10.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı BirYay Yayınları Kitap Cevapları 22. sayfanın cevaplarına aşağıdan ulaşabilirsiniz.
Metni Anlama ve Çözümleme
- Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasındaki temel ilkeleri metinden hareketle söyleyiniz.
- Din değişimi
- Kültürel farklılıklar
- Medeniyet değişimi
- Dil anlayışı
- Coğrafi farklılıklar
- Sanat anlayışları
- Lehçe ve şive farklılıkları
- Okuduğunuz metne göre Türk edebiyatını etkileyen en önemli olay nedir?
Türklerin İslamiyet’e geçmesi
- İslami Dönem Türk edebiyatının divan ve halk edebiyatı olarak iki ana koldan devam etmesinin nedeni ne olabilir? Açıklayınız.
İslamiyet’e girmeyle birlikte dilimizde değişimler olmuştur ve sanatçılarımız Araapça ve Farsçanın etkisine girmiştir. Bu etki zamanlar ortaya medrese eğitim almış sanatçıları ortaya çıkarmıştır. Bir tarafta halkın kullandığı edebiyat varken diğer tarafta saray etrafında şekillenen bir edebiyat ortaya çıkmıştır.
- İslamiyet öncesi Türk edebiyatı ile İslami Dönem Türk edebiyatı arasındaki temel farklar nelerdir? Anlatınız.
İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı | İslamiyet Dönem Türk Edebiyatı |
Nazım birimi dörtlük | Nazım birimi beyit, dörtlük |
Hece ölçüsü | Hece ve aruz ölçüsü |
Destan, sagu, koşuk, sav | Gazel, kaside, mesnevi… |
Sevgi, tabiat,kahramanlık tema olarak kullanılmıştır. | Din etkisiyle yeni temalar |
Öz Türkçe | Arapça ve Farsca kelimeler |
- 19. yüzyıldan sonra Batı medeniyetinin örnek alınmasının ve devamında edebî türlerinin kullanılmasının nedenleri nelerdir? Açıklayınız.
19.yüzyıldan sonra her alanda Batı etkisi kendini gösterdiği edebiyatımızda da etkisini göstermiştir. Batı’ya giden aydınlarımız oranın edebiyatından etkilenmiş ve orada gördüklerini edebiyatımıza aktarmışlar.
6. Metinde kullanılan anlatım biçimiyle düşünceyi geliştirme yollarını belirleyiniz.
Açıklayıcı anlatım, öğretici anlatım, örnekleme, tanık gösterme, sayısal verilerden yararlanma, karşılaştırma…
- Halk edebiyatının köklerinin İslamiyet öncesine kadar gitmesinin nedeni nedir? Açıklayınız.
Halkın kendisinin edebiyatıdır. Nerede yaşamış bir insan varsa onun edebiyatı ortaya çıkmıştır.
Etkinlik
- a) Aşağıdaki metinlerin Türk edebiyatının hangi dönemine ait olduğunu altlarına yazınız.
Hakka şükür koçlarım devrânudur
Cümle ‘âlem bu demün hayrânudur
Gün batardan gün toğan yire değin
‘Işk erinün bir nefes seyrânudur
İSLAMİ DEVİR TÜRK EDEBİYATI- HALK EDEBİYATI
Nasıl ve nerden, bilmeyeceksin
Bir dal sallanacak yanı başında
Alabildiğine taze ıslak
Bir çocuk başparmağı ağzında
Gözlerini iri iri açacak
BATI ETKİSİNDEKİ TÜRK EDEBİYATI
Tag taga kavuşmas, kiş kişike kavuşur.
İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK EDEBİYATI
Beni candan usandırdı cefâdan yâr usanmaz mı
Felekler yandı âhımdan murâdım şem’i yanmaz mı
İSLAMİ DEVİR TÜRK EDEBİYATI- DİVAN EDEBİYATI
- Aşağıda verilen edebî türlerin Türk edebiyatının hangi döneminde ortaya çıktığını ilgili kutucuğa yazınız.
roman-mesnevi-sav-türkü-ilahi-tiyatro-deneme-nefes-gazel-rubai-sagu-röportaj-semai
İslamiyet’in Kabulünden Önceki Türk Edebiyatı | İslami Dönem Türk Edebiyatı | Batı Etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı |
SAV – SAGU | MESNEVİ- TÜRKÜ-İLAHİ-NEFES-GAZEL-RUBAİ-SEMAİ | ROMAN- TİYATRO-RÖPORTAJ-DENEME |