LYS Türk Edebiyatı Deneme Sınavı – 2

LYS – 2 Deneme Sınavı 

1. Ben seni de sevmedim Adem

Doğruyu duymak istiyorsun madem

Alt tarafı bir elma yedik beraber

Zehir zıkkım olsun bize bal badem

Yukarıdaki dörtlükte hangi söz sanatı görülmektedir?

A) Açık istiare                                      B) Kinaye

C) Mecaz–ı mürsel                              D) Telmih

E) Hüsn–i Talil

 

2.            Lambada titreyen alev üşüyor

Aşk kağıda yazılmıyor Mihriban

Bu şiirin ilk dizesinde görülen edebi sanat aşağıdakilerin hangisinde vardır?

A) Deli gönül bir sevdaya bağlandı

Bu sevda uğruna beyhude yandı

B) Bu dünyaya ait her yanlışa meraklı

Kendini dağıtmış, herkesten alacaklı

C) Gülen yüzüme bakıp da sanmayın beni bahtiyar

Attığım her kahkahada binlerce gözyaşı var

D) Bir gün dedim: “İstemem artık ne yer, ne yâr.”

Çıktım süreli gurbete, gezdim diyar diyar

E) Gözlerin iki siyah karanfil gibi

Gözlerini alsam yakama taksam

 

3. Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet Öncesi Sözlü Edebiyatın özelliklerinden değildir?

A) Bu dönemle ilgili bilgilerin bulunduğu kaynaklar Divan–ı Lügatî–t Türk adlı eser ve Çin belgeleridir.

B) En eski edebi metinler Göktürklere ait Yenisey Yazıtlarıdır.

C) Bu dönem şiirlerinde nazım birimi dörtlük, ölçü hece ölçüsüdür.

D) Sav, sagu, koşuk, destan bu dönemin sözlü ürünleridir.

E) Yiğitlik, doğaya, hayvanlara duyulan sevgi ve savaş gibi konulara şiirlerde yer verilmiştir.

 

4. Aşağıdakilerin hangisinde “İslamiyet etkisindeki Türk edebiyatı” na ilişkin eserlerle ilgili bilgi yanlışlığı yapılmıştır?

A) Kutadgu Bilig, edebiyatımızın ilk mesnevisidir.

B) Atabetü’l Hakayık, bir öğütler kitabıdır.

C) Divan ü Lügati’t Türk, Türk dilinin ilk sözlüğüdür.

D) Divan–ı Hikmet, edebiyatımızda aruzla yazılmış ilk eserdir.

E) Muhakemetü’l Lugateyn’le Türkçenin; kavramları, anlam inceliklerini anlatmada Farsça’dan elverişli olduğu anlatılmaya çalışılmıştır.

 

5. (I)Halk edebiyatında, halkın dili kullanılır. (II)Sanatçı, yaşadıklarını dile getirdiği için bu edebiyat gerçekçi, somut bir edebiyattır.(III)Bu edebiyatta nesirden çok şiir türünde ürün verilmiştir.(IV) Her şiirin özel bir adı vardır; şiir ile müzik iç içedir. (V)Halk edebiyatı; âşık, anonim ve tekke olmak üzere üç kola ayrılır.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı yapılmıştır?

A) I.        B) II.      C) III.      D) IV.     E) V. 

6. Elif’in uğru nakışlı

Yavru balaban bakışlı

Yayla çiçeği kokuşlu

Kokar Elif Elif diye

Bu dörtlük biçim ve içerik olarak incelendiğinde aşağıdakilerin hangisinden alınmış olabilir?

A) Koşma                              B) Varsağı                              C) Şathiyye

D) Semai                               E) Devriye

 

7. 17. yüzyıl halk şairlerinden olan sanatçı, bütün şiirlerini din dışı konularda yazmıştır. Süsten ve gösterişten uzak, içten bir üslubu vardır. Şiirlerinde lirik öğeler ağır basmaktadır. Tüm şiirlerinde hece ölçüsünü kullanmıştır.

Bu parçada tanıtılan Halk edebiyatı ozanı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Köroğlu                                            B) Dadaloğlu

C) Dertli                                                D) Âşık Ömer

E) Karacaoğlan

 

8. (I) Medrese kültürünün hâkim olduğu Divan edebiyatında nazım birimi genellikle beyittir. (II) Genellikle saraya ve çevresine seslenildiği için aydın zümre edebiyatı olarak da bilinen bu dönem edebiyatının dili; Arapça, Farsça ve Türkçe karışımı olan Osmanlıcadır. (III) Edebi sanatların sıklıkla yer aldığı Divan şiirinde tam ve zengin uyak kullanılmıştır. (IV) Şiirde konu değil, konunun anlatılış biçimi ön plandadır. (V) Divan şiirinde en çok kullanılan gazel, kaside, mesnevi gibi nazım biçimleriyle toplumsal sorunlar ele alınmıştır.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde Divan edebiyatı ile ilgili bir bilgi yanlışı vardır?

