10.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı BirYay Yayınları Kitap Cevapları 117. sayfanın cevaplarına aşağıdan ulaşabilirsiniz.
5. Aşağıdaki şiirlerin nazım türünü ve bağlı olduğu edebî dönemi şiirlerin altındaki boşluğa yazınız.
a. Bir sen ü bir ben ü bir mutrib-i pakize-eda
İznin olursa eger bir de Nedim-i şeyda
Gayrı yaranı bugünlük edip ey şuh feda
Gidelim serv-i revanım yürü sa’d-abada
Nazım Türü: ŞARKI
Edebî Dönem: DİVAN EDEBİYATI
b. Evvel sen de yücelerden uçardın
Şimdi enginlere mi indin gönül
Derya deniz dağ taş demez aşardın
Kara menzilin aldın mı gönül
Nazım Türü: KOŞMA
Edebî Dönem: AKIŞ TARZI HALK EDEBİYATI
c. Bahçe sana bağ bana
Değme zincir kâr etmez
Zülfün teli bağ bana
Nazım Türü: MANİ
Edebî Dönem: ANONİM EDEBİYAT
ç. Gah eserim yeller gibi
Gah tozarım yollar gibi
Gah akarım seller gibi
Gel gör beni aşk neyledi
Nazım Türü: İLAHİ
Edebî Dönem: DİNİ-TASAVVUFİ HALK EDEBİYATI (TEKKE EDEBİYATI)
d. Deşt-i fenâda murg-ı hevâ durmayub döner
Tîgın Hudâ yolunda sebîl itdi cânları
Şemşîr gibi rûy-ı zemine taraf taraf
Saldın demür kuşaklı cihân pehlevânları
Aldun hezâr büt-kedeyi mescid eyledin
Nâkuus yerlerinde okutdun ezânları
Âhir çalındı kûs-ı rahîl itdin irtihâl
Evvel konağın oldu cinân bûstânları
Minnet Hudâya iki cihânda kılub saîd
Nâm-ı şerîfin eyledi hem gaazi hem şehîd
Nazım Türü: MERSİYE
Edebî Dönem: DİVAN EDEBİYATI
6. Aşağıdakilerden hangisi mâninin özelliklerinden değildir?
A) Genellikle yedili hece ölçüsüyle söylenirler.
B) Nazım birimi beyittir.
C) (aaxa) şeklinde bir kafiye örgüsüne sahiptir.
D) Düz, cinaslı ve yedekli çeşitleri vardır.
E) Hemen her konuda söylenirler.
7. (I) Mahalle bekçilerinin külhanlara sığınmak zorunda kaldığı soğuk bir kış gecesi, (II) Galata Kulesi’ndeki yangın gözcüsü hasırlar üzerinde yatan arkadaşını elindeki (III) Frenk dürbünüyle dürtmeye başladı ve (IV) Arap İhsan’ın kadırgasının Haliç’e girdiğini sanki büyük bir sır veriyormuş gibi adamın kulağına fısıldadı. Ancak derin uykusundan uyanır gibi olan arkadaşı bu habere pek iltifat etmemişti: Bir gözü açık, diğeri yumuluydu; biriyle hâlâ rüya görürken diğeriyle kendisini uyandıran adama bakıyor, (V) uyku sersemi hâliyle hangi gözünün gerçeği gördüğüne fazla aldırmıyordu.
Bu parçada numaralandırılan tamlamalardan hangisi isim tamlaması değildir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
8. Aşağıdakilerden hangisi koşuk nazım biçiminin özellikleri arasında yer almaz?
A) Sığır ya da şölen törenlerinde âşıklar tarafından söylenir.
B) Genellikle 8 ve 11’li hece ölçüsüyle söylenir.
C) Aşk, insan ve doğa sevgisi, yiğitlik konuları işlenir.
D) Halk edebiyatındaki koşmanın ilk şeklidir.
E) Kafiye şeması abab, cdcd şeklindedir.
