AYT EDEBİYAT DENEMESİ – 11
1. Geçenlerde Cevdet Kudret Şiir Ödülü bir törenle sahiplerine verildi. Bu ödül, çıkacak yer bulamayan yeraltı sularını, bundan sonra da çıkarmalıdır.
Bu parçada “çıkacak yer bulamayan yeraltı suları” sözüyle belirtilmek istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yazdığı şiirleri eleştirmenlere beğendiremeyen şairler
B) Edebiyat dergilerinde yer alamayan ya da kitap yayımlamamış olan yetenekli genç şairler
C) Yarışmalara katılmayı onuruna yediremeyen deneyimli sanatçılar
D) Eleştirmenlerin küçümsediği, şiir antolojilerine alınmayan eski şairler
E) Çok az kişinin tanıdığı usta sanatçılar
2. (I) “Çanlar Kimin İçin Çalıyor”, Hemingway’in İspanya iç savaşını anlatan romanı. (II) Hemingway, yaşamı tanıyan bir sanatçı; bu roman da sanatçının yaşam karşısında yansız tanıklığı. (III) Hemingway, bu romandan önce yazdığı “Güneş de Doğar” romanında da İspanya’yı anlatır.(IV) “Çanlar Kimin İçin Çalıyor”da kin, öfke, kavga, ölüm, kan ve barut içindeki İspanya’dan, insan bilgimizi çoğaltan “insan manzaraları”sergilenir. (V) Oysa “Güneş de Doğar”, mutlu İspanya’nın sıcak romanıdır.
Bu parçadaki numaralanmış cümcelerden hangilerinde “yorumlama”ya yer verilmemiştir?
A) I ve III
B)I ve V
C)II ve III
D) III ve IV
E)IV ve V
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yapılmıştır?
A) Birçok tarihî mekân, günümüzde önemini kaybetmek üzere.
B) Hoşgörü sahibi insanlar, diğer insanlara büyük bir özveri ile yaklaşırlar.
C) Günübirlik gittiğimiz o küçük belde hâlâ aklımızdan çıkmamıştı.
D) Keyfini kaçıran birtakım insanlarla belirli bir süre sonra ilişkini kesmelisin.
E) Kuşbakışı olarak çizilmiş bu haritanın bize çok yardımı dokundu.
4. Çadırımın üstüne yağmur yağıyor
Saros körfezinden rüzgâr esiyordu
Ve ben, bir roman kahramanı
Ot yatağın içinde İkinci dünya harbinde
Başucumda zeytinyağı yakarak
Mevzumu yaşamaya çalışıyordum
Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Eylemden isim yapım eki kullanılmıştır.
B) Basit, türemiş ve birleşik sözcükler vardır.
C) İyelik ekleri kullanılmıştır.
D) Yönelme, bulunma, ayrılma durum ekleri vardır.
E) İsimden isim yapım eki kullanılmıştır.
5. Meslek yaşamında ilk özel dersini Ressam Hoca Ali Rıza’dan almış olan Nazmi Ziya Güran, onun için şunları söylüyor: “Bence Ali Rıza Bey çok büyük adam, ben ondan hiçbir şeyin etkisi altında kalmamayı öğrendim; yine onun telkini iledir ki çok hoşuma giden bir resim gördüğüm zaman ondan, korkunç bir şey görmüş gibi kaçar; ona dikkatle bakmazdım.” Bu, çok aşırı ve tuhaf bir davranış değil mi? Öyle ya, iyi resim görmeden nasıl ressam olacaksın?
Bu parçada asıl vurgulanan düşünce aşağıdakilerden hangisidir?
A) Her sanatçı, ustalaşmada kendisine göre bir yol izler.
B) Sanatçı, sanatını aşırılıkların uzağında tutmalıdır.
C) Kimi sanatçılar öğrencileri yanlış yönlendirirler.
D) Bir ressam, kendisinden önce yapılan iyi resimleri görerek ustalaşır.
E) Büyük sanatçılar, sanatlarına ulusal ögeleri eklemelidirler.