A) I.        B) II.       C) III.      D) IV.     E) V.

 

9. “Ölmez Otu” Türk romancısının Türk köylüsüne bakış açısını değiştiriyor. Romancılarımız, şimdiye kadar genellikle bir araç olarak bakmışlardır köylüye. Ölmez Otu’nda Yaşar Kemal, “insan” olarak bakıyor onlara, “roman malzemesi”

olarak değil.

Bu parçada, aşağıdaki edebiyat türlerinden hangisine özgü nitelikler ağır basmaktadır?

A) Roman                              B) Öykü                 C) Eleştiri

D) Söyleşi                              E) Deneme

 

10. Buhurizade Mustafa Itrî Efendi’nin doğum tarihi bilinmiyor. Rauf Yekta Bey, 1640’a doğru doğduğunu tahmin ediyor. Itrî, İstanbul’da doğdu. Mükemmel musiki ve hanendelik öğrendi. Tasavvuf, edebiyat, Arapça, Farsça ve hat eğitimi aldı. Itrî’nin ölüm tarihi için Salim’in “1123 hududunda intikal eyledi.” kaydı, en doğrusudur.

Bu parça, aşağıdaki düzyazı türlerinin hangisinden alınmış olabilir?

A) Anı                                    B) Fıkra                  C) Deneme

D) Otobiyografi                    E) Biyografi 

 

11. Halk edebiyatı seyirlik oyunlarındandır. Seyircilerle kuşatılmış bir alanda oynanır. Bu alana “palanga” denir. Sahne düzeni bir yandan metinsiz, doğaçlama oynayışın öte yandan yuvarlak sahne kurallarının gereklerine uygundur. İki değişmez tiplemenin oynadığı oyuna küçük rollerle katılan ikincil oyuncular da vardır. Kavuklu Hamdi, İsmail Dümbüllü bu alanda en önemli isimlerdendir. Bu türün ortaya çıkışı 18. yüzyılın sonudur.

Bu parçada aşağıdakilerin hangisinden söz edilmektedir?

A) Ortaoyunu                                       B) Meddahlık

C) Seyirlik Köy Oyunu                         D) Kukla

E) Karagöz

 

12. Bir olay ya da durumu yerinde gezip görme, inceleme, araştırma, soruşturma yoluyla yansıtan gazete ve dergi yazılarıdır. Bu yazılarda olayların perde arkası verilmeye çalışılır. Her şeyden önce bir gazete yazısı olduğu için seçilen konunun ilginç ve güncel olması gerekir. Ruşen  Eşref Ünaydın’ın “Diyorlar ki”, Yaşar Kemal’in “Bu Diyar Baştan Başa” gibi eserleri, bu türün en önemli örnekleridir.

Bu parçada aşağıdaki yazı türlerinin hangisinden söz edilmiştir?

A) Gezi                                                  B) Röportaj

C) Anı                                                    D) Eleştiri

E) Söyleşi

 

13. Sıkıntılı olduğumda duygularım ellerimle dışarıya yansır. Çoğu kez, gerginsem ellerimi ovuştururum; kafam düşüncelerle boğuşuyorsa bir kalemi parmaklarım arasında durmaksızın oynatırım ya da başımı avuçlarım içerisine alarak izlerim çevremi. Sinirliysem yumruk haline getirmişimdir ellerimi. Ellerim ruhumun aynasıdır sanki.

Bu parça aşağıdaki düzyazı türlerinin hangisinden alınmış olabilir?

A) Makale                             B) Anı

C) Deneme                           D) Fıkra

E) Eleştiri

 

14. Bir gemi yelken açtı hayal iklimlerine

Civarından çığlıkla yorgun martılar kaçtı

Bu dizelerle,

I. bir gemi yelken açtı

II. derinlerden derine

III. hayal iklimlerine

IV. rüzgâr sürüklenirken

sözlerinin tümü kullanılarak “çapraz uyak” biçiminde anlamlı bir dörtlük kurulmak istenirse aşağıdakilerden hangisi doğru sıralama olur?

A) III. – I.                                B) II. – I.                                 C) IV. – II.

IV. – II.                                   III. – IV.                                    III. – I.

D) IV. – I.                               E) I. – III.

III. – II.                                II. – IV.

 

15. Bir zafer müjdesi burada her isim

Yekpare bir anda gün, saat, mevsim

Bu dizelerdeki uyak türü, aşağıdakilerin hangisinde yoktur?

