Cumhuriyet Dönemi Tiyatrosunun Genel Özellikleri ve İşlenen Konular Nelerdir?
- 1927’de Darülbedayi’nin başına Muhsin Ertuğrul‘un geçmesiyle tiyatro, çağdaş bir sanat atanına dönüşmüştür. 1923-1940 arasında bir grup yazar, düşünce yönü ağır basan eserler yazmış; güncel siyasi görüşler doğrultusunda seyirciyi yönlendirme, eğitme görevini üstlenerek toplumsal eleştiri yapmıştır. Diğer bir yazar grubu İse Osmanlıyı eleştirip Cumhuriyeti Övmüş, milliyetçilik duygusuyla Anadolu’nun direnişini yüceltmiş, sanatta çağdaşlaşmayı amaç edinerek ulusallıktan ayrılmadan evrenseli yakalamayı düşünmüştür.
- 1940-1960 dönemi oyunlarında Dünya Savaşı sonrasında ekonomik şartların birey, aile ve toplum üzerindeki etkisi, değişen değer yargıları, ilişkileri yönlendirmede geleneklerin değil paranın etkin olması gibi konular işlenmiştir.
- 1960-1980 arasında yaşanan üç askeri darbe (27 Mayıs 1960,12 Mart 1971.12 Eylül 1980] siyasi ve sosyal hayatı büyük Ölçüde etkilemiştir.
- Toplumsal sorunlar, aile İçi ilişkiler, varoş hayatı, Almanya’ya giden işçi sorunları; köylü-kentli, ağa-köylü, imam muhtar öğretmen çatışması bu dönem tiyatro eserlerinde sıkça yer almıştır.
- Çok sayıda devlet tiyatrosu ve özel tiyatro açılmıştır. Tiyatro yazarları genellikle birikimli, aydın kişilerdir.
- Geleneksel tiyatroyla modern tiyatronun özelliklerinin bir arada görüldüğü eserler verilmiştir. Daha çok Batılı anlamda tiyatro eserleri yazılmıştır.
- Akıl ve bilimin öne çıktığı yapıtlar kaleme alınmıştır. Eserlerde oyuncu kadrosu oldukça geniş tutulmuştur.
- Çocuk tiyatrosu çalışmaları yapılmış, kadınlar sahnede daha çok yer almaya başlamış, devlet konservatuarı açılmıştır.
- Halkın anlayabileceği açık ve anlaşılır bir dil kullanılmıştır.
- Oyunlar genellikle nesir biçiminde yazılmakla beraber nazım-nesir karışık yazılanlar da vardır.
- Bireysel duygu ve düşünceler, sosyal kurumlardaki değişimler tiyatrolarda sahnelenmiştir.
Cumhuriyet Dönemi tiyatrosunda işlenen konular
Değişen yaşam tarzının sonucunda yaşanan aile dramları
Aile kurumunu ve geleneksel yapıyı bozan ağır hayat şartları
Değer çatışmaları, köy gerçekliği, gelenekler
Köyden kente göçün yarattığı problemler
Gecekondularda ki uyum ve kimlik sorunları
Toplumsal ve ekonomik adaletsizlikler
Osmanlı tarihindeki önemli olaylar ve kişiler
Kadının ezilmesi, bilinçsizlik, iyi-kötü mücadelesi
Kapitalizmin getirdiği olumsuzluklar
Haksızlık ve sömürü düzeni
Halk kahramanlarının başkaldırması
Ekonomik nedenlerden kaynaklı sınıf çatışması