LYS Türk Edebiyatı Deneme Sınavı – 17

LYS – 17 Deneme Sınavı

 1.             Uzak çok uzağız şimdi ışıktan

Çocuk sesinden, gül ve sarmaşıktan

Dönmeyen gemiler olduk açıktan

Acımızı saran, arayan var mı

Bu dörtlükle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A)    Ulama yapılabilir.

B)
11 ‘li hece ölçüsüyle yazılmıştır.

C)    Uyak düzeni aaab şeklindedir.

D)    İstifham sanatına yer verilmiştir.

E)     Epik şiirden alınmıştır.

 

2.             Sözünü bilen kişinin

Yüzünü ak eder bir söz

Yukarıdaki dizelerle;

I.      diyenin

II.     işini sağ eder

III.    sözü pişirip

IV.    bir söz

sözlerinin tümü kullanılarak “çapraz uyak” düzeninde anlamlı bir dörtlük oluşturmak istense son iki dizenin sıralaması aşağıda­kilerden hangisi olur?

A) I. – II.              B) IV. II.           C) II. IV.

    IV. III.                III. – .I                 III. -I.

D) III. – I.             E) IV -I.

    II. IV                 II. III.

 

3.             Gidişinle karalar bağlayan sema

Döktü içini sicim sicim toprağa

Bu  dizelerde aşağıdaki  açıklamalardan hangisine uygun bir söz sanatı vardır?

A)    Bir sözcüğü benzetme ilgisi olmadan başka bir sözcük yerine kullanma

B)    Bir durumu gerçek nedeninin dışında başka bir nedene bağlama

C)    Bir sözü, hem gerçek hem de mecaz an­lamını çağrıştıracak biçimde kullanma

D)    Bir durumu gerçekte olduğundan daha büyük ya da daha küçük gösterme

E)     Söz arasında herkesçe bilinen eski bir olaya, duruma işaret etme

 

4.      Aşağıdaki dizelerin hangisinde benzetme yapılmamıştır?

A)            Caddeye huysuz bir yağmur yağıyordu

Islanmış yapraklar gibiydi gözlerin

B)            Sular gene o sular, kıyı gene o kıyı

Gene çamlar dinliyor uzaktan bir şarkıyı

C)            Açılan bir gülsün sen yaprak yaprak

Ben aşkımla bahar getirdim sana

D)            Bir hasret denizidir yalnızlık

Okyanus derinliği gözlerinde

E)            Bir senfonidir yalnızlık

Yaşlı gözlerle, paslı kulaklarla dinlenen

 

5.     Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

A)    Hoca Ahmet Yesevi’nin yazdığı Atabet’ül Hakayık’ta sembolik kahramanlar vardır.

B)    Dede Korkut Hikâyeleri hem destan hem halk hikâyesine ait özellikler taşır.

C)    Kutadgu Bilig İslamiyet etkisindeki Türk edebiyatının yazılı ilk ürünüdür.

D)    Divan-ı Lügat’it Türk’te 7500 Türkçe söz­cüğün Arapça karşılığı verilmiştir.

E)    Divan-ı Hikmet, tasavvuf felsefesini öğ­retmek amacıyla yazılmıştır.

 

 

6.     Ortaokul sıralarında başlayan şiir sevgisi lise yıllarındayken ürün vermeye başlar. 1933’ten sonra Yeditepe, Ses, Güney, Varlık gibi ede­biyat dergilerinde şiirleri yayımlanır. Halk ede­biyatına duyduğu hayranlık, şiirlerinin dil ve üslubunda da kendini gösterir. Sanatçı, halk dilinden ve şiirinden aldığı öğeleri kendine özgü bir biçimde kullanarak özgün bir şiir di­line ulaşır. “Yaradana Mektuplar, Karadut, Dol Karabakır Dol” ünlü şiir kitaplarıdır.

Bu parçada tanıtılan ressam şairimiz aşağıdakilerden hangisidir?

A)    Necati Cumalı

B)    Cahit Külebi

C)    Rıfat Ilgaz

D)    Bedri Rahmi Eyüboğlu

E)    Ahmet Kutsi Tecer

 

7.              I.     Atılan top gövdeleri bölerken

Akan kanlar çukurlara dolarken

Amerika aya füze salarken

Sokakta aç susuz ölenler vardır

 

II.    Ne ağlarsın benim zülfü siyahım

Bu da gelir bu da geçer ağlama

Göklere erişti feryadım ahım

Bu da gelir bu da geçer ağlama

Bu iki dörtlükte, sırasıyla aşağıdaki şiir türlerinden hangilerine özgü nitelikler ağır basmaktadır?

A)    Didaktik – Epik

B)    Lirik – Dramatik

C)   Satirik – Lirik

D)   Dramatik – Pastoral

E)    Satirik – Didaktik

 

8.     Gazete ya da dergilerin belirli sütunlarında genel bir başlık altında, günlük herhangi bir olayı bir görüş ve düşünceye bağlayarak yo­rumlayan ciddi ya da eğlenceli kısa yazılardır.