A) Bir çoban parçasısın, olmasan bile koyun

Daima eğeceksin başkalarına boyun

B) Ey kumrulu bahçem, sümbüllü bağım

Ey bülbüllü derem, mineli dağım

C) Bilmem ki adını onun kim saklar

Besbelli üşütür soğuk topraklar

D) Dolansın yiğitler köşe bucakta

Bir savaş edelim kelle kucakta

E) Ertesi gün başladı gün doğmadan yolculuk

Soğuk bir mart sabahı buz tutuyor her soluk

 

16. Aşağıdakilerden hangisi öz şiir anlayışının özelliklerinden değildir?

A) İçsel ve bireysel bir yaklaşımla evrensel insanın anlatılması

B) Biçim endişesiyle dizeye ve dile önem verilmesi

C) Ruh, ölüm, masal, mit temalarının yoğun olarak işlenmesi

D) Şiirin soylu bir sanat olarak görülmesi

E) Parnasizm akımının özelliklerine bağlı kalması

 

17. Yaşamak şakaya gelmez,

Büyük bir ciddiyetle yaşayacaksın

Bir sincap gibi mesela,

Yani, yaşamının dışında ve ötesinde hiçbir şey beklemeden,

Yani bütün işin gücün yaşamak olacak.

Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Serbest nazma örnek gösterilebilir.

B) Teması, yaşama duyulan bağlılıktır.

C) Anlatımı pekiştirmek için benzetmeden yararlanılmıştır.

D) İmgelerle, dilin alışılmış kalıplarının dışına çıkılmıştır.

E) Üslup, söylev edası taşımaktadır.

 

18. Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı yapılmıştır?

A) Abdülhak Hamit Tarhan, sahneleme tekniğine uygun olmayan tiyatro eserleri yazmış, bu eserlerin konularını

ve kahramanlarını yabancı ülkelerden ve tarihlerden seçmiştir.

B) Ahmet Vefik Paşa Moliere’den yaptığı çeviri ve adaptasyonların yanında sözlük çalışması da yapmıştır.

C) Türk edebiyatının ilk mizah dergisi olan Diyojen’deki yazıları ve Ayyar Hamza adlı oyunu Ali Suavi’nin ünlü olmasını sağlamıştır.

D) Namık Kemal, bir aile dramını anlattığı İntibah’tan sonra ilk tarihi roman olan Cezmi’yi yazmıştır.

E) Edebiyatımıza çeviri yoluyla giren roman, Nabizade Nazım ile köy yaşamına yönelmiştir.

19. Aşağıdakilerin hangisinde boş bırakılan yere ayraç içinde verilen adın getirilmesi yanlıştır?

A) Tanzimat edebiyatının başlangıcı 1860’ta —- gazetesinin yayımlanması kabul edilmiştir. (Tercüman–ı Ahval)

B) Türk edebiyatında Batılı anlamda ilk pastoral eser Abdülhak Hamit’in —- adlı şiiridir. (Makber)

C) Sözlük çalışmalarıyla ünlü olan —- , Orhun Yazıtları ve Kutadgu Bilig üzerine çalışmalar da yapmıştır. (Şemsettin Sami)

D) Tanzimat edebiyatında ilk edebi eleştiriyi —- ile Namık Kemal yapmıştır. (Tahrib–i Harabat)

E) Tanzimat döneminde Ahmet Mithat Efendi, yanlış Batılılaşmayı —- romanında işlemiştir. (Felatun Bey’le Rakım Efendi)

 

20. I. Parnasizm ve klasisizm akımları dönemin ürünlerini etkilemiştir.

II. Bu dönem sanatçıları bireysel konulara eserlerinde yer vermişlerdir.

III. Roman ve hikâye alanında teknik ve estetik açıdan olgun ürünler verilmiştir.

IV. Recaizade Mahmut Ekrem, Abdülhak Hamit Tarhan, Muallim Naci bu dönemin sanatçılarıdır.

V. Genellikle aruz ölçüsü kullanmıştır.

Yukarıda verilen bilgilerden hangisi Tanzimat edebiyatının II. dönemine ilişkin değildir?

A) I.        B) II.       C) III.      D) IV.     E) V.

 

21. Tanzimat, Servet–i Fünun, Fecr–i Ati dönemlerinde İstanbul dışına pek açılmayan sanatçılarımız Milli Edebiyat döneminde Anadolu’ya açılmış; eserlerinin konularını ve kahramanlarını Anadolu’dan seçmişlerdir.

Aşağıdakilerin hangisinde bu parçada sözü edilen iki durumu örnekleyen eserler bir arada verilmiştir?

A) Aşk–ı Memnu – Yaban

B) İntibah – Mai ve Siyah

C) Araba Sevdası – Aşk–ı Memnu

D) Mai ve Siyah – Eylül

E) Eylül – İntibah

 

22. Aşağıdakilerden hangisi Tevfik Fikret için söylenemez?

A) Servet–i Fünun’un yayımlandığı dönemde yazdığı şiirlerinde, sanat için sanat anlayışına uymuştur.

B) Rubab–ı Şikeste ve Haluk’un Defteri’nde aruz ölçüsünü kullanmıştır.

C) İlk çocuk şiirlerinden olan Şermin’i, hece ölçüsüyle yazmıştır.

