ŞİİR BİLGİSİ – 5
1. Bana nispet çıkmış yolun üstüne
Samur kürk giyinmiş alın üstüne
Taramış saçların belin üstüne
Bir elma yanaklı sim gerdanlıdır
Yukarıdaki dörtlük ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Benzetmelerden yararlanılmıştır.
B) Hecenin 11’li kalıbıyla yazılmıştır.
C) Kelime halinde redif kullanılmıştır.
D) Zengin uyak kullanılmıştır.
E) Beş yerde ulama yapılmıştır.
2. Aşağıdakilerden hangisinde redif kullanılmamıştır?
A) Elindeki kınası soldu mu ola
Evde kaynatası duydu mu ola
B) Sabah olsun tan yeri ışısın
Çiğ düşünce gül goncalar üşüsün
C) Ne yaman bahçeli güllü goncalı
Sinemi vurdu bir kirpiği kancalı
D) Altı kardeş idik bindirdik ata
Kızılırmak’a varınca oldu bir hata
E) Çek deveci develerin yokuşa
Deli oldum o sendeki bakışa
3. Yeşil ördek gibi daldım göllere
Sen düşürdün beni dilden dillere
Başım alıp gidem gurbet illere
Ne sen beni unut ne de ben seni
Bu dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Düz uyak örgüsü kullanılmıştır.
B) Halk edebiyatı söyleyiş özelliklerine sahiptir.
C) Tam kafiye kullanılmıştır.
D) 11’li hece ölçüsüyle söylenmiştir.
E) İsim, sıfat, zarf, zamir, edat, bağlaç ve fiil türünden sözcükler vardır.
4. Çınlasın çağrılarla çın çın da çın
Çağ yıkarmış kaçın bulutlar kaçın
Bu dizelerde görülen uyak türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yarım uyak
B) Tam uyak
C) Tunç uyak
D) Cinaslı uyak
E) Sarma uyak
5. Bir münasip dostum olsa sırrım açar idim
Harc edüp eldeki varım cümleden geçer idim
Tuti dilin agu verse nûş edip içer idim
Aşıklara ölüm gelmez tatlıdır ballar gibi
Yukarıdaki dörtlük ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Örüşük uyak düzenine sahiptir.
B) “–ar idim”lerle redif yapılmıştır.
C) Divan edebiyatı söyleyiş özellikleri vardır.
D) Yarım uyak kullanılmıştır.
E) Ulama yapılmıştır.
6. Ruhumu bir çarmıha kendi elimle gerdim
Bir nebi ıstırabı kanıyor her yerimde
Yukarıdaki dizelerde,
I. Yakıyor gözlerimde
II. Aldığım her nefesi
III. Ölüm siyah bir tütsü
IV. Son nefes gibi verdim
bu parçalar kullanılarak sarmal uyak düzeni oluşturulmak istense son iki dizenin sıralanışı aşağıdakilerden hangisi olur?
A) III – I / IV – II B) II – IV / III – I
C) IV – II / I – III D) III – I / II – IV
E) I – III / IV – II
7. Tuna’yı görmedim fakat tanırım
Bir umut önünde koştuğum zaman
Geçmişi anarak coştuğum zaman
Kendimi Budin’in beyi sanırım.
Yukarıdaki dörtlüğün hem uyak düzeni, hem de 1. ile 4., 2. ile 3. dizelerin kendi aralarındaki uyak yapısını gösteren diziliş, aşağıdakilerden hangisinde sırasıyla verilmiştir?
A) Sarma – yarım – tunç
B) Sarma – zengin – tam
C) Çapraz – zengin – yarım
D) Çapraz – tunç – tam
E) Sarma – tunç – yarım
8. “Altın buğdayı tarlalarımızın,
Seni bağrımızdan eker, biçeriz;
Acılar kardeşin, gözyaşı kızın,
…”
Ölçü, uyak, konu ve dil gibi özellikler de göz önünde tutulursa, dörtlüğün son dizesi aşağıdakilerden hangisi olur?
A) Birleşirse doğacak uygarlığımız.
B) Durmadan akan yaşı sileriz.
C) Bir kazma ile bir kürek, bir de çapamız.
D) Zengin parıltınla dolar gecemiz.
E) Türkçe’den güzeli yok budur hecemiz.
9. Cana an vermeyenin ne canı var
Can verenin adı ile sanı var
Bu dizelerin şiirin bütünü ile ilgili özelliklerden hangisi kesin olarak bilinebilir?
A) Konusu
B) Ölçüsü
C) Yazıldığı dönem
D) Nazım birimi
E) Kafiye örgüsü
10. Hülya serinleşen köyü her an morartıyor
Sessiz gelen, saat başı sürdükçe artıyor.
Yukarıdaki ikiliğin uyağı ve redifi aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) Tunç uyak, –yor; redif
B) Yarım uyak, –rtyor; redif
C) Zengin uyak, –ıyor; redif
D) Tam uyak, –tıyor; redif
E) Uyak yok, –artıyor; redif
11. Ayırma gözlerini gözlerimden bu akşam
Böyle saatlerce bak, asırlarca bak
Gözlerine yavaşça yavaşça doldu akşam
Göklerin ateşini kalbime boşaltarak
Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) “–ak” sesleriyle tam uyak yapılmıştır.
B) “–u” sesiyle yarım uyak yapılmıştır.
C) Ulama yapılmamıştır.
D) Çapraz uyak örgüsü vardır.
E) Kelime halinde redif vardır.
12. Kişilerin ya da toplumun kötülüklerini, kusurlarını, gülünçlüklerini, alaylı bir dille eleştiren şiirlere …; bilim, sanat, felsefe, ahlak gibi konularda öğretici olmayı amaçlayan şiirlere …; duygu ve düşünceleri coşkulu bir dille anlatan şiirlere … denir.
Yukarıdaki parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?
A) didaktik şiir, epik şiir, lirik şiir
B) dramatik şiir, didaktik şiir, pastoral şiir
C) satirik şiir, dramatik şiir, epik şiir
D) satirik şiir, didaktik şiir, lirik şiir
E) dramatik şiir, lirik şiir, pastoral şiir
Edebiyat / Dil ve Anlatım Kaynak Sitesi
CEVAPLAR
|
1 D 2 D 3 C 4 C |
5 A 6 D 7 B 8 D |
9 C 10 C 11 C 12 D |