Bu parçada sözü edilen yazı türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Makale               B) Deneme      C) Röportaj

D) Fıkra                   E) Eleştiri

 

9.     (I) Cumhuriyet döneminin önemli deneme ve eleştiri yazarıdır. (II) Hayatının büyük bir bölü­münde çevirmenlik yaparak Fransız ve Rus klasiklerini dilimize kazandırmıştır. (III) Türkçe-nin özleşmesi, yabancı sözcüklerin dilden atıl­ması için çalışmıştır. (IV) Devrik cümleye dayalı anlatımın karşısında olmuş ve kurallı cümleyi ustalıkla kullanmıştır. (V) Edebiyatımızda bir yol gösterici görevi üstlenen sanatçı edebi­yata şiirle başlamış; deneme ve eleştiri ala­nında ün kazanmıştır.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin han­gisinde Nurullah Ataç’la ilgili bilgi yanlışı vardır?

A)l.        B) II.       C) III.      D) IV.      E) V

 

10.   Edebiyat içerik, şekil ve üslubu ile sıradan ko­nuşmalardan çok üstün olmakla beraber, gün­lük konuşmaya; yani dile sıkı sıkıya bağlıdır. Edebiyat dil ile vücuda gelen bir sanattır. Bun­dan dolayı denebilir ki bir ulusun dili ne ise edebiyatı da odur. Dilin de çeşitli yönleri var­dır. Ses, dilin en önemli unsurlarından biridir. Yazar, eserde bunları unutmuş görünüyor.

Bu parça aşağıdaki yazı türlerinin hangi­sinden alınmış olabilir?

A) Fıkra                   B) Anı               C) Roman

D) Eleştiri               E) Deneme

 

11. I. Bir yazarın kendi isteğine göre seçtiği herhangi bir konuda kesin yargılara var­madan, kişisel düşüncelerini kendi ken­disiyle konuşuyormuş gibi kaleme aldığı yazılardır.

II.     Yazarın gezip gördüğü yerlerle ilgili göz­lemlerini, incelemelerini bir araya getirdiği yazılardır.

III.    Toplum hayatında önemli görevler üst­lenmiş, toplumu ilgilendiren önemli olay­ları bizzat yaşamış ya da bu olaylara tanık olmuş kişilerin hayatlarının başkaları ta­rafından anlatıldığı yazılardır.

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerde sözü edilen edebi türler, aşağıdakilerin hangi­sinde sırasıyla verilmiştir?

A)    Fıkra – Röportaj – Deneme

B)    Deneme – Gezi yazısı – Biyografi

C)   Sohbet – Gezi yazısı – Anı

D)    Deneme – Anı – Röportaj

E)    Söyleşi – Röportaj – Eleştiri

 

12.   Ortaoyunuyla ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A)    Şive taklitlerine, cinaslı ve tevriyeli kulla­nımlara yer verilir.

B)    Başoyuncular Pişekâr ve Kavuklu’dur.

C)  Okumamış, alt sınıf karakteri temsil eden Kavuklu, Karagöz’e benzer.

D)    Balama (Rum) ve Frenk diğer oyuncu tip­leridir.

E)    Doğaçlama olarak oynanan bir gölge oyunudur.

 

13. Cumhuriyet dönemi oyun yazarlarındandır. Kafka, Rilke, Shakespeare gibi sanatçılardan çeviriler yapmıştır. “Deli İbrahim” adlı oyu­nuyla Türk Dil Kurumu’ndan ödül almıştır. “Kezban, Allah’ın Dediği Olur, IV. Murat, Genç Osman, Kösem Sultan” gibi oyunlar yazmış­tır.

Bu parçada tanıtılan sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A)    Orhan Asena

B)    Turan Oflazoğlu

C)    Refik Erduran

D)    Haldun Taner

E)    Recep Bilginer

 

14.           Ala gözlerini sevdiğim dilber

Kokuya benzettim güller içinde

İnceciktir belin, hilâldir kaşın

Selviye benzettim dallar içinde

Bu dörtlük aşağıdakilerin hangisinden alın­mış olabilir?

A) Varsağı        B) Semai          C) Mani

D) İlâhi             E) Koşma

 

15.   Aşağıdakilerin hangisinde sadece Halk edebiyatı nazım biçimleri ve türleri sıralan­mıştır?

A)    Türkü, Semai, Mani, Tuyuğ

B)   Varsağı, Ağıt, Şathiye, Koşma

C)    İlahi, Mani, Şarkı, Destan

D)    Murabba, Koşma, Ninni, Türkü

E)    Destan, Rubai, Gazel, Mani

 

16.  Aşağıdakilerden hangisi Dede Korkut Öyküleri’nin özelliklerinden biri değildir?

A)    Kahramanları Oğuz beylerinden seçilir.

B)    Hem öykü hem destan özelliği taşır.

C)    Nazım ve nesir bir aradadır.

D) Yaşanan gerçekler, Dede Korkut tarafın­dan öykü biçimine getirilmiştir.

E)    Kahramanlar ve olaylar olağanüstü özel­likler taşır.

 

17. — İslamiyet öncesi Türk edebiyatına ait sözlü ürünlerdir. Bir tür ağıttır. Bir kimsenin ölümünden sonra yapılan ve — diye adlan­dırılan yas törenlerinde söylenirdi.

