9.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı MEB Kitabı Cevapları 208. sayfanın cevaplarına aşağıdan ulaşabilirsiniz.
Metin ve Türle İlgili Açıklamalar
Dram: Hayatı hem acıklı hem gülünç yönleriyle bir bütün olarak yansıtmayı amaçlayan tiyatro türüdür. XVIII. yüzyılda klasisizme tepki olarak doğan romantizm akımıyla ortaya çıkmıştır. Romantizm, klasisizmin akla ve sağduyuya verdiği önemi reddedip duygu ve hayali öne alan bir edebî akımdır.
Konularını millî tarihten, günlük yaşamdan almıştır. Kahramanlar toplumun her kesiminden seçilebilir. Kişiler tek yönlüdür, bütünüyle iyi ya da kötüdür. Dramda trajedi ve komedideki üç birlik kuralına uyulmaz. Kaba ve argo sözlere de yer verilebilir.
Öldürme, yaralama gibi olaylar sahnede canlandırılır. Dram nazım ve nesir şeklinde yazılabilir. Perde sayısı yazarın tercihine bağlıdır. İlk örneklerini İngiliz sanatçısı William Shakespeare’in (Vilyım Şekspir) verdiği dramın ilkelerini XIX. yüzyıl Fransız sanatçısı Victor Hugo (Viktor Hügo) belirlemiştir.
Dram türündeki Ocak adlı oyunda yazar, bir ailenin ekonomik sorunlar temelinde yaşadığı sıkıntıları,çatışmaları yalın bir dil ve eleştirel bir tutumla yansıtmıştır.
Metni Anlama ve Çözümleme
1. Ocak adlı metindeki açık ve örtük iletileri belirleyiniz.
2. Ocak adlı metindeki temel çatışmayı ve ona bağlı diğer çatışmaları belirleyiniz.
Hayaller- Gerçekler
3. Metindeki şahıs kadrosunun fiziksel ve psikolojik özelliklerini belirleyiniz, bu özelliklerin metindeki olaylara etkisini açıklayınız.
- Anne: aileyi kucaklayan ve bir arada tutmasını sağlayan kişi.
- Baba: Ailede baba olmakla birlikte sürekli hayal kuran ve her hayalinin sonunda hüsrana uğrayan kişidir.
- Nihat:Ailenin haylaz ve yaramaz çocuğu. Çalışmadan aylakça dolaşır.
- Büyükanne: Kendini paşa konağında sanır. Aile bireylerini evin hizmetçisi olarak düşünür.
- Tarık: Ailenin çalışıp eve katkı sağlayan kişisi.
- Sevda: Evin tek kızı. Mahallede birini aşık olup ona kaçsa da oğlan haylaz çıkar ve tekrar baba evine geri döner.
4. Ocak adlı metinde dram türüne özgü nitelikleri belirleyiniz.
Dram, sahnede oynanmak için yazılmış, biçim olarak konuşmaya dayanan ve karşıtların çatışmasıyla gelişen oyun türünün adıdır.Bu tiyatro hayat olduğu gibi aktarılmıştır. Bu ailen de karşılaşılan tipler toplumda rahatça görülebilir. Hayaller ve gerçekler arasında sıkı yaşayan bir ailenin dramı ele alınmıştır.
5. Metnin dil ve üslup özelliklerini belirleyiniz.
Sade bir dille yazılmış bir eserdir. Konusunda varolan hayaller ve gerçekler arasında kalmış ailenin durumunu çok içten bir şekilde ele almıştır.
6. Ocak adlı metindeki değerleri yaşadığınız dönemin değerleriyle karşılaştırınız.
Hayal kurmak, gerçeklerle mücadele etmek, çalışmak, aldatılmak, geçim sıkıntısı , sevmek, sevginin sonucunda aldat gibi değerler bugün içinde karşımıza çıkar.
7. Ocak adlı metni Kösem Sultan adlı metinle tür, biçim, üslup ve içerik açısından karşılaştırınız.
| Ocak | Kösem Sultan |
Tür | Tiyatro | Tiyatro |
Biçim | Dram | Trajedi |
Üslup | Sade bir dille yazılmış bir eserdir. Konusunda varolan hayaller ve gerçekler arasında kalmış ailenin durumunu çok içten bir şekilde ele almıştır. | Dili sade ve anlaşılırdır. Fakat türü trajedi olduğu için trajedi de koro ve şarkı önemlidir. Burada şiirsel bir ifade dizisi hakimdir. Oyun sırasında kişilerin karakterlerine uygun olarak bolca atasözü ve deyim kullanır. Yazar, bu ürünleri kullanırken onları daha çok mizahî ve ironik bir anlatım için tercih eder. |
İçerik | Yokluk içinde mücadele eden bir ailenin dramını anlatır. Babanın hayalleri vardır ve bu hayalleri gerçekleştimek için uğraşsa da her şey hayallerdeki gibi değildir. Özellikle kızının kandırılması ve tekrar eve gelmesi sonucunda dağılmak üzere olan aile birbirine kenetlenir ve babanın başka hayalleriyle son bulur. | Yönetimi ele geçiren Kösem Sultan, çevresine topladığı Mustafa ve Bektaş Ağa gibi kişilerle devlet makamlarını idare etmeye başlar. İstanbul’da yaşayan halkın gıda ve yakacak gibi ihtiyaçlarını bu kişiler temin etmekte ve halka satmaktadır. Kösem Sultan; halkın gönlünü kazanmak için sadaka dağıtmakta, hayır işleri yapmaktadır. Turhan Sultan ise olanları çaresizlik içinde seyretmekte, bir yandan oğlu Mehmet’i çevredeki kötülüklerden korumaya çalışırken diğer yandan onun bir an önce yönetimi ele alması için uğraşmaktadır. Kösem Sultan, Turhan Sultan’ı kendisi için bir tehdit olarak görmekte; Mehmet’i öldürterek yerine Şehzade Süleyman’ı tahta geçirmek için planlar yapmaktadır.Fakat amacına ulaşamadan öldürülür. |
Etkinlik
a. Ocak adlı metnin dramatik örgüsünü aşağıdaki tabloya yazınız.
| Oto tamircisi babanın araba yapma hayali yapılan arabanın sürekli arızalanması ve bu araba için elde avuçta ne varsa harcanması |
| Hiçbir iş yapmayan büyük oğlan Nihat’ın eve katkıda bulunmadan imkansız hayaller peşinde koşması |
| Büyükanne’nin kendisi paşa konağında zannetmesi, evdekileri hizmetçileri olarak kabul edip hayallere dalması |
| Tek kız Sevde’nin mahallenin serseri çocuğuna aşık olup evden kaçması fakat tekrar evine dönmek zorunda kalması |
| Evi çekip çeviren annenin hastalanması |
b. Metindeki dramatik örgünün metnin yapısıyla ilişkisini değerlendiriniz.
Dramatik olay örgüsü sonucunda kurulan hayaller ve devamın yaşanan hayal kırıklıkları metnin yapısıyla ilişkilidir.
