Amaç – Sonuç Cümleleri
Amaç – sonuç cümlelerinde gerçekleştirilmeye çalışılan bir iş, ulaşılmak istenen hedef dile getirilir. Bu cümlelerde gerçekleştirilmiş bir sonuç yoktur.
Bu cümleler “-mek, -mak için, “-mek, -mak üzere” “-e, -a” ekiyle kurulur.
- Buraya seni görmeye geldim.
- Kitabı tamamlamak için gece gündüz çalışıyordu.
- Tatile gitmek için para biriktiriyormuş.
ÇIKMIŞ SORU ÖRNEKLERİ
ÖRNEK
(I) Bütün dünyada geleneksel olandan, halk hikâyesi ve destandan yararlanma yoluna gidilmiştir. (II) Müzik, resim, roman, öykü, şiir, tiyatro ve sinema gibi sanat dallarının hepsinde böyledir. (III) Ben de böyle yapmak, geleneksel olanı çağdaş öykü sanatına taşımak istiyorum. (IV) Bu yöntemi ülkemiz yazınında ustaca uygulayan Yaşar Kemal’in izinde yürümek isteyişimin özünde de işte bu yatıyor. (V) Nitekim son yapıtımda geleneksele yönelişim açıkça görülebilir.
Yukarıda parçada numaralanmış cümlelerin hangilerinde amaç söz konusudur?
A) I. ve IV.
B) I. ve V.
C) II. ve III.
D) III. ve IV.
E) IV ve V.
(1999-ÖSS) (İptal)
Çözüm
III. cümlede geçen “…böyle yapmak… öykü sanatına taşımak istiyorum.” sözleri ile IV. cümlede geçen “… izinde yürümek isteyişimin…” sözleri kullanıldıkları cümlede yazarın amacını belli etmektedirler.
Yanıt: D
I.Sanatçı, eserin içeriğine yöneldikçe öznellikten uzaklaşıyor.
II.Yüzünü eskitmemek için televizyon programlarına bir süre ara verdi.
III. Yazdıklarım, okurların da yaşadıkları olduğu için eserlerim çok tutuluyor.
IV.Romancı, yaratma gücünü kanıtlamak üzere yazdı hep.
V. Kamera oyunlarına bu denli başvurulması, izleyiciyi yorgun düşürüyor.
Yukarıdaki cümlelerin hangilerinde, amaç-sonuç vardır?
A) I. ve II.
B) II.ve III.
C) II. ve IV.
D) III. ve IV.
E) IV. ve V.
Çözüm
II. cümlede televizyon programlarına bir süre ara vermesinin amacının, yüzünü eskitmemesi olduğu görülüyor. IV. cümlede romancının hep yazmasının amacının, yaratma gücünün kanıtlaması olduğu görülmektedir.
Yanıt : C