D) Şiirlerinde yoğun olarak sembolizmin etkileri görülür.

E) Şiirlerinde kişisel duygularının yanında toplumsal konuları da işlemiştir.

 

23. Aşağıdakilerden hangisi Servet–i Fünun roman ve hikâyesi için söylenemez?

A) Roman kahramanları genellikle içe kapanık ve karamsar insanlardır.

B) Bu döneme kadarki Türk edebiyatında, Batılı anlamda en başarılı romanlar bu dönemde verilmiştir.

C) Romanların büyük bölümünde mekân İstanbul dışıdır.

D) Romanların dili, dönemin geleneğine uygun olarak Arapça – Farsça tamlamalarla yüklüdür.

E) Romanlarda daha çok aile içi ve yakın çevre ilişkileri ele alınmıştır.

 

24. İlk eserlerini tiyatro eleştirisi olarak kaleme alan sanatçı, asıl ününü Anadolu’yu fon olarak seçip Anadolu insanının yaşantısını anlattığı romanlarıyla kazandı. —- eserlerinde genellikle idealist bir kahraman yaratıp okuyucusuna onunla mesajlar vermeyi tercih eder. Örneğin —- Öğretmen Şahin böyle bir kahramandır. Özellikle İzmir’de işgal yıllarında yaşananları Şahin’in çevresinden onun yaşantısından yola çıkarak anlatır.

Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden  hangisi getirilmelidir?

A) Yakup Kadri – Hüküm Gecesi’ndeki

B) Halide Edip – Ateşten Gömlek’teki

C) Kemal Tahir – Devlet Ana’daki

D) Reşat Nuri – Yeşil Gece’deki

E) Peyami Safa – Dokuzuncu Hariciye Koğuşu’ndaki

 

25. —- önce Fecr–i Âti edebiyatına katılmış, sonra da I. Dünya Savaşı içinde “Yeni Lisan” ve “Milli Edebiyat” akımını benimseyerek bu akımın başlıca sanatçılarından biri olmuştur. Kendine has bir üslubu olan sanatçı, romanlarında Türkiye’nin Tanzimat’tan bu yana geçirdiği siyasal ve toplumsal evreleri işlemiştir. Örneğin, —- adlı romanında Tanzimat’tan I. Dünya Savaşı’na kadar yetişme biçimleri, düşünceleri, ahlak anlayışları ve değer yargıları farklı olan üç kuşak arasındaki çatışmalar anlatılmaktadır; —- adlı romanında ise Türkiye’nin hükümet merkezinin üç dönemi anlatılmıştır.

Bu parçadaki boşluklara aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?

A) Halide Edip – Vurun Kahpeye – Ateşten Gömlek

B) Yakup Kadri – Kiralık Konak – Ankara

C) Refi k Halit – Sürgün – Memleket Hikâyeleri

D) Yakup Kadri – Sodom ve Gomore – Bir Sürgün

E) Reşat Nuri – Yaprak Dökümü – Damga

 

26. Bu romancımız, roman karakterlerini daha çok kadınlar arasından seçmiş, romanlarına onların psikolojilerini, iç dünyalarını yansıtmıştır. Roman dili yalın olmasına karşın, üslubu özensiz ve savruktur. Milli Edebiyat döneminin tanınmış yazarlarındandır. Türk edebiyatının en çok okunan, bilinen romanlarından biri olan “Sinekli Bakkal” da onun kaleminden çıkmıştır.

Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Halide Edip Adıvar

B) Halide Nusret Zorlutuna

C) Yakup Kadri Karaosmanoğlu

D) Reşat Nuri Güntekin

E) Refi k Halit Karay 

27. Aşağıdakilerden hangisi “Milli Edebiyat” akımının benimsendiği temel ilkelerden biri değildir?

A) Türkçeye yerleşen yabancı sözcüklerin bütünüyle ayıklanmasına çalışma

B) Yazı dili ile konuşma dili arasındaki uçurumu kapatma yazı dilinde İstanbul ağzını esas alma

C) Değişik alanlarda kullanılan yerleşik yabancı terimlerin kullanılmasına devam etme

D) Türkçe karşılığı olan yabancı sözcüklere eserlerde yer vermeme

E) Aruz bırakılıp hece ölçüsü ve ulusal nazım birimi olan dörtlüğü kullanma

 

28. Konularını İstanbul sevgisinin oluşturduğu şiirler yazmış, eserlerinde ölüm, sonsuzluk gibi temalar işlemiştir. Osmanlı İmparatorluğunun geçmişteki parlak günlerine büyük özlem duymuş, bu özlemini dile getiren şiirlerini “Kendi Gök Kubbemiz” adlı eserinde toplamıştır.

