bölümüdür
D)şairin kendisini övdüğü dizelerden oluşan fahriye bölümüdür
E) şairin adının da geçtiği tegazzül bölümüdür.
14. Kalbim yine üzgün seni andım da derinden,
Geçtim yine dün eski hazan bahçelerinden!
Üzgün ve kırılmış gibi en ince yerinden,
Geçtim yine dün eski hazan bahçelerinden!
Bu dizeler biçim ve içerik özelliklerine göre aşağıdaki nazım biçimlerinin hangisinden alınmış olabilir?
A) Şarkı B) Kaside
C) Terkib-i Bent D) Kıt’a
E) Rübai
15. Othello adlı tragedya 1603 yılında William Shakspeare
I II III
tarafından kaleme alınmıştır. Bu yapıt, kıskançlığı konu alan
IV
ilk roman olduğu için önemlidir.
V
Yukarıdaki numaralanmış sözlerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
16. Klasik akıma bağlı sanatçılar arasında özellikle didaktik şiir
I II
türünde ürün vermiş bir ad da Moliére’dir. En önemli yapıtı
III
Fabllar’dır. Bu türdeki ürünleri ondan önce Ezop denemiştir.
IV V
Yukarıdaki numaralanmış sözlerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
17. Aşağıdakilerin hangisinde, belirtilen özellik birlikte verildiği akımla ilgili değildir?
A) Gözlem ve belgelere önem verme (Realizm)
B)Konuya değil, onun işleniş biçimine önem verme (Romantizm)
C)Güzelliğin, anlam açıklığında değil, kapalılıkta olduğuna inanma (Sembolizm)
D)Sanat, doğanın kopyası olmalıdır, ilkesini benimseme (Natüralizm)
E) Bilinçaltını akıl ve mantıktan üstün tutma (Sürrealizm)
CEVAPLAR
| 1. | A | 6. | E | 11. | D | 16. | C |
| 2. | B | 7. | A | 12. | B | 17. | B |
| 3. | C | 8. | B | 13. | E | ||
| 4. | D | 9. | C | 14. | A | ||
| 5. | D | 10. | E | 15. | E | ||
