METİN VE TÜR İLE İLGİLİ AÇIKLAMALAR
Kişiyi sevinciyle üzüntüsüyle ele alan gündelik yaşamdan bir kesit sunan bir dram örneği okudunuz.
TİYATRO TÜRLERİ
Tarihsel gelişim süreci içinde tiyatro üç bölümde incelenir: trajedi, komedi ve dram.
Seyircide korku ve acıma gibi duygular uyandırır. Böylece ruhun tutkulardan temizlenmesi hedeflenir. Halkı temsil eden ve eyleme karışmayan “koro” klasik trajedinin temel ögesidir. Erdeme ve ahlaka değer veren trajedide kaba saba sözlere yer verilmez. Kahramanları sıradan insanlardan değil; Tanrılar, Tanrıçalar, krallar, soylular gibi doğaüstü varlıklar ya da yüksek tabakadan kişilerden oluşur. Eser, baştan sona kadar ciddi bir hava içinde geçer. Acı veren; vurma, yaralama, öldürme gibi olaylar sahnede seyirciye gösterilmez. Yalnızca bu olayların öyküsü anlatılır. Şiir biçiminde yazılır. Sahnede üç birlik kuralına ( yer, zaman, olay) uyulur. Zaman birliği, olayların yirmi dört saat içinde, mekân birliği de olayların tek bir yerde geçmesidir. Olay birliği ise trajedinin tek bir olay çevresinde gelişmesidir. Kral Oidipus, Elektra ( Sofokles ), Andromak ( Racine ), Le Cid ( Corneille ) bu türe örnektir.
2) Komedi
Olayların, insanların, durumların gülünç yanlarını ortaya koyan klasik komedi, insanları güldürürken düşündürmeyi hedefler. Komediler, konularını günlük yaşamdan seçer, kahramanlar genellikle halktan kişilerdir. Olaylar çirkin ya da acılı olsa da sahnede seyirciye gösterilir. Anlatımda soyluluk aranmaz. Sahnede kaba saba sözlere de yer verilebilir. Trajediler gibi koro ve diyolog bölümlerinden oluşur. Üç birlik kuralına uyulur. Şiir biçiminde yazılır. Komedinin karakter komedisi, töre komedisi ve entrika komedisi olmak üzere üç türü vardır.
Karakter komedisi: İnsanların karakterlerinin ve kişiliklerinin aksak ve gülünç taraflarını gösteren komedidir. Tartuffe, Cimri, (Moliere), Venedik Taciri (Shakespeare) bu türe örnektir.
Töre komedisi: Toplumların gülünç ve aksak yanlarını, gelenek-göreneklerin ve törelerin bozuk taraflarını anlatan komedi türlerindendir. Şair Evlenmesi (Şinasi), Gülünç Kibarlar (Moliere), Eşek Arıları (Aristophanes), Müfettiş (Gogol) bu türe örnektir.
Entrika komedisi: Günlük yaşamdaki olayları merak uyandıracak ve insanları şaşırtacak biçimde anlatan komedidir. Yanlışlıklar Komedyası (Shakespeare), Scapin’in Dolapları (Moliere) bu türe örnektir.
3) Dram
İnsan yaşamını çirkin ve güzel yanlarıyla canlandırmak amacıyla ortaya çıkar. Kahramanlar her tabakadan seçilebilir. Hem acıklı hem de güldürücü olaylar, bir arada bulunabilir. Üç birlik kuralına uyma zorunluluğu yoktur. Kişiler tek yönlüdür, bütünüyle iyi ya da kötüdür. Olay, tarihten ya da günlük yaşamdan alınabilir. Perde sayısı, yazarın isteğine bağlı olan dramlar, şiir biçiminde ya da düzyazıyla yazılabilir. Hernani ( Victor Hugo ), Faust ( Goethe ), Don Carlos ( Schiller ), Kış Masalı ( Shakespeare ) bu türe örnektir.
METNİ ANLAMA VE ÇÖZÜMLEME
1. Okuduğunuz metnin konusunu bularak konunun güncelliğini koruyup korumadığını söyleyiniz.
Kıt kanaat geçinen bir ailenin bireyleri arasında yaşanan çatışmaları anlatır.Tüm olumsuzluklara rağmen aile bir arada durmaya çalışır.
2. “Ocak” metninin temasını metnin dramatik örgüsünden hareketle belirleyiniz. Bu temanın insan ve gerçeklikle ilişkisini açıklayınız.
Zorluklar karşısında aile teması. Toplumsal gerçekliğe uygundur.