Bu parçada tanıtılan şairimiz aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yahya Kemal Beyatlı

B) Nazım Hikmet Ran

C) Arif Nihat Asya

D) Necip Fazıl Kısakürek

E) Faruk Nafi z Çamlıbel

 

29. Adalet kalmadı, hep zulüm doldu

Geçti şu baharın gülleri soldu

Dünyanın gidişi acayip oldu

Koyun belli değil, kurt belli değil

Bu dörtlük konusu bakımından aşağıdaki şiir türlerinden hangisine örnek olabilir?

A) Lirik                                  B) Satirik

C) Epik                                   D) Didaktik

E) Pastoral

 

30. İki gözüm ona iyi bak

Dünyaya küskün gitti biraz

Zemheride çiçek açmış

Acılı, suskun bir topraktır o

Seslenmezsen

Merhaba, demez

Bu dizeler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Serbest şiir özelliği taşımaktadır.

B) Redife yer verilmemiştir.

C) Kişileştirme sanatından yararlanılmıştır.

D) Anlaşılır bir dil kullanılmıştır.

E) Yedi Meşaleciler’in şiir anlayışına uygundur.

 

31. Ünü sınırlarımızı aşan, şiirleri başka dillere çevrilen ve ödüller kazanan —- , lirik – epik şiirleriyle tanınan bir şairdir. Her türlü şiiri denemiş, ses ve dize tekrarıyla anlatım zenginliği yaratmıştır. Havaya Çizilen Dünya, Çocuk ve Allah, Üç Şehitler Destanı şairin en önemli eserlerindendir.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Zeki Ömer Defne

B) Necip Fazıl Kısakürek

C) Faruk Nafi z Çamlıbel

D) Asaf Halet Çelebi

E) Fazıl Hüsnü Dağlarca

 

32. Yükseköğrenimini tiyatro tarihi ve dramatik edebiyat üzerine yapan sanatçı, tiyatro eleştirileri ve mizah yazıları yazdı. “Yağmur Dansı” adlı romanı dışında, eserleri oyun türündedir. “Deli”, “Bir Kilo Namus”, “Cengiz Han’ın Bisikleti” adlı oyunları olan sanatçı, gençlik anılarını “Gülerek” adlı kitapta topladı.

Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Turan Ofl azoğlu

B) Necati Cumalı

C) Refi k Erduran

D) Haldun Taner

E) Recep Bilginer

 

33. (I) Esendal’ın edebiyatımıza getirdiği en önemli yenilik, ele aldığı konuları büyük bir sadelikle işlemesidir. (II) Bu konular, yine sıradan insanların yaşamları çevresinde gezinir. (III) Öykücülüğe başladığı ilk yıllarda, dilde sadeleşmenin öncüsü olan Ömer Seyfettin’in izinden giden Esendal, ustalık döneminde de Maupassant tarzını sürdürür. (IV) Öykü ve romanlarında sıradan insanların gündelik yaşamları üzerinde duran sanatçı; ev içi yaşam, aile ilişkileri, kahve, mahalle ortamı ile köylülük gibi temaları işler. (V) Ayaşlı ve Kiracıları adlı romanında İbrahim Efendi’nin dokuz odalı bir ev alıp her odasını kiraya vererek

geçimini sağlamaya çalışmasını anlatır.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde, Memduh Şevket Esendal ile ilgili bilgi yanlışı vardır?

A) I.        B) II.       C) III.      D) IV.     E) V.

 

34. Hiçbir şeyden çekmedi dünyada

Nasırından çektiği kadar

Hatta çirkin yaratıldığından bile

O kadar müteessir değildi

Kundurası vurmadığı zamanlarda

Anmazdı ama Allah’ın adını

Günahkâr da sayılmazdı

Bu şiirin, içerik ve biçim bakımından incelendiğinde, aşağıdaki şiir topluluklarından hangisine ait olduğu söylenebilir?

A) Yedi Meşaleciler                            B) I. Yeni

C) Beş Hececiler                                  D) Milli Edebiyat

E) Hisarcılar

35. I.  Bütün bu cıngıldaklar

Pencerenin ağzına asılı

Bütün bu fırıldaklar

Bütün bu pervaneler

Bütün bu değirmenler

Bütün bu uçurtmalar ve uçaklar

Poyrazın doğrultusunda…

 

II.  Yuvarlanan yıldızlar içinde saçlarımız,

Boylarımız büyür usul usul;

Duyulmasın diye gürültüler uykularda

Yağmurlar yağar geceleri.

II. Yeni şiirinin biçim ve anlam özelliklerini yansıtan bu iki parça incelendiğinde II. Yeni şiiriyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Çağrışım ve soyutlamalarla yeni bir söyleyiş amaçlanmıştır.

B) Sürrealizmin etkisindeki bu şiirlerde konuşma dilinin söz değerlerinin dışına çıkılmamıştır.

C) Ahenk, ölçü ve uyakla değil; sözcük tekrarları ve anlatım özellikleri ile sağlanmıştır.

D) Şiirin bir öykü anlatma aracı olmadığı düşünüldüğü için konu ve olay şiirden atılmıştır.

