Mecaz (Değişmece), Mecaz Nedir,Özelikleri,Örnekleri

• Bir sözcüğün ya da sözün gerçek anlamından uzakla­şarak yeni bir anlamda kullanılmasına mecaz denir.
• Mecaz, çoğunlukla anlatımı daha etkili hale getirmek, ifadeye canlılık katmak için yapılır.
• Mecazlı söz mono­tonluktan kurtulur, aynı zamanda ayrı bir güzellik kaza­nır.
• Mecaz anlamlı sözcükler duygu ve hayale zengin­lik katar.
• Mecaz anlam ile anlatılanlar daha iyi kavran­mış ve kavratılmış olur.

 

“Açık pencerenin önünde saatlerce denizi seyrettim.”
cümlesinde “açık” sözcüğü gerçek anlamı ile kullanıl­mıştır. Sözcük cümlede “açılmış, kapalı karşıtı” anla­mında kullanılmıştır.
 
“Açık konuşma zamanının geldiğine inanıyorum.”
cümlesinde ise “açık” sözcüğü gerçek anlamının dı­şında mecaz anlamı ile kullanılmıştır. Bu cümlede söz­cük gerçek anlamından tamamen uzaklaşarak yeni bir anlam kazanmıştır: kolay anlaşılır.
 
“Yüreğime kördüğümler atıldı
Çözemedim, çözülmüyor sultanım”

dizelerinde “kördüğüm” sözcüğü gerçekte “çözülme­yen, ilmiksiz düğüm” anlamındadır. Ancak sözcük bu cümlede mecaz anlamıyla kullanılmıştır. Sözcük dize­lerde “çözülmesi hemen hemen imkansız olan sorun” anlamı ile kullanılmıştır.

MECAZ İLE İLGİLİ ÖRNEKLER
“Duygularımız içimize sığmadı, “alkış” ve “bravo” larla dışarıya döküldü.
 Duygular akıcı bir maddeye benzetilmiş,” sığmamak” ve “dökülmek” sözcükleri mecazlı kullanılmıştır.

“Bu işçi biraz daha pişmek ister.”
 
Barış umutları yeşerdi.”
 
“Serin ama tatlı bir ilkbahar akşamıydı.”
 
“Olaylara bir de bu gözle bakmalısın.”
 
“Yeni idarecimizin davranışları hamdı.”
 
 “Ölçülü davranışları vardı.”