6. _ _ _ _ Bu nedenle, Batı üniversitelerinin Türk dili ve yazını okutan bölümleri Osmanlı yazınından uzaklaşıp günümüz yazınına, günümüz yazarlarına geliyor; bunun sonucu olarak da öykücülerimiz, romancılarımız, ozanlarımız üzerine değişik düzeylerde tez çalışmaları yapılıyor. Bu çalışmaların birçoğundan haberimiz bile olmuyor, olması da gerekmez.
Düşüncenin akışına göre bu parçanın başına aşağıdakilenden hangisi getirilmelidir?
A) Osmanlı yazını, günümüzde de canlılığını koruyabilmektedir .
B) Batı yazınıyla Türk yazını bugün iç içedir.
C) Her yazarın Batı düzeyinde roman yazdığı söylenemez.
D) Yazarlarımız, kendileriyle ilgili çalışmalardan habersizler.
E) Bugün Türk yazını, hatırı sayılır bir düzeye ulaştı.
7. Yine bahar geldi, bülbül sesinden
Sada verip seslendi mi yaylalar
Çevre yanın lale, sümbül bürümüş
Gelin olup süslendin mi yaylalar
Bu dizelerde aşağıdaki söz sanatlarından hangisi yoktur?
A) Kinaye
B) İstifham
C) Tenasüp
D) İstiare
E) Teşhis
8. Gece zindanda Yusuflar sıralanmış yatıyor
Yüzlerinde okurum gündüz sapsarı rüyalarını
Kimi sehpada görür kendini çarmıhta kimi
Ve ararlar yine zindandaki dünyalarını
Bu dizelerde aşağıdaki söz sanatlarından hangisi yoktur?
A) Telmih
B) Açık istiare
C) Tekrir
D) Kapalı istiare
E) Tezat
9. Aşağıdaki dizelerin hangisinde bir söz sanatı yoktur?
A) Bir akşam ışık olduk, renk olduk, ses olduk
Yeniden kışla olduk, asker olduk, tüfek olduk
B) Ben sana bülbül, sen bana gülşen ol
Bırak ben ağlayım, sen gül, şen ol
C) Tam otların sarardığı zamanlar
Yere yüzükoyun uzanıyorum
D) Kalemim bir fırçadır, ucu iğneden ince
Bir boya kutusudur kafam geceden kara
E) Ben öpmeden önce yanaklarını
Varsın teller, tüller, duvaklar öpsün
10. Dostu etme lâtifeyle fedâ
Hakk-ı nân u nemeki etme hebâ
Bu dizelerde bulunan uyak türü, aşağıdakilerden hangisinde bulunmaktadır?
A) Bir beyaz lerze, bir dumanlı kuş
Eşini garip eyleyen kuş
B) Bursa’da bir eski cami avlusu
Küçük şadırvanda şakırdayan su
C) Vefasız Aslı’ya yol gösteren bu
Kerem’in sazına cevap veren bu
D) Dokumuşlar sanmışlar hayat denen masalı
Ova uçsuz bucaksız, renk renk eşsiz bir halı
E) Ya şevk içinde harap ol ya aşk içinde gönül
Ya lale açmalı göğsümüzde yahut gül
11. Defler vuruldu önceden
Sazlar çalındı inceden
Döşek sermişler yencadan
Bir nur doluyor cismime
Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Düz uyak düzeniyle yazılmıştır.
B) 8’li hece ölçüsüyle yazılmıştır.
C) Açık istiareye yer verilmiştir.
D) Bir semaiden alınmıştır.
E) Halk edebiyat, geleneğiyle yazılmıştır.
12. Atın belli kısa boynu uzunu
Kuru suratlısı elma gözünü
Kızın iplik iplik süt beyazını
Severim kır atı bir de güzeli
Bu dörtlüğün nazım türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Güzelleme
B) Koşma
C) Taşlama
D) Şathiye
E) Devriye
13. Güzel ben seni isterim
Seni koynumda beslerim
Yüzünü güzel göreyim
Zülüfün kara değil mi
Bu dizelerin alındığı nazım biçimi aşağıdakilerden hangisinde vardır?
