ANLATIM BİÇİMLERİ – 9

1.      Her sanatçı yapıtlarında çevresindeki olaylara yer ve­rir. Bunlardan bazıları, olaylara kendilerini hiç karıştır­madan anlatırken bazıları da olayları penceresinden gördüğü şekilde aktarır bize.

Bu parçada geçen altı çizili sözle anlatılmak iste­nen aşağı da kilerden hangisidir?

A)  Olayların tarafsız bir biçimde anlatılması

B)  Söz sanatlarına başvurulması

C)  Yaşamın gizli kalmış yönlerinin anlatılması

D)  Duygusal anlatıma yer verilmesi

E)  Olayların yazarın bakış açısıyla aktarılması

 

2.   Öteden beri söylenen bir söz vardır: “Dergiler, edebi­yat dünyasının vazgeçilmez okuludur.” Bu dergiler sayesinde edebiyatın kan dolaşımı sağlanır. Zaten hangi ülkede edebiyat dergileri zayıflamışsa, edebiyat dünyası da can çekişmeye başlamıştır.

Bu parçada geçen ”edebiyatın kan dolaşımını sağla­mak” sözüyle, edebiyat dergileriyle ilgili olarak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A)  Sanatçıların karşılaştığı sorunlara çözüm üretmek

B)  Sanatseverleri, nitelikli yapıtlarla buluşturmak

C)  Yazın hayatını canlı tutmak

D)  Sanatçılar arasında iletişimi sağlamak

E)  Yazınsal yapıtların ilginç yönlerini ortaya çıkarmak

 

3.  Yazar, yapıtlarında mekân olarak Anadolu’nun adı sa­nı duyulmamış kasabalarını seçtiğini söylüyor. Orala­rın geleneklerinden, giyiminden, yemeklerinden, konuşmalarından ayrıntılı olarak söz ediyor. Yapıtlarını okurken, yerel renkleri yansıtmaya özen gösterdiğini hemen fark ediyorsunuz.

Bu parçada geçen “yerel renkleri yansıtmak” sözüy­le anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A)  Kendi yaşantısından kesitler sunmak

B)  İşlenmemiş konuları kaleme almak

C)  Anlatımda canlı bir dil kullanmak

D)  Yöresel özelliklere yer vermek

E)  Ayrıntılı bir anlatıma başvurmak

 

4.      Türk şiirinin en sıra dışı şairi İlhan Berk, bu yapıtıyla okuru şaşırtmayı sürdürüyor. Yazmaya, şiirin sıfır nok­tasından başlayıp günümüze kadar ulaşan şair, dergilerde yayımladığı şiirlerini bu yapıtta bir araya getirmiş.

Bu parçada “şiirin sıfır noktasından başlamak” sö­züyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi­sidir?

A)  En uç ve süslü anlatımla şiir kaleme almak

B)  Geleceğe kalabilecek şiirler yazmak

C) İçerik ve biçimiyle düzeyli bir okur kitlesi oluştur­maya çalışmak

D) Şiirde en eski kalıpları günümüze uyarlayarak yapıt ortaya koymak

E) Şiirlerini,  şiirin  başlangıcından  hareket ederek oluşturmak 

 

5.      Yazmak, sözcüklerle gerçekleştirilen bir eylemdir. Üsluba giden yol onların evreninden geçer. Bu evrenin yasalarını yeterince uygulayamayan bir kimse gerçek­te yazar olamaz, dilin toprağına sağlam basamaz.

Bu parçada “dilin toprağına sağlam basmak” sözüy­le anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A)  Yapıtlarında sanatlı bir dil kullanmak

B)  Dildeki gelişmeleri günü gününe takip etmek

C)  Birden fazla dili yetkin seviyede kullanabilmek

D)  Dilin kurallarına dikkat ederek yapıt oluşturmak

E)  Yapıtlarını halkın kullandığı sözcüklerle ortaya koy­mak

 

6.      Bir roman yazmaya karar vermek benim için kolay olmadı. Çünkü roman, öyküyle karşılaştırılınca bilin­meyeni daha fazla olan bir alandır. İzleyebileceğiniz yöntemlerin çokluğu sizi kuşkuya ve özenli olmaya iter.

Bu parçada altı çizili sözle romanın hangi özelliği vurgulanmak istenmiştir?

A)  Bilgi ve deneyim istemesi

B)  Düşsel öğelere ağırlık vermesi

C)  Uzun bir süreç sonunda oluşması

D)  Okur tarafından anlaşılmasının zaman alması

E)  Anlaşılmayan yönü çok olan bir yapıya sahip olması

 

7.       Bu antoloji, 1920¹den 1970’e kadar uzanan elli yıllık bir dönemin en seçkin şairlerini, en güzel örnekleriyle topluca gözler önüne sermek için derlenmişti. Kitap, şiirimizin bir aile fotoğrafıydı i ama ne yazık ki fotoğraf­ta çocuklar yoktu.

