9.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı MEB Kitabı Cevapları 198. sayfanın cevaplarına aşağıdan ulaşabilirsiniz.
Komedi karakter komedisi, töre komedisi, entrika komedisi gibi türlere ayrılır.
Karakter Komedisi: Günlük yaşamda her zaman rastlanabilecek insan kusurlarını belli tiplerden
hareketle konu edinen komedi türüdür.
Töre Komedisi: Bazı töre ve gelenekleri eleştirel bir tutumla yansıtan komedi türüdür.
Entrika Komedisi: Olayların seyircide merak uyandıracak şekilde düzenlenmesiyle güldürmekten
başka bir amaç gözetilmeyen komedi türüdür.
Sanatçı töre komedisi türündeki Kaynana Ciğeri adlı eserinde halk kültüründen yararlanmış, oyunun
konusunu genellikle düğünlerde söylenen bir türküden almıştır. Sanatçı oyunda gelin-kaynana, gelin-görümce çatışmasını yalın bir dille halk söyleyişlerinden de yararlanarak güldürü havası içinde vermiştir.
Metni Anlama ve Çözümleme
1. Kaynana Ciğeri adlı metinde geçen Gördün mü? Bak! Nasıl anlarım! Soldan yatmışsındır! Akar çeşme iyidir, kısmetin açılır! Kuru çeşme, talihin küser… Ama senin rüyan sayılmaz!.. cümlelerindeki deyimleri bulunuz. Metnin bağlamından hareketle bu deyimlerin anlamlarını tahmin ediniz. Tahmininizi kaynaklardan kontrol ediniz.
Kısmeti açılmak:1. Kazancı artıp bolluğa erişmek. 2. Bir kızı isteyenlerin çoğalması.
Talihine küsmek :Kötü bir duruma düşmekten yalnızca talihini suçlu görmek.
2. Kaynana Ciğeri adlı metni komedi yapan özellikleri belirleyiniz.
Komedi, insanların ve olayların gülünç yönlerini ortaya koymak, izleyenleri güldürmek ve düşündürmek amacıyla yazılmış tiyatro eseridir.Burada amaç kişilerin zaaflarını abartarak ortaya koymaktır. Kaynana Ciğeri, evde bulunan gelin , kaynana, görümce üzerinden onların zaaflarını abartarak bizlere mizahi unsurları aktarırlar.
3. Kaynana Ciğeri adlı metindeki toplumsal ve kültürel değerleri belirleyiniz.
Kültürel ve toplumsal değerler, rüya görmek, evlilik, çeyiz gitmesi, evde erkek eğemenliği gibi durumlar
4. Kaynana Ciğeri adlı metindeki açık ve örtük iletileri belirleyerek metinle ilgili tespitlerinizi, eleştirilerinizi, beğeninizi gerekçelendirerek ifade ediniz.
5. Metindeki kahramanların kişilik özelliklerini belirleyip tip veya karakter özelliği gösterip göstermediklerini belirtiniz.
Kahramanların hepsi toplumda görülebilecek kişilerdir. Dolayısıyla tiptir. Gelin, görümce ve kaynana … Hemen hemen her ev yada mahalle bu tarz ilişki içerisinde olan bir yapı görülebilir.
6. Kaynana Ciğeri adlı metni Kösem Sultan adlı metinle aşağıdaki tabloda verilen özellikler açısından karşılaştırınız.
| Kaynana Ciğeri | Kösem Sultan
|
Tür | Tiyatro | Tiyatro |
Biçim
|
|
|
Üslup
| Anlatım sadedir. Karşılıklı konuşma çok kısa ve tiyatro metni hareketli bir şekilde gitmektedir. Mizah unsurları fazladır. | Dili sade ve anlaşılırdır. Fakat türü trajedi olduğu için trajedi de koro ve şarkı önemlidir. Burada şiirsel bir ifade dizisi hakimdir. Oyun sırasında kişilerin karakterlerine uygun olarak bolca atasözü ve deyim kullanır. Yazar, bu ürünleri kullanırken onları daha çok mizahî ve ironik bir anlatım için tercih eder. |
İçerik
| Yeni gelinin sabah kalktığında evdeki ciğeri kedinin yediğini görür ve kocasının kendisini boşamasından korkar. Yeni gelin, görümce, kaynana arasında bir dizi konuşma olduktan sonra evdeki ciğerin kedi tarafından yendiği anlaşılır. Eşi, getirdiği ciğeri kediye kaptırdığını düşündüğü karısını boşayıp boşamayacağını sormak için imamı çağırır. Daha sonra gerçek ortaya çıkar, tel dolabı gece baklava yemek için mutfağa giren kayınbabanın açık bıraktığı anlaşılır. Böylece gelin de boşanmaktan kurtulur. | Yönetimi ele geçiren Kösem Sultan, çevresine topladığı Mustafa ve Bektaş Ağa gibi kişilerle devlet makamlarını idare etmeye başlar. İstanbul’da yaşayan halkın gıda ve yakacak gibi ihtiyaçlarını bu kişiler temin etmekte ve halka satmaktadır. Kösem Sultan; halkın gönlünü kazanmak için sadaka dağıtmakta, hayır işleri yapmaktadır. Turhan Sultan ise olanları çaresizlik içinde seyretmekte, bir yandan oğlu Mehmet’i çevredeki kötülüklerden korumaya çalışırken diğer yandan onun bir an önce yönetimi ele alması için uğraşmaktadır. Kösem Sultan, Turhan Sultan’ı kendisi için bir tehdit olarak görmekte; Mehmet’i öldürterek yerine Şehzade Süleyman’ı tahta geçirmek için planlar yapmaktadır.Fakat amacına ulaşamadan öldürülür |