A) Sâfi güzel olan, şol bazı kötü
Yiğidin densizi ey’olmaz zati
Gayet durgun ister silahi atı
Yiğit el çekmeyip viran olmalı
B) Aman hey Allah’ım aman
Ne aman bilir ne zaman
Üstümüzde çayır çemen
Bitmeden bir dem sürelim
C) Mendilim yudum arttım
Gülün dalında kuruttum
Adım ne idi unuttum
Sorulmayı sorulmayı
D) Şu dağlar olmasaydı
Çiçeğe solmasaydı
Ölüm Allah’ın emri
Ayrılık olmasaydı
E) Mestine de deli gönül mestine
Aşık olan gül gönderir dostuna
Telli mahramasın attı üstüme
Terlisin dedi sevdiğim sil dedi bana
14. Elvan çiçeklerden sokma başına
Kudret kalemini çekme kaşına
Beni unutursan doyma yaşına
Gez benim aşkımla yâr melil melil
Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) 6+5 durakla yazılmıştır.
B) Redif kullanılmıştır.
C) Koşma tipi uyakla yazılmıştır.
D) Zengin uyak kullanılmıştır.
E) Sade ve anlaşılır bir dili vardır.
15. Karac’oğlan der ki geçti çağlarım
Meyve vermez oldu gönül bağlarım
Aklıma geldikçe durmaz ağlarım
Gözüm yaşı sel olduğu zamandır
Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Tunç uyak kullanılmıştır.
B) Ek hâlinde redif kullanılmıştır.
C) Durak düzeni üçüncü dizede bozulmuştur.
D) Bir koşmadan alınmıştır.
E) Alındığı şiirin ilk dörtlüğüdür.
16. Aşağıdaki dizelerin hangisinde uyak kullanılmamıştır?
A) Öpe öpe uyandırdım, şiir yaptım sözcükleri
Savaşta kalemime kurşun yaptım sözcükleri
B) Selam olsun karanfilin alına
Selam, tomurcukla defne dalına
C) Değirmen değirmen; beni de öğüt
Ben meyvesiz ağaç, yürüyen söğüt
D) Bu bahça, duygunun coşkun selidir
İçimi coşturan bahar yelidir
E) O gün gelsin söyle bir yarış olsun da gör
Dünyayı sen hele bir barış olsun da gör
17. Makale, herhangi bir konuda, (I) bir düşünceyi, bir görüşü savunmak ve kanıtlamak (II) için yazılan yazılara verilen addır.Terim anlama ağırlık veren (II) ve kişisel bir üslubun öne çıktığı (IV) bu yazılarda yazar, ele aldığı konuda uzmanlık ölçüsünde (V) bilgi sahibidir.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
18. Aşağıdaki dörtlüklerden hangisinde şiirsellik daha sınırlıdır?
A) Sesin perde perde genişledikçe
Solan gözlerinde yağarken gece
Sürür eteğini silik ince
Bir gölge bahçenin uzaklarında
B) Düşlerine ödünç veriyor kendini üstelik
Bir tabak buzlu çileği şiire yerleştiriyorum
Bense Gizli kalmasın diye
C) Bir yalnızlık büyütürdüm saksıda
Kalandı çok eski günlerden
Bir bana yetsin hıncımı arttırsın
Aşkımı pekiştirsin diye sevince
D) Gökyüzünde İsa ile
Tur dağında Musa ile
Elindeki asa ile
Çağırayım Mevlâm seni
E) İşte yine baharın sonu
Yağmur yağıyordu
Sokaklar, caddeler soğuktu
Ve bacalar tütüyordu evlerde
19. Rüya gibi bir akşamı seyretmeye geldin
Çok benzediğin memleketin her tepesinde
Baktım: Konuşurken daha bir kere güzeldin
İstanbul’u duydum daha bir kere sesinde
Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Hüsnütalil sanatı kullanılmıştır.
B) 14’lü hece ölçüsüyle yazılmıştır.
C) Redif ve tam uyak kullanılmıştır.
D) “Sevgili”, memlekete; “akşam”, rüyaya benzetilmiştir.
E) Çapraz uyak düzeniyle yazılmıştır.