E) “Şiir için şiir” anlayışıyla erdem, ahlak, toplum gibi konular şiirin dışında tutulmuştur.

 

36. Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı sanatçılarındandır. Günün moda eğilimlerine bağlanmayıp yeni şiirin olanaklarıyla geleneği ustaca birleştirerek kendine has bir söyleyişle Anadolu insanının yaşamını dile getiren memleket şiirleri yazmıştır. Pir Sultan ve Karacaoğlan geleneğinden etkilenmiştir. Şiirleri; memleket şiirleri, aşk şiirleri, destanlar

olmak üzere üç grupta toplanabilir.

Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Cahit Külebi

B) Tarık Buğra

C) Behçet Necatigil

D) Fazıl Hüsnü Dağlarca

E) Mithat Cemal Kuntay

 

37. Deniz edebiyatımızın ünlü hikâye ve romancısıdır. Edebiyatımızda deniz çığırını açmış, sürgün olarak gittiği Bodrum’da deniz insanlarını, Bodrum’u, Ege denizinin efsanelerini, Akdeniz savaşlarını lirik bir dille anlatmıştır. Onun eserlerinde denizle ilgili her şeyi bulmak mümkündür.

Bu parçada tanıtılan sanatçımız aşağıdakilerden hangisidir?

A) Cevat Şakir Kabaağaçlı

B) Memduh Şevket Esendal

C) Ahmet Muhip Dıranas

D) Falih Rıfkı Atay

E) Haldun Taner

 

38. (I) Konularını tarih ve mitolojiden alan tragedyada, kişiler soylu ya da olağanüstüdür. (II) Üç birlik kuralına uyulur. (III) Beş perdeden oluşan tragedyalar, klasisizm akımında

önemli yer tutar. (IV) XVII. yüzyılda Corneille ve Racine bu türün ustaları kabul edilir. (V) Ahlak dersi vermek amacıyla yazıldıklarından öldürme, yaralama gibi olaylar sahnede

gerçekleştirilir.

Bu parçadaki numaralı cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?

A) I.        B) II.       C) III.      D) IV.     E) V.

 

39. Romantizme tepki olarak 19. yüzyılda ortaya çıkan bu şiir akımı, Eski Yunan ve Latin mitolojisinden yararlanmış, doğaya ve düşüncelere yönelmiştir. “Sanat, sanat içindir.” görüşüne dayanan bu akımda egzotik temalara da sıkça yer verilmiştir.

Bu parçada sözü edilen edebi akım aşağıdakilerden hangisidir?

A) Klasisizm                                          B) Sembolizm

C) Parnasizm                                        D) Egzistansiyalizm

E) Fütürizm

 

40. 15. yüzyıldaki dini edebiyat çığırının en popüler eseri olan “Mevlit”in yazarıdır. Çoğuna göre sade bir Türkçeyle yazılan Vesiletü’n Necât, edebiyatımızdaki en güzel mevlittir. Eser Türk halkı arasında büyük rağbet görmüş; dini toplantılarda mevlithanlar tarafından yüzyıllarca okunmuştur.

Parçada sözü edilen Divan edebiyatı şairi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sinan Paşa                                       B) Süleyman Çelebi

C) Necati                                              D) Şeyhi

E) Ahmet Paşa

 

41.          Bilmem unuttun mu, hatırında mı

Yollarda yelkeni kovaladığımız

Ve en dik, en çılgın merdivenlerden

Billur kahkahalar yuvarladığımız

Bu dizelerde belirgin olarak gerçekleşen dilin işlevi aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

A) Kanalı kontrol işlevi – şiirsel işlev

B) Alıcıyı harekete geçirme işlevi – göndergesel işlev

C) Şiirsel işlev – dil ötesi işlev

D) Dil ötesi işlev – kanalı kontrol işlevi

E) Göndergesel işlev – heyecana bağlı işlev

 

42. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “kişinin iç dünyasına özgü nitelikler” ağır basmaktadır?

A) Genç, ince, uzun boylu, gözlüklü, güleç yüzlü bir insandı yeni arkadaşımız.

B) Esprileri, çocuksu saflığı, merhameti, sevgisiyle o hep aramızda yaşayacak.

C) Arkasına topladığı gür siyah saçları, sert bakışları karşısındakinde ulaşılmazlık duygusu uyandırıyordu.

D) Konuşurken eli kolu oynar, gözleri canlanır, zaman zaman heyecandan sesi çatallaşırdı.

E) Bizi bu kır evinde yaşlıca, şişman, gün görmüş bir adam karşıladı.