Bu parçadaki boş yerlere sırasıyla aşağı­dakilerden hangileri getirilmelidir?

A)    Savlar – şölen

B)    Koşuklar – sığır

C)    Destanlar – yuğ

D)    Sagular – yuğ

E)    Sagular – sığır

 

18.   8. yüzyılda ortaya konan ve Türk edebiyatının yazılı ilk belgeleri

I                                                                                                   II

sayılan Orhun Yazıtları’nda, dağılan Göktürklerin Bilge Kağan ve Kültigin tarafından bir araya getirilişi anlatılmaktadır. Yuluğ Tigin

III

tarafından yazılan ve ilk kez Danimarkalı Strahlenberg   tarafından

IV

okunan yazıtların oldukça sade bir dili vardır.

                                                     V

Bu parçadaki bilgi yanlışı numaralanmış bö­lümlerin hangisinden kaynaklanmaktadır?

A) I.        B) II.       C) III.       D) IV.      E) V.

 

19.   Rus edebiyatı, daha çok realizmin etkisinde kalmıştır. Bu etkiyi

                                                      I

Dostoyevski’nin yapıtlarında açıkça görürüz. Dostoyevski’nin Anna  

            II                                                                                           III

Karenina’sı gerçekçi anlayışla yazılmıştır. Bu­nunla birlikte  Rus edebiyatında  Puşkin gibi romantizm etkisinde önemli eserler vermiş

IV                 V

sanatçılar da yok değildir.

Bu parçada numaralanmış yerlerin hangi­sinde bilgi yanlışı vardır?

A) I.         B) II.        C)lll.       D) IV       E) V.

 

20.   19. yüzyılın ikinci yarısında ortaya çıkan bu akımın sanatçıları gözleme büyük önem verir; üslubun sağlam, açık ve anlaşılır olmasına özen gösterir. Romanın kendi güzelliğinden, biçimin mükemmelliğinden başka gayesi yok­tur. Yazar ahlakçı değil; insanda, toplumda gördüklerini anlatmakla yetinen bir gözlemci­dir.

Bu parçada sözü edilen akım ve bu akımın önemli temsilcileri aşağıdakilerin hangi­sinde doğru verilmiştir?

A)    Realizm; Comaille, Emile Zola, Balzac

B)    Klasisizm; G. Flaubert, Balzac, Racine

C)    Romantizm; V. Hugo, Balzac, Stendhal

D)    Realizm; Balzac, Stendhal, Flaubert

E)    Parnasizm; Banville, Leconte de Lisle, V. Hugo

 

21.   Aşağıdakilerden hangisi bir gazelin ilk beyti (matla) olabilir?

A)            Vaslım dilersin çün dedin lutf edeyin olsun dedin

Yarın dedin bir gün dedin ferdalara saldın beni

B)            Yoklamazsın hiç var mı dağın yâresin

Böyle mi gözler güzeller âşık-ı biçâresin

C)            Şöyle gird olmuş Firengistan birikmiş bir yere

Sonra gelmiş gûşe-i ebruda hal olmuş sana

D)            O kâfir – beççe bir peymâne sahbâ sundu kim alıp

Derûn-i lâleden âteş fürûzan olduğun gördük

E)            Seyr eylemesem âyinede aks-i cemalin

Hüsn ile seni meh gibi mümtaz sanırdım

 

22. Duygular, insan doğasının ayrılmaz parçasıdır. İnsan, yaşadıkları karşısında duygulanır; kor­kuları, heyecanları, sevinçleri doğrultusunda hareket eder. Böyle anlarda onun, sağduyu­suna ve aklına bağlı kalarak davranması söz konusu olamaz.

Bu görüşleri dile getiren kişinin karşı çıktığı ve savunduğu akımlar, aşağıdakilerden hangisinde birlikte verilmiştir?

A)    Klasisizm – sembolizm

B)    Realizm – romantizm

C)    Romantizm – natüralizm

D)    Klasisizm – romantizm

E)    Parnasizm – sembolizm

 

23.   İlk şiiri Servet-i Fünun, Uyanış dergilerinde ya­yımlandı. İkilikler ve dörtlüklerden oluşan bu şiirlerde yoğun bir söyleyiş güzelliği dikkat çekti. İnsan, toplum ilişkilerini konu edinerek düşündürücü bir şiir evreni kurdu. Alay ve iro­niyle beslenen, mantık oyunlarına dayanan şi­irler yazdı. Batı şiiri ve geleneksel Türk şiirinden yararlanarak verdiği bileşim sanatını zenginleştirip geliştirdi. “Dünya Kaçtı Gö­züme, Bir Kapı Önünde, Çiçekleri Yemeyin, Yalnızlık Paylaşılmaz” önemli eserleridir.

Bu parçada tanıtılan sanatçı aşağıdakiler-den hangisidir?

