ANLATIM BİÇİMLERİ – 1

1. Avcılar bıçaklarını kurdun böğrüne saplıyor, vücu­dunu delik deşik ediyorlar. Kurt, etine kabzasına kadar saplanmış bıçaklarla kanlar içinde avcılara bakıyor. Avcılar elleri tetikte etrafını sarıyorlar. Kurt ağzından akan kanları diliyle yalıyor. Avcılara bir defa daha bakıyor. Nihayet öldürüldüğünü bilmeye tenezzül etmeksizin iri gözlerini kapıyor. Hiç ses çıkarmadan ölüyor.

Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden han­gisi ağır basmaktadır?

A) Açıklama                       B)  Betimleme

C) Öyküleme                     D) Tartışma

E)  Benzetme

 2. Üstleri ağır kokulu mersin ağaçlarıyla kaplı tepeler geçildikten sonra kayalar birdenbire başlar. İnsan birden ürker. Kayalarla birlikte çam ağaçları da başlar. İlk çamlar geçildikten sonra gene düzlükle­re varılır. Bu düzlükler boz topraktır. Verimsiz, kı­raç… Buralardan Toros’un karlı dorukları yanın­daymış, elini uzatsan tutacakmışsın gibi gözükür.

Bu   parçanın   anlatım   biçimi   aşağıdakilerden hangisidir?

A)  Örnekleme                    B)  Öyküleme

C) Tartışma                        D)  Betimleme

E)  Açıklama

3. Aşk, kalabalık şuur hallerinin toplu halde şuura yaptıkları baskındır. Aşkın seli altında ruhta ne he­sap kalır, ne menfaat fikri, ne de kin. Ölçüler he­saplar ve planlar aşk tufanında silinen tarla ve bahçe sınırları gibi, eriyip giderler. Fuzuli’nin diliyle “Öyle sermestem ki idrak etmezem dünya nedir.” Sözü aşkın tam ifadesidir. Gerçekten de aşkın dünyasında sevinç ve keder, zaman ve mekan, kayıp ve kazanç denen şeyler yoktur.

Bu paragrafın anlatımında aşağıdakilerden hangileri kullanılmıştır?

A)   Açıklama – Örnekleme

B)   Örnekleme – Tanımlama

C)  Tanımlama – Tanık gösterme

D)  Tanık gösterme – Karşılaştırma

E)   Tartışma – Tanımlama

4. Çocuk masaya elleri dayalı, uyuklar gibi duran ölüyü izledi. Onu uyuyor sanıyordu. İçerde ağır bir ilaç kokusu vardı. Radyoda Selda Bağcan’ın “Dön gel bir tanem” şarkısı çalıyordu. Çocuk, ölüyü o-muzlarından tuttu. Dudaklarını soğumaya başla­mış yanaklara sürdüğü zaman ürperdi. Annesi öl­müştü. Sarıldı. Onu kendi yatağına götürdü. Yor­ganı üstlerine çekti. Soğumaya başlayan vücudu ısıtmaya çalıştı. Vücudunu, yaşamını bu soğuk in-sana-annesine- aşılamaya uğraştı.

Paragrafın anlatımında aşağıdakilerin hangi­sinden yararlanılmamıştır?

A)   Öyküleyici anlatımdan

B)   Dokunma duyusundan

C)   Gözlemden

D)   işitme duyusundan

E)   Tatma duyusundan

5. insan hayatında olan veya olması ihtimali bulunan olayları belli bir hacim içinde anlatan yazılara hika­ye diyoruz. Modern hikayede olaydan çok, insanın belli bir zaman dilimindeki durumu ön plana çıkarı­lır. Hikaye yazarları ve bazı eleştirmenler tarafın­dan hikaye karşılığı olarak öykü de kullanılmakta­dır. Klasik hikaye yazanlarda olay ön plandadır.

Bu parçada düşünceyi geliştirmek için aşağı­dakilerden hangisine başvurulmuştur?

A)   Açıklama – Örnekleme

B)   Tanımlama – Tartışma

C)   Karşılaştırma – Örnekleme

D)  Tanımlama – Karşılaştırma

E)   Tanık gösterme – Karşılaştırma

 6. Saçları güneşten sapsarı olmuş, burnuyla yanakla­rı yara izleriyle dolu. Kirpiklerinin altındaki gülen ela gözleri öyle güzel ki… Yüzüne sarı kırmızı bo­yalarla GS yazmış. Yakası önlüğünün omzundan sarkıyor. Ona bakınca gülesim geliyor. Yanına gi­dip “adın ne senin” diye soruyorum. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden han­gilerine başvurulmuştur?