 

43. I. Bir yargının birden çok anlama gelmemesidir.

II. Anlatımda gereksiz sözcüklerin kullanılmamasıdır.

III. Söylenenlerin kanıtlanabilir nitelikte olması, kişiye göre değişmemesidir.

IV. Anlatımın yapmacıklıktan, gösterişten uzak olmasıdır.

Numaralanmış cümlelerde tanımlanmayan anlatım özelliği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Nesnellik                          B) Doğallık                            C) Açıklık

D) Yalınlık                              E) Duruluk

44. (I) Tatlı bir avareliğin adımlarıyla elimizdeki kirazlardan yiye yiye yürüyorduk Galata’da. (II) Son zamanlarda yan yana çoğalıvermiş lokantaların vitrinlerinde allı pullu balıklar

duruyordu. (III) Ta dipteki kahvenin önü daha kalabalık görünüyordu. (IV) Köprünün Marmara yönüyle Haliç yönü, bir evin hanımıyla aynı çatı altında yaşayan evlatlığı adar birbirinden farklıydı. (V) Sanki bu tarafın vapurları, öteki tarafın vapurlarından daha yüksek, büyük ve dik burunluydu.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangilerinde “karşılaştırma” yoktur?

A) I. ve II.                             B) I. ve IV.                            C) II. ve III.

D) II. ve V.                            E) IV. ve V.

 

45. Aşağıdaki cümlelerden hangisi kanıtlanabilirlik açısından ötekilerden farklıdır?

A) Türkiye’nin turizmdeki en büyük şansı, şaşırtıcı doğası ve sıcak insanlarıdır.

B) Sanatçı, bu eserinde kuşak çatışmasının getirdiği sorunları başarıyla anlatmış.

C) İstanbul’un trafik sorununu çözmek için yapılan çalışmalar yetersiz kalıyor.

D) Ekonomik bunalımı anlatan kitabın son baskısı geçen ay yayımlandı.

E) Kadınların yaşadığı sorunların çözülmesi hepimizi sevindirecektir.

 

46. Aşağıdaki tanımlardan hangisi ayraç içindeki kavramla uyuşmamaktadır?

A) Varlıkları, soyut kavramları anlatan işaretler, sesler, sözcükler (gösterge).

B) Bir dildeki sözcüklerde seslerin oluşumlarını, sözcükler içinde sıralanmalarını, değişmelerini inceleyen dilbilgisi dalı (sesbilgisi).

C) İletişimde alıcının, göndericiye verdiği yanıt (bağlam).

D) Başkasının sözünü hiç değiştirmeden kullanma yolu (doğrudan anlatım).

E) Bir olayın, gözlemin sonucunu, bir durumu benzerlerinde de görme, gösterme (genelleme).

 

47. Bir seher vakti kervana devam emri verildi. Ocaklar kor ateşler söndürüldü, develer yüklendi. Obanın çıngırağının duyulmasıyla herkes yola koyuldu. Uzaklaşınca kervan;

Mecnun, devenin boynuna sarıldı, onu öptü, okşadı ve kendi kendine aynı cümleyi tekrarladı durdu; Beni Leyla’ma götürün!

Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?

A) Birden fazla duyuyla elde edilen ayrıntıya yer verme

B) Gözlemlerden yararlanma

C) Okuyucuyu olay içinde yaşatma

D) İnsana ait özellikleri başka varlıklara aktarma

E) Eylemleri oluş sırasına göre verme

 

48. Bir şair şiire başkalarını taklitle başlar, şiire yoğunlaştıkça çiğnenmiş yoldan uzaklaşır, kendini bulur. Kendini aşan bir şair başkasına benzememekle de yetinmemeli. Aynı yolu tutturup sürekli aynı çizgide gitmek de şairi köreltir. Şair değişen, değişikliği yeterli bulmayan bir yol izlemelidir.

Bu parçada şairden beklenen aşağıdakilerden hangisidir?

A) Özgünlük                          B) Kalıcılık                             C) Tutarlılık

D) Yalınlık                              E) Gerçekçilik

49. Aşağıdakilerin hangisinde bir anlatım bozukluğu yoktur?

A) Konsere neredeyse üç bine yakın insan gelmişti.

B) Polis, adama kelepçe taktı ve götürdü.

C) Kavşakta birkaç atlı süvarilere rastladılar.

D) Saz şairlerinin karşılıklı atışmaları saatlerce sürdü.

E) Satıcı, arkadaşlarına bile indirim yapmıyordu.

 

50. “Çağdaş Türk şiirindeki yerinizi bize anlatabilir misiniz?” sorusuna usta Ozan şu yanıtı verdi: “Çağdaş Türk şiiri orkestrasının bir üyesiyim. Zaman her şeyi yerli yerine oturtacak. Bu orkestrada şef de solist de öteki üyeler de aynı derecede önemlidir.”

Şairin yanıtından aşağıdakilerin hangisine ulaşılamaz?

A) Zaman en doğru değerlendirmeyi yapar.

B) Çağdaş Türk şiiri birçok ozanın katkısıyla oluşmuştur.

C) Her ozan bu şiir için önemlidir.

D) Bir ulusun şiirini tek ozan belirleyemez.

E) Her şair yerini kendisi belirler.