A)    Hilmi Yavuz

B)    İsmet Özel

C)    Cahit Zarifoğlu

D)   Özdemir Asaf

E)    Cemal Süreya

 

24.   Amerikan edebiyatının en önde gelen yazar­larından biridir. Yazar olarak tanınmadan önce işçilik yaparak hayatını kazanırdı. Meksika asıllı Amerikalıları anlattığı “Yukarı Mahalle” adlı romanıyla dikkatleri üzerine çekti. 1936’da yayımlanan romanı “Bitmeyen Kavga” bugüne kadar yazılmış en iyi grev ro­manlarından biridir. “Gazap Üzümleri” roma­nıyla 1940 yılında Pulitzer Ödülü’nü almayı başaran yazar, 1962 yılında da Nobel Ödü­lü’nü kazandı.

Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A)    Mark Tvvain

B)    Jack London

C)    Ernest Hemingvvay

D)    John Steinbeck

E)    Edgar Ailen Poe

 

25. (I) Tamamen yerli ve ulusal olan sözlü dönem Türk edebiyatının ürünleri göçebe Türk ka­rakterine uygundur. (II) Edebiyatımızın bu sözlü döneminde dilimize az da olsa Arapça, Farsça sözcükler girmiştir. (III) Bu döneme ait bilgilere Çin kaynaklarından, Uygurca metin­lerden, Göktürk Yazıtları’ndan ve Muhakemetü’l Lugateyn adlı eserden ulaşıyoruz. (IV) Bu dönemde işlenen konuların başlıcaları aşk, kahramanlık ve doğa sevgisidir. (V) Eserler biçim ve ölçü bakımından ulusal bir nitelik taşır.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangi ikisinde Sözlü Dönem Türk Edebiya­tıyla ilgili bir bilgi yanlışı vardır?

A) I. ve II                 B) I. ve III.         C) II. ve III

D) II. ve IV.             E) III. ve V

 

26.   Divan edebiyatının   18. yüzyıl   şairlerinden olan Nedim

  I

Lale Devri sanatçısıdır. Divan’ında şarkı nazım şeklinin yer alması

       II                                                                III

mahallileşme  halka yaklaşma isteği ve eğiliminin bir göster­gesidir.

IV

Hayrabad adlı mesnevisi şaire ününü  getiren en önemli eseridir.

        V

Bu parçada numaralanmış yerlerin hangi­sinde bir bilgi yanlışı yapılmıştır?

A) I.        B) II.       C) III.       D) IV.      E) V.

 

27. Divan geleneğinden etkilenerek aruzla şiirler yazdı. Fakat asıl gücünü âşık geleneğine bağlı şiirlerinde gösterdi. Özellikle gülmece ve taş­lama türünde başarılı ürünler verdi. Çağının bazı toplumsal sorunlarına dokundu. Çevre­sinde gördüğü haksızlık ve yolsuzlukları kor­kusuzca dile getirdi.

Bu parçada sözü edilen 19. yüzyıl Halk ozanı aşağıdakilerden hangisidir?

A)    Dadaloğlu

B)    Dertli

C)    Seyran i

D)    Gevheri

E)    Erzurumlu Emrah

 

28.   Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

A)    Saz şairleri içinde en çok şiiri olan sanatçı Âşık Ömer’dir.

B)    Bayburtlu Zihni’nin “Divan” ve “Sergüzeştnâme” adlı eserleri vardır.

C)    Karacaoğlan, Divan ve Tekke şiirinden hiç etkilenmemiştir.

D)    Kayıkçı Kul Mustafa, yergi ve mizah tü­ründeki şiirlerin en başarılı örneklerini ver­miştir.

E)    Kavganın ve yiğitliğin simgesi olan, koçaklamalarıyla tanınan şair Köroğlu’dur.

 

29.   Aşağıdaki yargılardan hangisi, Tekke ede­biyatının özellikleri arasında yer almaz?

A)    Amacı, insanlara tasavvuf düşüncesini benimsetmek, ilahi aşkı dile getirmektir.

B)    Lirik ve didaktik şiir örnekleri diğer şiir tür­lerine göre fazladır.

C)   Sadece hece ölçüsü kullanılmış, aruz vezniyle şiir söylenmemiştir.

D)    Söz sanatlarına fazla yer verilmemiş; fakat çeşitli semboller kullanılmıştır.

E)    İlahi, nefes, deme, sathiye, nutuk, devriye gibi ürünler ortaya konmuştur.

 

30.           I.    İlk romanı Cevdet Bey ve Oğulları’nda modernleşme sürecini İstanbullu bir aile üzerinden anlatmıştır.

II.     Çağdaş Türk tiyatrosunun kurucusu sa­yılmış, yazılarını “İnsan ve Tiyatro Üzerine Gördüklerim” adlı kitabında toplamıştır.

III.    “Resimli Türk Edebiyatı” adlı eserinde Türk edebiyatının tarihi gelişimini dile ge­tirmiştir.

IV.    Adını “Cebbaroğlu Mehemmet” şiiriyle duyurmuş, pek çok türde eser vermiştir.

Numaralı cümlelerde yer verilen açıklama­lar aşağıdaki sanatçılardan hangisiyle ilişkilendirilemez?

A)    Attila İlhan

B)    Muhsin Ertuğrul

C)    Nihat Sami Banarlı

D)    Orhan Pamuk

E)     Mehmet Kaplan

 

31.    15. yüzyılda yaşayan — Tekke ve Tasavvuf şairi olup Bektaşi tarikatına bağlıdır. Hem hece hem de aruzu kullanan şairin mizahlı, alaycı, iğneleyici bir dili vardır. Tasavvufi gö­rüşlerini anlattığı — adlı mensur bir eseri var­dır.

Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıda-kilerin hangisinde verilenler sırasıyla geti­rilmelidir?

A)     Kaygusuz Abdal – Budalanâme

B)    Bayburtlu Zihni – Sergüzeştnâme

C)    Pir Sultan Abdal – Budalanâme

D)    Kaygusuz Abdal – Mektubat

E)    Pir Sultan Abdal – Sergüzeştnâme

 

32.           I.     Halk şiiri nazım biçimlerinden yararlanılmış, hece ölçüsüyle şiirler yazılmıştır.

II.     Roman ve öyküde yazarlar, Anadolu’ya yönelmiş; Anadolu insanının sorunlarını ele almıştır.

III.     Konuşma diliyle yazı dili birleştirilmiş, sade bir dil kullanılmıştır.

IV.    Türkçülük akımının etkisi edebiyata da yansımış, Mehmet Emin Yurdakul, Ziya Gökalp gibi isimler, akımın öncülüğünü yapmıştır.

V.  Şiir serbestleştirilmiş; şairin yaratma öz­gürlüğünü kısıtlayan uyak önemsenme­miştir.

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin han­gisinde Milli Edebiyat dönemiyle ilgili bir bilgi yanlışı vardır?

A) I.        B) II.       C) III.       D) IV.       E) V.

 

33.    Halk ozanlarımız halkın sesi olmuştur yıllar yılı: — bir yayla güzelini sevmekle sevgimize ter­cüman olmuş, — Toroslardaki Avşar boyla­rını anlatırken aslında bizi anlatmıştır. — ise yiğitliği öğretmiş dizelerinde, genç yaşlı her­kese.

Bu parçadaki boşluklara aşağıdakilerin hangisinde verilenler sırasıyla getirilmeli­dir?

A)    Köroğlu – Dadaloğlu – Karacaoğlan

B)    Karacaoğlan – Dadaloğlu – Köroğlu

C)    Âşık Veysel – Karacaoğlan – Köroğlu

D)    Dertli – Gevheri – Erzurumlu Emrah

E)    Seyrani – Dertli – Dadaloğlu

 

34.   Aşağıdakilerden hangisi Divan şiirinin be­lirleyici bir özelliği değildir?

A)    Beyit bütünlüğünü esas alma

B)    Arapça ve Farsça tamlamalara çok yer verme

C)    Konudan çok söyleyişe özen gösterme

D)    Anlatımda mazmunlara yer verme

E)    Somut konular üzerine yoğunlaşma

 

35.   Aşağıdakilerden hangisi, Tanzimat romanı­nın bir niteliği değildir?

A)    Batılılaşmayı yanlış anlayan tiplere ağırlık verme

B)    Olayın akışını kesip okura bilgi verme

C)    Konuları   tarihten,   günlük   yaşamdan seçme

D)    Tasvirleri (betimlemeleri) süs olmaktan çı­karma

E)    Kahramanları tek yönlü olarak ele alma

 

36. Tarih, coğrafya, bibliyografya, toplumbilim alanlarında yazılmış güçlü eserleri vardır. “Cihannüma” adlı eserinde Japonya’dan Irak sınırına kadar olan ülkelerin coğrafyasını, kısa tarihini, bitkiler ve hayvanlar dünyasını anlatır. “Fezleke” de ise 17. yüzyılın tarihsel olaylarını konu edinmiştir. Kimi eserlerinde Divan ede­biyatının sade nesir, kimilerinde ise orta nesir özellikleri görülür.

Bu parçada sözü edilen sanatçı, aşağıda­kilerden hangisidir?

A)    Evliya Çelebi

B)    Kadı Burhaneddin

C)   Sinan Paşa

D)    Kâtip Çelebi

E)    Nesimi

 

37. Tanzimat dönemi edebiyatı, pek çok yeni türün ortaya çıkmasını sağlamıştır. İlk örnekler Batı’daki örnekler taklit edilerek yazıldığı için yetkinliğe sahip değildir. İlk çeviri roman Telemak’tan on iki yıl sonra

                                                                           I

Şemsettin Sami, ilk yerli roman olan Taaşşuk-ı Talât ve Fitnat’ı  yazar.

           II                                                                    III

Ama edebi nitelikler taşıyan ilk romanı Namık Kemal yazacaktır: İntibah. İlk tarihi roman sayılan Yeniçeriler de yine Namık Kemal

    IV                                                     V

imzası taşıyacaktır.

Bu parçadaki numaralanmış yerlerin han­gisinde bilgi yanlışı vardır?

A) I.         B) II.        C)lll.       D) IV.       E) V.

 

38.   Tanzimat dönemi hikâye ve romancılarındandır. Eserlerini realizm ve natüralizm etkisiyle kaleme almıştır. — adlı eserinde kırsal kesim gerçeğine değinir. Bu eser edebiyatımızda realizmin başarılı bir örneğidir. Yazarın — adlı eserinde ise psikolojik tahliller ağır basar. Ro­mandaki kişilerin betimlenmesi ve çözümlen­mesi oldukça başarılıdır.

Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıda-kilerin hangisinde verilenler sırasıyla geti­rilmelidir?

A)    Karabibik – Zehra

B)    Karabibik – Sergüzeşt

C)   Zehra – Karabibik

D)    Cezmi – Zehra

E)    Sergüzeşt – Karabibik

 

39.   Aşağıdakilerden hangisi Servet-i Fünun şa­irlerinin özelliklerinden biri değildir?

A)    Konu bütünlüğüne değil, parça güzelli­ğine önem vermeleri

B)    Parnasizm ve sembolizmden etkilenme­leri

C)   Sone ve terza-rima gibi Batı’dan alınan nazım şekillerini kullanmaları

D)    “Sanat için sanat” ilkesine bağlı kalmaları

E)    Aşk, doğa, felsefe, bilim – teknik ve ka­ramsarlık konularını işlemeleri

 

40. Mai ve Siyah’tan başlayarak yazar, romanla­rına çok ilgi çekici karakterler bulmakta büyük ustalık gösterir. Gerçekten bu romanındaki Ahmet Cemil ve diğer iki romanındaki Bihter (Aşk-ı Memnu) ile Vedide (Kırık Hayatlar) Türk romanında adları unutulmayacak olan karak­terlerdir.

Bu parçada eserlerinden söz edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir?

A)    Halit Ziya Uşaklıgil

B)    Mehmet Rauf

C)    Recaizâde Mahmut Ekrem

D)    Hüseyin Cahit Yalçın

E)    Tevfik Fikret

 

41.   I.     Kuruluşunu bir beyanname ile duyuran ilk topluluktur.

II.     “Sanat, şahsi ve muhteremdir.” ilkesini benimsemiştir.

III.    Genç yetenekleri bir araya getirmek, ana amaçlarından biridir.

IV.   Tanzimat edebiyatına tepki olarak ortaya çıkmıştır.

V.     Batı’nın önemli sanatsal ve bilimsel eser­lerini çevirmeyi amaçlamıştır.

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin han­gisinde Fecr-i Âti topluluğuyla ilgili bir bilgi yanlışı vardır?

A) I.         B) II.        C) III.       D) IV.       E) V.

 

42.   Konu bakımından doğal destanlara benzeyen yapma   destanlarda da    ulusları   etkileyen  önemli olaylar işlenir. Doğal destanlardan

                            I

farkı, yaratıcısının bilinmesidir.   Kayıkçı Kul  Mustafa’nın “Genç

                          I

Osman Destanı” yapma destanlara Halk edebiyatımızdan güzel bir

                            III

örnektir. Cumhuriyet Döneminde de pek çok yapma destan yazılmıştır. Cahit Külebi’nin “Üç Şehitler Destanı” bunlardan biridir. Kurtuluş

             IV

Savaşı’nı “Kuva-yı Milliye” adıyla destanlaştıran şair ise Nazım Hikmet

                                                                                                    V

Ran‘dır.

Bu parçadaki numaralanmış bölümlerden hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

A) I.        B)ll.       C) III.      D) IV.      E)V.

 

43. Tüm romanlarının konusunu İstanbul’da geçen olaylar oluşturur. Büyük konak ve yalı­larda yaşayan insanlardan en kenar semtlerde yaşayan insanlara kadar her tipten insan, onun eserlerinde kendi çevreleri, düşünceleri, inançları ve dilleriyle son derece canlı bir bi­çimde yaşar. Bu yüzden “sokağı edebiyata ta­şıyan” bir romancı olarak ünlenmiş; romanla­rına sosyoloji ve folklor açısından adeta bir belge gözüyle bakılmıştır.

Bu parçada sözü edilen sanat anlayışına sahip yazar, aşağıdakilerden hangisidir?

A)    Ahmet Rasim

B)   Yahya Kemal Beyatlı

C)    Hüseyin Rahmi Gürpınar

D)   Şemsettin Sami

E)    Mehmet Rauf

 

44. Makale, tiyatro ve fıkralarıyla tanınan sanatçı, öykülerinde büyük şehirlerdeki hayatın içinde yozlaşmış, züppe insan tiplerini ele almıştır. Gözleme önem vermiş; canlı, neşeli, nükteli bir üslup kullanmıştır. Öykü ve tiyatrolarında mizah ve hiciv havasını daha ağırlıklı tutmuş­tur. Keşanlı Ali Destanı’yla epik tiyatronun ül­kemizdeki ilk örneklerinden birini vermiştir.

Bu parçada hakkında bilgi verilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Falih Rıfkı Atay                  B) Orhan Kemal

C) Haldun Taner                     D) Yaşar Kemal

E) Oğuz Atay

 

45. Yazıda ve konuşmada sözcükler ve cümleler su gibi akar. Eğer bazı sözcük ve deyimlerin anlamlarını bilmezsek düşünceler arasındaki bağ kopar. Bu yüzden dildeki sözcük ve de­yimleri iyi bilmek gerekir. İşte o zaman insan, geniş duygu ve düşünce dünyasına rahatça açılabilir. Bunun için okullarda dil, her yönüyle doğru öğretilmelidir. Yalnız öğretmenlerin değil, anne ve babaların da bütün sözcüklerin doğru söyleniş ve yazılışlarını gençlere öğret­mesi gerekir.

Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A)    Açıklamaya başvurulmuştur.

B)    Koşul anlamlı cümleye yer verilmiştir.

C)   Benzetme yapılmıştır.

D)    Kişisel görüşlere yer verilmiştir.

E)    Kişileştirme yoluyla anlam güçlendirilmiş­tir.

 

46. Sanatçı, şiirlerinin çoğunda İslam’ı anlatmaya çalışmıştır. Tüm şiirlerini aruzla yazmış ve aruzu konuşma diline büyük bir başarıyla uy­gulamıştır. Nazmı nesre yaklaştıran şair, “Köse imam”da İslam’ı yanlış anlayarak karısını bo­şamak isteyen, acımasız, cahil bir adamı an­latır. Temsil ettiği edebi akımı: “Hayır, hayal ile yoktur benim alışverişim / İnan ki her ne de­mişsem görüp de söylemişim.” dizeleriyle dile getirmiştir.

Bu parçada sözü edilen sanatçı ve temsil ettiği edebi akım aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?

A)    Yahya Kemal Beyatlı – sembolizm

B)    Mehmet Akif Ersoy – realizm

C)    Faruk Nafiz Çamlıbel – romantizm

D)    Mehmet Akif Ersoy – romantizm

E)    Tevfik Fikret – parnasizm

 

47. “Adada oturuyorum. Denizi pek çok severim, balıkçıları da öyle. Balıkçı kahvesine gider otururum. Oraya çeşitli balıkçılar gelir, ben on­larla ahbaplık eder, kayıklarıyla denize çıkar, onları avlamaya çalışırım.” diye cevap verir, niçin hep denizden ve balıkçılardan bahsetti­ğinin sorulması üzerine. Gerçekten de edebi­yatımızda balıkçılardan en fazla söz eden öykücülerimizden biridir o. Balıkçıları avlaya­yım derken kendisi de avlanır. “Dülger Balığı­nın Ölümü” adlı öyküsü bu yönüyle ilgi çekicidir.

Bu parçada sözü edilen öykü yazarı aşağı­dakilerden hangisidir?

A)    Memduh Şevket Esendal

B)   Tarık Buğra

C)   Sait Faik Abasıyanık

D)    Ömer Seyfettin

E)    Ahmet Hamdi Tanpınar

 

48.           I.     Ilık bir rüzgâr tüm nebatatı rahatlattı, insanlar yavaş yavaş kendini dışarıya atı­yordu. Sokaklar canlanmış, kasabada gün başlamıştı.

II.     Böyle insanları hiç sevmezdi. Hep açık sözlü olunmasını isterdi. Onların zaaflarını görüp yüzlerine söylemek isterdi, ama yapmazdı.

III.    Her şey zamanında yapılmıştı. Yemekler hazırlanmış, sofra çoktan kurulmuştu. Herkes gibi ben de masada yerimi almış­tım. O yemeklerin tadı hâlâ damağımda-dır.

Yukarıdaki numaralı parçaların anlatıcıları­nın bakış açıları, sırasıyla aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

A)    İlahi – gözlemci – kahraman

B)    Gözlemci – ilahi – kahraman

C)    Kahraman – gözlemci – ilahi

D)    Gözlemci – kahraman – ilahi

E)    İlahi – kahraman – gözlemci

 

49.   Herkes her şey olamaz. Nasıl iyi asker olmak için disiplin, iyi öğretmen olmak için bilgi, iyi tüccar olmak için para yeterli değilse, nasıl bütün mesleklerin, kendilerine göre biraz do­ğuştan gelme, çoğu da sonradan öğrenilen incelikleri varsa politikanın da rastgele, her­kesin beceremeyeceği yönleri vardır. Bunları becerebilen kimseler, on binlerce kişinin kar­şısına çıkıp nutuk söyleyebiliyor, binlerce kişi­nin elini sıkabiliyor, çömelip ayran içebiliyor…

Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A)    Okuru bilgilendirme amacıyla yazılmıştır.

B)    Dil, göndergesel işleviyle kullanılmıştır.

C)   Anlatım, ilişkilendirmeyle güçlendirilmiş­tir.

D)   İzlenim kazandırmaya yönelik bir parça­dır.

E)    Anlatıma kişisel ifadeler katılmıştır.

 

50. Sarı yağmur incecik, ışığın üstüne yağan başka bir ışık gibi iniyordu. Yerler, ince yağ­muru buradan alıp hızla az Öteye döküveriyordu. Kuşlar boyunlarını içlerine çekmişler, tüyleri domur domur, dallarda kıpırtısız duru­yor. Yağmurun içinden mor bir kelebek seli geçti. İleride akan çayın kıyısında bir çıvgına tutulup bir hayat çalısının üstünde kasırga-landı, hayat çalısı mosmor oldu, tepeden tır­nağa; bir süre karmakarışık iç içe uğunarak, salkım saçak toparlanıp dağılarak, orada sav­ruldu.

Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A)    Okura izlenim kazandırmaya yöneliktir.

B)    Dil alıcıyı harekete geçirme işlevindedir.

C)   Niteleyici sözcüklerden yararlanılmıştır.