20. Aşağıdakilerin hangisinde imge kullanılmamıştır?
A) Güneşin gözü aktı narlar çatladı bir bir
Saçının perçeminde rüzgâr pusuyla düştü
B) Büyük ve yeniktir erkekler
Söz dinlemez serüvenci çocuk
C) Sen o saatler uykudaydın
Dışarıda kan rengi bir yağmur yağıyordu
D) Zicirlerle çekiyor, işçiler
Güneşi, yatağımın başına
E) Sen geldin benim deli köşemde durdun
Bulutlar geldi üstünde durdu
21.
I.
Can evinden vurdu felek neyleyim
Ben ağlarım çelik teller iniler
Ben almadım toprak aldı koynuna
Yârim diyen bülbül diller iniler
II.
Vardım ki yurdundan ayak çekilmiş
Yavru gitmiş ıssız kalmış otağı
Camlar şikest olmuş meyler dökülmüş
Sakiler meclisten çekmiş ayağı
Aşağıdakilerden hangisi numaralanmış bu dörtlüklerin ortak özelliklerinden biri değildir?
A) Redife yer verilmisi
B) Hece ölçüsüyle yazılması
C) Aynı nazım biçimiyle yazılması
D) Zengin uyağın kullanılması
E) Yalın bir söyleyişin tercih edilmesi
22. I. Ele alınan durum veya eserin hem olumlu hem olumsuz yönleri açıklanır.
II. Herhangi bir konuda yazarın kendi “ben”ini yazdığı yazılardır.
III. Güncel bir konunun kanıtlanma amacı güdülmeden ele alındığı yazılardır.
IV. Toplumu ilgilendiren olay ve durumların 5N1K kuralıyla ele alındığı yazılardır.
Numaralanmış cümlelerde verilen açıklamalardan hangisi aşağıdaki düzyazı türlerinden biriyle eşleşmez?
A) Haber yazısı
B) Eleştiri
C) Sohbet
D) Deneme
E) Fıkra
23. Aşağıdakilerin hangisinde bilgi yanlışı yapılmıştır?
A) Absürt tiyatro; bütün alışılmış kalıpların , düzenin ve mantığın dışına çıkar.
B) Panel, güncel bir konunun dinleyiciler önünde bir başkan yönetiminde sohbet havasında tartışılmasıdır.
C) Melodram, dramın duygulandırıcı ve daha fazla heyecan verici olanıdır.
D) Masal çocuklar için yazılan, didaktik içerikli, ulusal nitelikte bir türdür.
E) Bir dinleyici topluluğuna bir düşünceyi aşılamak için yapılan konuşmalara söylev denir.
24.
I.
– Fakat nevbet
Zavallı yavrucağım hâline harâb ediyor: Vücudu ateş içinde, dalıp dalıp gidiyor İlaçların da mı te’siri kalmamış acaba? Sekiz gün oldu…
– Merak etmeyin hanım, hammâ…
– Hayır, Huda’ya emanet, neden merak edeyim? Fakat kuzum, ne kadar da olsa ben de vâlideyim! Geçer bu korkulacak şey değil.
II.
Bir dala konmuştu karga cenapları;
Ağzında bir parça peynir vardı,
Sayın tilki kokuyu almış olmalı,
Ona rağmen yapmaya başladı.
“-Ooo! karga cenapları, merhaba!
Ne kadar güzelsiniz, ne kadar şirinsiniz!
Gözüm kör olsun yalanım varsa.
Tüyleriniz gibiyse sesiniz,
Sultanı sayılırsınız bütün bu ormanın.
Bu iki metnin türleri aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir?
A) Hikâye – fabl
B) Manzum hikâye – fabl
C) Masal – destan
D) Masal – hikâye
E) Roman – masal
CEVAPLAR
|
1. B |
13. C |
|
2. A |
14. D |
|
3. E |
15. E |
|
4. E |
16. A |
|
5. D |
17. D |
|
6. E |
18. E |
|
7. A |
19. A |
|
8. B |
20. B |
|
9. C |
21. D |
|
10. D |
22. C |
|
11. C |
23. D |
|
12. A |
24. B |