 

51.          Ümidim yılların seline düştü

Saçının en titrek teline düştü

Kuru yaprak gibi eline düştü

İstersen rüzgâra salıver gitsin

Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?

A) Bileşik eylem

B) Belirtili ad tamlaması

C) Derecelendirme zarfı

D) Edat

E) Belgisiz zamir

 

52. (I) Günümüz eleştirmenleri, bir şiiri ele aldıklarında çoğunlukla şiirdeki dil özelliklerini kullanılan söz sanatlarını, anlam inceliklerini doğru ve yeterli bir biçimde değerlendirmiyorlar. (II) Daha çok kişisel beğenilerinin ölçütleriyle değerlendirme yapıyor olmalılar. (III) Halbuki dilsel bir yaratı olan şiirin etki gücünü; dilin inceliklerinden, onun

kullanışındaki başarıdan aldığını unutmasalar bu yanlışa düşmezler. (IV) Dilin gücü de aslında şiirde ortaya çıkar, dil, şiirde kendini bulur; çünkü şiir, dilin gizli gücünün sergilenebildiği önemli bir türdür. (V) Şiirde kullanılan dil, günlük konuşma dili değil, sanatçıya özgü sanatsal bir dildir.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) I. cümlede yazar, bir saptamada bulunmuştur.

B) II. cümlede bir tahmin söz konusudur.

C) III. cümlede yazar, bir öneride bulunmaktadır.

D) IV. cümlede yargı gerekçesiyle birlikte verilmiştir.

E) V. cümlede yazar, nesnel bir bilgi aktarmıştır.

53. Türkiye’nin olimpiyatlarda, güreş ve halterden başka pek de dişe dokunur bir başarısı yoktu bugüne kadar. Fakat son yıllarda birçok aydınımızın da desteğiyle koşuda da

yeni sporcular filiz vermeye başladı.

Bu parçadaki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A) Başarı kazanmaya başlamak

B) Genç kuşaklar yetiştirmek

C) Yetenekleri geliştirmek için uğraş vermek

D) Sporcu sayısını çoğaltmak

E) Yeni yeni teknikler keşfetmeye başlamak

 

54. Akşam saatlerinde, çocuklar başlarının üzerinde tepsilerle fırınlardan dönerlerken, Fırat kor olur akardı. Her hali başkadır Fırat’ın. Tutkundurlar ona. Bakışına, gülüşüne,

o salınarak gidişine. Onunla yatar, onunla kalkarlardı. Onulmaz acılarda bile tek sığınaklarıydı. Korkarlardı, kızacak köpürecek diye. Kara sevdalıları, acılı anaları alacak diye. Sevindi mi çiçeklenir, mis kokarlardı köyce. Selamları başka türlü olurdu, sohbetleri, düşleri başka.

Bu parçada aşağıdakilerden hangisine yer verilmemiştir?

A) Öykülemeye

B) Kişileştirmeye

C) Söyleşmeye bağlı anlatıma

D) Öznel anlatıma

E) Birden çok duyuyla elde edilen ayrıntıya

 

55. Öğretmenleri, Sevgi’nin dürüst ama çalışkan olmadığını söylüyorlar.

Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Özne – yüklem uyumsuzluğu

B) Yardımcı eylem eksikliği

C) Nesne – yüklem uyumsuzluğu

D) Tamlayan eksikliği

E) Gereksiz bağlaç kullanımı

 

56. Sabahattin Ali’nin taklitçi bir yazar olduğu görüşüne katılmıyorum. O, kendine özgü bir sanatçıydı muhakkak. Eğer Türk öykücülüğünü bir dağa benzetecek olursak en tepesinde olanlardan biri de odur kuşkusuz. Sanat eserinin bize getirdiği hava önemlidir. İşte Sabahattin Ali de havası olan özgün bir sanatçıdır.

Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Benzetmeden yararlanılmıştır.

B) Tartışmacı bir anlatım kullanılmıştır.

C) Niteleyici sözcüklere yer verilmiştir.

D) Kişileştirme sanatına başvurulmuştur.

E) Değişik yapılı cümleler kullanılmıştır.

 

 

www.dersimizedebiyat.org

Edebiyat / Dil ve Anlatım Kaynak Sitesi

 

 

 

CEVAPLAR

1.

D

16.

E

31.

E

46.

C

2.

C

17.

D

32.

C

47.

D

3.

B

18.

C

33.

C

48.

A

4.

D

19.

B

34.

B

49.

E

5.

D

20.

A

35.

B

50.

E

6.

D

21.

A

36.

A

51.

E

7.

E

22.

D

37.

A

52.

E

8.

E

23.

C

38.

E

53.

A

9.

C

24.

D

39.

C

54.

C

10.

E

25.

B

40.

B

55.

B

11.

A

26.

A

41.

A

56.

D

12.

B

27.

A

42.

B    

13.

C

28.

A

43.

D    

14.

C

29.

B

44.

A    

15.

B

30.

E

45.

D