A)   Açıklama – Tanımlama

B)   Öyküleme – Tanımlama

C)   Açıklama – Öyküleme

D)   Öyküleme – Betimleme

E)   Tartışma – Örnekleme

7.      Aşağıdakilerden  hangisinde verilen  dizelerde düşsel öğeler yoktur?

A)   Soğuk sularından içtim, serinledim

Çağlayan bir nehrin sesini dinledim

B)   Ölecek miyim, tam da söyleyecek çağımda

Söylenmedik cümlenin hasreti dudağımda

C)   Ben ki toz kanatlı bir kelebeğim

Minicik gövdeme yüklü Kaf Dağı

D)   Boşuna gezmişim, yok tabiatta

İçimdeki kadar iniş ve çıkış

E)   Sanki burnum değdi, burnuna yokun

Kustum, öz ağzımdan kafatasımı

8. Özel okullar ve bazı devlet okulları öğrencilerinin klasik önlük yerine özel formalar giymesini istiyor, işin ilginci veliler bu süslü püslü kıyafetleri istedik­leri yerden de alamıyor. Okul aile birlikleri tarafın­dan gösterilen yere gitmek zorundalar. Kurulan tezgah ortada. Kılık-kıyafet konusunda reforma gitmenin zamanı gelmedi mi? Bizim öğrencilerimi­zin de tek tip elbiseden kurtulmalarının zamanı gelmiştir artık. Velilerimiz de kucak dolusu para ödemekten kurtulmalıdır.

Paragraftaki   anlatım   biçimi   aşağıdakilerden hangisidir?

A)  Örnekleme                    B)  Karşılaştırma

C) Tartışma                       D)  Öyküleme

E) Açıklama

9. Dimitri ve İvan tahta bir masanın başında çay içiyorlardı, portakal kokuluydu, masada bir sema­ver duruyordu ve yeşil, çini bir sobadan odaya bir düş sıcaklığı yayılıyordu, dışarıda lacivert bir ak­şam iniyordu, kar yağıyordu ve saçlarına siyah şal atılı bir kadın bir aynanın derinliğinde ilk kez ken­disini görüyordu. Ve öyle göründüğü halde hiç de öyle olmadığını fark ediyordu. Aynanın içindeki kadın kendisinin kendi zannettiği gibi olmadığını fark ederken aniden bir rüzgar esiyor ve karpuzu buzlu lambanın içinde alev küçülüyordu.

Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden han­gisi yoktur?

A)   Görsel öğelere yer verme.

B)   Niteleme sıfatlarından yararlanma.

C)  Öyküleyici bir anlatım kullanma.

D)   İşitsel öğelere yer verme.

E)   Koklama duyusuna yer verme.

10. Doğru yoldan sapan kişi, sadece yakınlarına değil, yaşadığı çevreye de zarar verir. Bir kötünün yedi mahalleye zararı dokunur, demiş atalarımız. Bilinç­li ve istenilen biçimde davranmayan insanların su­çu, bazen bir topluluğu hatta bir milleti zan altında bırakabilir. Böyle insanlar toplumun yüz karasıdır. Toplumun bu lekeden hemen temizlenmesi gere­kir.

Bu   parçada   kullanılan   düşünceyi   geliştirme yolu aşağıdakilerden hangisidir?

A)  Öyküleme              B)  Tanık gösterme       C) Karşılaştırma

D) Örnekleme             E) Açıklama

11. Hikayeyi bir bakıma romanın kısa bir bölümü olarak da düşünebiliriz. Hemen hemen her iki tür de aynı tekniği kullanır. Ancak, hikayede derin ruh tahlillerine girilmez. Hayattan alınan bir kesit yoğunlaştırılır. Hikayede söz konusu edilen kişiler azdır. Bir tek insan bile hikayenin varlığı için yeter­lidir. Derin ruh tahlilleri, hayat safhalarının genişçe anlatılması romanın özelliklerindendir.

Paragrafta düşünceyi geliştirmek için aşağıda­kilerden hangisine özellikle başvurulmuştur?

A)  Tanık gösterme            B) Alıntılama

C) Karşılaştırma                D) Örnekleme

E) Tanımlama

12. Siyasetçiler dünyanın hiçbir yerinde halkın güven duyduğu insanlar değil. GALLUP ile İngiliz yayın kuruluşu BBC’nin ortak girişimi olan dev araştırma, dünya halklarının yüzde 33’ünün dini liderlere, yüzde 26’sının asker, polis ve gazetecilere güven­diklerini; fakat siyasetçilere güven oranının yüzde 13’te kaldığını ortaya koydu. Yukarıdaki parçada düşünceyi geliştirme yolla­rından hangisine başvurulmuştur?

A)   Örnekleme

B)   Tanımlama

C)  Sayısal Verilerden Yararlanma

D)   Açıklama

E)   Karşılaştırma

CEVAPLAR