D)   Anlatıma kişisel ifadeler katılmıştır.

E)    Heyecana bağlı, sanatlı bir anlatım vardır.

 

51. Başlangıçta Garip Akımı’nın etkisinde günde­lik yaşamın bireysel sevinç ve umutlarını dile getirmiş; 1960’tan sonra insanın, evrenin ve zamanın sorgulandığı şiirler yazmıştır. Öykü ve oyunlarında ise psikolojik öğeleri ve biçim ara­yışını öne çıkarmış; “küçük insan”ın yaşamını, aile bireyleri arasındaki çatışmaları konu edin­miştir. “Şarkılı Kahve, Bir Sabah Uyanmak, Gazoz Ağacı” eserlerinden bazılarıdır.

Bu parçada tanıtılan sanatçı aşağıdakiler-den hangisidir?

A)    Necip Fazıl Kısakürek

B)    Asaf Halet Çelebi

C)    Sabahattin Kudret Aksal

D)    Cahit Külebi

E)    Ömer Bedrettin Uşaklı

 

 

 

52.           Her şey yarım

Yarılandı çok şey

Ömrüm gibi

Hiç kimse sökemez

Yalnızlığı yüreğimden

Kimse güldüremez; ağlatamaz da

Kimse saramaz yaralarımı

Hissedemez sevgimi yüreğinde Ya sen?

Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A)    Bilindik sözcüklerle oluşturulmuştur.

B)    İmgeli bir anlatım vardır.

C)   Anlam dizelerde tamamlanmıştır.

D)    Sözcüklerin çağrışım gücünden yararla­nılmıştır.

E)    Cumhuriyet döneminde yazılmıştır.

 

53.           Kimi sevsem sensin senden ibaret

Hepsini senin adınla çağırıyorum

Arkamdan şımarık gülüşüyorlar

Getirdikleri yağmur sende unuttuğum

Kimi sevsem sensin hayret

İn misin cin misin anlamıyorum

Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A)    Kişi zamirlerine sıkça yer verilmiştir.

B)    Modern şiir anlayışıyla oluşturulmuştur.

C)    Yinelemelerden yararlanılmıştır.

D)    Ritim ve ahenk söyleyişle sağlanmıştır.

E)    Toplumsal bir gerçeğe değinilmiştir.

 

54.   Stendhal eserlerinin, çevresinde olup bitenleri gösteren bir ayna olduğunu söyler. Ben de şimdiye kadar yazdıklarımla çevreme ayna tuttum; ama son kitabım “İki Yüzlü Adam’da aynayı kendi içime tuttum.

Bu parçadaki altı çizili sözle yazarın anlat­mak istediği aşağıdakilerden hangisidir?

A)    Tarafsız bir anlatıma sahip olduğu

B)    Kendisiyle ilgili değerlendirmeler yaptığı

C)    Kendi ruh dünyasını olduğu gibi aktardığı

D)    Hayalleri gerçeğe dönüştürdüğü

E)    Duygularına hiç yer vermediği

 

55.   Lale, Türk kültüründe önemli yeri olan güzel bir çiçektir. O, yalnız bahçelerde yetiştirilmekle kalmamış, kumaşlardan işlemelere, örtülere; halılardan sedef ve taş işlerine kadar her yerde süsleme unsuru olarak kullanılmıştır. Özellikle çinilerdeki lale motifleri, çiçek zevki­mizin ölümsüzlüğünü gösteren zarif belgeler­dir.

Bu parçada özellikle belirtilen aşağıdaki­lerden hangisidir?

A)    Türk kültüründe süslemenin önemi

B)    Süsleme sanatında lalenin yeri

C)    Lalenin eskiden beri yetiştirildiği

D)    Çiniciliğimizde lale motifleri

E)    Çiçekler içinde lalenin önemi

 

56. Sanatın en görsel şölenidir sinema. Yapıt oku­run duygularına en yoğun biçimde yönelmiş­tir. Sinema bir hayal perdesidir aslında. Düşlerin, gerçeklerin ve fantezilerin dans et­tiği bir perde. Bu perdenin en büyük özelliği ise insanı her şeyden çok büyülemesidir.

Bu parçada sinemayla ilgili olarak aşağı­dakilerden hangisine değinilmemiştir?

A)    İnsanları diğer sanatlardan çok etkiledi­ğine

B)    Sinemacıların çok zor bir işi başardıkla­rına

C)    Gerçek ve hayallerin yer aldığına

D)    Görsel unsurlarla kişiyi etkilediğine

E)    Fantastik kültürün de kendine sinemada yer bulduğuna

 

CEVAPLAR

1

E

11

B

21

B

31

A

41

D

51

C

2

D

12

E

22

D

32

E

42

D

52

C

3

B

13

B

23

D

33

B

43

A

53

E

4

B

14

E

24

D

34

E

44

C

54

C

5

A

15

B

25

C

35

E

45

E

55

A

6

B

16

D

26

E

36

D

46

B

56

B

7

C

17

D

27

C

37

E

47

D

 

 

8

B

18

D

28

D

38

A

48

B

 

 

9

E

19

B

29

C

39

A

49

D

 

 

10

D

20

D

30

E

40

A

50

B