Bu parçada “fotoğrafta çocukların olmaması¹‘ sözüy­le anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A)  Şairlerin daha çok, eski şiirlerine yer vermek

B)  Çocuklarla ilgili şiirlere antolojide yer vermemek

C)  Genç şairlerin şiirlerini antolojiye almamak

D)Antolojiyi hazırlarken okurların beklentilerini dikka­te almamak

E)  Şairlerin en başarılı şiirlerini seçmek

 

8. Yazınımız var; ama yazın dünyamız yok ne yazık ki! Sanatçılarımız birbirlerini tanımıyor, daha doğrusu ta­nımak istemiyorlar. Sanıyorum tanımayı gerekli gör­müyorlar Hepsi kendi kabuğuna çekilmiş, hiçbiri kendi dışındakiler) sanatçı olarak görmüyor, gözlen sadece kendilerini görüyor.

Bu parçada “gözleri sadece kendilerini görmek¹‘ sö­züyle sanatçılarla ilgili olarak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A)  Bir yazın dünyasının var olduğuna inanmamak

B)  Öteki sanatçılarla iletişim kurmaktan çekinmek

C)  Kendi yapıtlarıyla ilgili değerlendirme yapılmasını hoş karşılamamak

D)  Özeleştiri yapmaktan kaçınmak

E)  Yazın dünyasında yalnızca kendilerinin var olduğu­nu kabul etmek

 

9- Bir şair, gelenekten ve birikimden yararlanarak büyük şair olur. Oysa bugün birçok şairimiz, kendi geleneği­ni yok sayıp ateşi yeniden keşfetmenin sevdasına düş­tü. Bu da onların kısa sürede unutulmasına yol açtı.

Bu parçada geçen “ateşi yeniden keşfetmek” sözüy­le anlatılmak istenen, aşağıdakilerden hangisidir?

A)   Eski konuları yeni anlatım biçimleriyle anlatmak

B)  Yepyeni anlayışlarla yapıt vermeye yönelmek

C)  Kendinden önceki büyük şairleri önemsememek

D)  Eskilerin deneyimlerini tekrar yaşama durumunda kalmak

E)  Yazıldığı dönemin dışına çıkamamak

 

10.     Bir dildeki şiiri başka bir dile aktarmak kolay değil. Hele Türkçenin kendine has bir şiirselliği, sözcükleri­nin eğilip bükülme özelliği olduğu da düşünülürse Türkçe bir şiirin çevirisi çok daha zordur.

Bu parçada “sözcüklerin eğilip bükülme özelliği” sö­züyle, Türkçeyle ilgili olarak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A)  Köklü bir geçmişe sahip olduğu

B)  Sözcük sayısı bakımından zengin olduğu

C)  Sözcüklerinin çokanlamlılığa sahip olduğu

D)  Sözcük türetmeye elverişli bir yapısının olduğu

E)  Öteki dillerden üstün niteliklere sahip olduğu

 

11.     Ekmeğin peşinde koşan bir yazar, okuyucuya edebi­yat tadı veremez- Çünkü, hangi sanat dalında olursa olsun; sanatçı, her şeyi bir kenara bırakıp sadece sanatına kilitlenebilmelidir Yoksa, ortaya konan şey, bir sanat yapıtı olamaz.

Bu parçada geçen altı çizili sözle, yazarla ilgili ola­rak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A)  Yapıtlarında sosyal problemlere yer verdiği

B)  Halkın maddi sıkıntılarını anlattığı

C)  Geçim derdi taşıdığı

D)  Yapıtlarında hep kendini anlattığı

E)  Sanat halk içindin düşüncesini savunduğu

 

12.    Geçenlerde, bir edebiyat dergisinde birkaç genç eleş­tirmenin roman değerlendirmelerini okudum. Ancak hiçbiri kapsamlı bir eleştirinin niteliklerini taşımıyordu. Yaptıkları, eleştirinin kıyılarında gezinmekti sadece.

Bu parçada geçen “eleştirinin kıyılarında gezinmek” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi­sidir?

A)  Eleştiriyi yapıtın yazarıyla sınırlandırmak

B)  Değerlendirmelerde öznelliğin dışına çıkamamak

C)  Eleştirinin tarihsel gelişimini bilmemek

D)  Derinlemesine ve etraflı bîr eleştiri yapamamak

E)  Eleştiriyi, yalnızca yazarı ve yapıtı övmekten ibaret görmek

 

www.dersimizedebiyat.org

Edebiyat / Dil ve Anlatım Kaynak Sitesi

 

CEVAPLAR

1-E          2-C          3-D         4-E

5-D         6-E          7-C          8-E

9-D         10-C       11-C       12-D