Türkçede Örnekleriyle İsimden İsim Yapan Ekler:
Kendi başlarına bir anlamı olmayan ancak eklenmek suretiyle kullanılabilen, anlamla ilgili bir görevi bulunan şekillere “ek” denir.
Ekler, sözcük türetmeyi ya da sözcüklerin görevlerini belirtip cümle kurmayı sağlayan, ses ya da ses öbekleridir. Ekler, görevleri yönünden iki çeşittir : yapım eki, çekim eki
YAPIM EKİ
Sözcüklerin kök ve gövdelerine getirilerek onların anlamını değiştiren, böylece yeni sözcüklerin oluşmasını sağlayan, kimi kez de sözcüğün türünü değiştiren eklerdir. Yapım eki alarak gövde olan sözcükle, onun kökü arasında mutlaka bir anlam ilgisi vardır.
Addan Ad Yapan Yapım Ekleri (A.A.)
-
-ak/-k : baş-ak, ben-ek, orta-k
-
-al/-el : gen-el, öz-el, göz-el(güzel)
-
-alak : koz-alak, top-alak, civ-elek
-
-an/en : kök-en
-
-ar : beş-er, altı-ş-ar, az-ar
-
-ay : eş-ey, kuz-ey, gün-ey
-
-ca : bol-ca, Türk-çe, çekme-ce
-
-cağız : adam-cağız, ev-ceğiz
-
-cak : (ı)sı-cak, oyun-cak, ılı(k)-cak
-
-cı : demir-ci, göz-cü, yağ-cı
-
-cık : ada-cık, kitap–çık, söz-cük
-
-cıl : balık-çıl, ben-cil, ev-cil
-
-ç : ana-ç, kır-aç, top-aç
-
-da : göz-de, söz-de, yüz-de
-
-dam : er-dem, gün-dem, yön-tem
-
-daş : arka-daş, öz-deş, yol-daş
-
-ın : güz-ün, ilk-in, kış-ın, yaz-ın
-
-ır : çat-ır, küt-ür, pat-ır, vız-ır
-
-ki : bugün-kü, dün-kü, sabah-ki
-
-l : ad-ıl, nesne-l, özne-l
-
-leyin : akşam-leyin, benci-leyin
-
-lı : ada-lı, köy-lü, su-lu, yer-li
-
-lık : ağız-lık, var-lık, yaz-lık
-
-man : koca-man, uz-man, öğret-men
-
-msar : iyi-mser, kara-msar, kötü-mser
-
-mtırak : acı-mtırak, sarı-mtırak, ekşi-mtırak
-
-ncı : bir-inci, dokuz-uncu
-
-ra : son-ra, taş-ra, iç-re
-
-sak : tüm-sek, yakın-sak
-
-sal : bitki-sel, duygu-sal, kum-sal
-
-sı : bulut-su, kadın-sı, odun-su
-
-sıl : var-sıl, yok-sul
-
-sız : ar-sız, dil-siz, yüz-süz, ölüm-süz
-
-şın : sarı-şın, mavi-şin
-
-t : boy-ut, eş-it, göl-et, yaş-ıt
-
-tay : kurul-tay, yargı-tay
-
-tı : cıvıl-tı, gürül-tü, tıkır-tı
-
-z : iki-z, üç-üz
